پاسخ به یک شبهه؛ صادرات نفت چگونه به 1/6 میلیون بشکه رسید؟

به گزارش مشرق، روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: اعتماد نوشت: خبرگزاری [اقتصادی] بلومبرگ اعلام کرده که صادرات نفت ایران در ماه مه به یک میلیون و 600 هزار بشکه رسیده است. طبیعتا از هر گونه افزایش صادرات نفت که موجب درآمدزایی برای کشور و افزایش رشد اقتصادی می‌شود باید استقبال کرد. اما درباره این آمار و برخی واکنش‌ها به آن، کمی هم باید تامل کرد تا تحلیل‌ها به مسیر اشتباه نرود. در همان گزارش بلومبرگ که میزان صادرات نفت ایران در ماه گذشته یک میلیون و 600 هزار بشکه در روز ذکر شده، میزان تولید نفت ایران 2 میلیون و 870 هزار بشکه در روز اعلام شده است. آماری هم که موسسه اس‌وی‌بی اینترنشنال درباره تولید نفت ایران اعلام کرده روزانه 3 میلیون و چهل هزار بشکه در روز است که تفاوت چندانی با آمار بلومبرگ ندارد. اما نکته مهم این است که آن میزان صادرات با این میزان تولید، مطابقت ندارد. ظرفیت پالایشی کشور ما بنا به اعلام مسئولان وزارت نفت، حدود 2 میلیون و 200 هزار بشکه در روز است که به طور میانگین نزدیک به 2 میلیون بشکه از تولید نفت روزانه ما به مصرف داخلی می‌رسد که در زمان اورهال یا تعمیرات اساسی پالایشگاه‌ها این میزان کمی کاهش می‌یابد.

بنابراین منطقی نیست که روزی نهایتا 3 میلیون بشکه تولید کنیم، 2 میلیون بشکه در داخل مصرف کنیم و حدود 1.6 میلیون بشکه هم صادر کنیم. به نظر می‌رسد این عدم تطابق، ناشی از فروش بخشی از نفت فروش نرفته قبلی ایران باشد. درواقع بخشی از نفت تولیدی ایران که در ماه‌های گذشته به فروش نرسیده، در ماه گذشته فروش رفته و همین امر صادرات نفت ایران را افزایش داده است و این افزایش، با توجه به میزان تولید فعلی نفت، نمی‌تواند پایدار باشد. در زمان پسابرجام که تولید نفت ایران به حدود 2 میلیون بشکه در روز رسیده بود، تولید نفت ما 3.9 میلیون بشکه در روز بود. پس برای افزایش صادرات نفت، نیاز به تولید بیشتری داریم که بدون رفع تحریم‌ها، امکان‌پذیر نیست».

در پاسخ به تشکیک روزنامه اعتماد، کانال خبری - تحلیلی «خط انرژی» نوشت: اولا پالایشگاه‌های ایران به دو دسته خوراک نفت و خوراک میعانات گازی تقسیم می‌شوند که ظرفیت آنها به ترتیب روزانه 1.8 و 0.4 میلیون بشکه و در مجموع 2.2 میلیون بشکه است. با وجود ظرفیت 1.8 میلیون بشکه‌ای، «توان عملیاتی» پالایشگاه‌های خوراک نفت ایران با احتساب تعمیرات اساسی عددی کمتر از 1.7 و نزدیک به 1.6 میلیون بشکه در روز است. در نتیجه با تولید بیش از 3 میلیون بشکه‌ای نفت ایران، حدود 1.4 میلیون بشکه برای صادرات باقی می‌ماند. همچنین ایران ظرفیت صادرات روزانه 300 هزار بشکه میعانات گازی را نیز دارد که بدین ترتیب مجموع صادرات نفت و میعانات گازی ایران را به 1.7 میلیون بشکه به صورت پایدار می‌رساند.

ثانیا ایران توان افزایش تولید نفت از عدد 3 به 3.8 میلیون بشکه در روز را داراست و می‌تواند روزانه 4.6 میلیون بشکه مجموع نفت و میعانات گازی تولید کند و قطعا در صورت به ثمر نشستن سیاست بازارسازی، تولید را بیشتر از اعداد فعلی نیز افزایش خواهد داد.

ثالثا بررسی روند صادرات نفت ایران در دولت سیزدهم نشان می‌دهد که روند صادرات همواره صعودی بوده که حاکی از پایداری آن است. زمانی که در نوامبر و دسامبر سال گذشته نیز رقم فروش نفت به حدود 1.4 میلیون بشکه رسید، همین ادعاها مطرح شد که صادرات فعلی ناپایدار است ولی نه تنها کم نشد بلکه افزایش نیز یافت.