پیام و پیامدهای آرای اعتراضی و باطله

برای آنکه یک نظریه بتواند از سوی جامعه هدف، مورد پذیرش قرار گیرد اولین شرط آن شاید منطقی است که نظریه بر آن استوار گردیده است. هر چقدر یک نظریه از پایه های مستحکم تری برخوردار باشد، ضریب نفوذپذیریش افزایش خواهد یافت و بالعکس. در مورد نظریه "رای اعتراضی" اولین دلیل شکست، همین منطق نادرستش بود.

در واقع فلسفه هر انتخابی، گزینش از بین گزینه های موجود است. این گزینه ها می تواند در بین جامعه در حال انتخاب، وضعیت توصیفی بسیار متفاوتی داشته باشد؛ یعنی کسانی باشند که در بین گزینه ها بهترین ها برایشان در دسترس باشد یا کسانی که برایشان هیچ گزینه ای حتی حداقلی وجود نداشته باشد. اما اصل در انتخاب، در دسترس بودن گزینه هاست نه کیفیتشان؛ کیفیت فرع در انتخاب است. مثلا فرض کنید می خواهید خودرویی بخرید؛ اول باید خودرویی با حداقل شرایط برای خرید باشد. بعد شما از بین خودروهای موجود، آنکه با شرایط شما تطبیق بیشتری دارد را انتخاب می کنید. حال اگر هیچ کدام از خودروها برای شما مناسب نبود، نمی خرید.

در هر انتخابی قرار است شما بدترین ها را به نفع بهترین ها حذف کنید و البته بر اساس ذات انسانی و خواست نامحدود او، بیشتر انتخاب های انسانی و برخلاف دیدگاه هانا آرنت در دایره انتخاب بین بد و بدتر اتفاق می افتد. این بسیار طبیعی است که در جوامع بسیار متکثر، سلایق افراد جامعه نمی تواند در دو یا سه حزب خلاصه شود. انتخابات این فرصت را فراهم می کند تا احزاب بیشترین سلایق و منافع هواداران خود را تامین کنند و مردم هم بر مبنای آنکه کدام حزب می تواند بیشترین منافع و خواست او را فراهم کند به او رای داده و تلاش می کنند تا با تبشیر و تنذیر دیگران از رای آوردن دیگرانی که این منافع را محدود می کنند، جلوگیری کنند.

در واقع مردم در انتخابات نظرات خود را به حاضران در هیات های سیاست گذاری اعلام کرده و با انتخاب خود به برخی سیاست ها اعتراض و برخی سیاست ها را تایید می کنند. پس اگر دادن رای برای حذف دیگر گزینه ها را یک اعتراض به گزینه های حذف شده بدانیم آنگونه که بانیان این نظریه تلاش داشتند مطرح کنند که این جز ذات هر انتخاب و انتخاباتی است؛ یعنی مردم به الف رای می دهند تا ب رای نیاورد چه الف و به چند فرد باشند یا چند فهرست انتخاباتی باشند چه یک برنامه یا قانون باشد. به عبارت دیگر هر آری به هر گزینه ای یک نه به گزینه دیگر است. بانیان "رای اعتراضی"در یک تعریف نادرست، تلاش داشتند تا با استفاده از آنچه در انتخابات های گذشته اتفاق افتاده بود و طی آن مردم در فرایندی طبیعی برای مخالفت با افرادی که نزدیک به کانون قدرت قرار داشت، به افراد دور از قدرت رای داده بودند، آن را تبدیل به یک امر استثنایی کرده تا مردم به دنبال یک امر متفاوت پای صندوق های رای بیایند. اینجا مسئله ارزش گذاری بر رای دادن یا رای ندادن نیست مسئله تعریف درست از یک امر اجتماعی است.

اما رای اعتراضی همان آرا باطله است که از گزینه هایی چون هیچ کدام یا ضرب در یا نوشتن چیزی غیر از آنچه که باید نوشته شود یا ننوشتن چیزی در برگه رای یا همان رای سفید استفاده می شود و به این شکل به گزینه های حاضر در انتخابات اعتراض می شود وگرنه دادن رای به الف در مقام مخالفت با ب از بدیهیات و ابتدایی ترین کارکردهای انتخابات است.

این چنین می شود برداشت کرد که عامه مردم که سابق بر این بارها در انتخابات های مختلف دست به چنین اقدامی زده بودند این روش را تحت عنوان دادن "رای اعتراضی" منطقی نمی دیدند. در واقع مردم با عدم مشارکت خود کل فرایند انتخابات را مورد پرسش قرار دادند و کاهش آرای حتی نامزدهای نزدیک به حاکمیت هم نشان داد که در واقع بدنه اجتماعی گروه های نزدیک به حاکمیت هم، برای شرکت در انتخابات قانع نشده بود. چنانچه نمایندگانی که در گذشته با آرای چند برابر این بار از پیروزی در انتخابات بازمانده بودند، این بار راهی مجلس شدند.

بانیان ایده "رای اعتراضی" اگر می خواهند تا مردم را از حالا مجاب کنند تا در انتخابات آینده شرکت کرده تا جلوی پیروزی رقیب را بگیرند از ایده های بسیار منطقی تری می توانند استفاده کنند. بدیهی است که صندوق رای بهترین جا برای تقویت دموکراسی و تجلی اراده ملت است

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1882325