چرا "تولید انرژی از پسماند" باید در اولیوت راهکارهای تولید انرژی قرار گیرد؟

سید محسن طباطبایی مزدآبادی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم درباره معضل آلودگی هوا اظهار کرد: رشد روزافزون جمعیت وابستگی به انرژی و به تبع آن رشد مصرف انرژی فسیلی موجب افزایش مشکلات زیست محیطی می‌شود. در حال حاضر مصرف بی‌رویه انرژی‌های تجدیدناپذیر همچون زغال سنگ، گاز و نفت باعث تهدیدات جدی زیست محیطی از جمله تغییر آب و هوا و افزایش آلودگی هوا شده است، به همین دلیل اتخاذ رویکردی به سمت منابع جدید انرژی سازگار با محیط زیست ضرورت دارد.

وی ادامه داد: روند کنونی افزایش مصرف انرژی در جهان، شهرها را با دو بحران بزرگ روبه رو کرده است؛ نخست آلودگی محیط زیست در اثر سوزاندن سوخت‌های سنگواره‌ها و دوم شتاب در راستای پایین بردن این منابع است. در سال‌های اخیر به دلایل زیست محیطی و آشکار شدن مضرات ناشی از احتراق سوخت‌های فسیلی و تأثیرات منفی آن‌ها بر چرخه‌های اکولوژیکی و همچنین رو به پایین بودن سوخت‌های فسیلی، انگیزه استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر و غیرآلاینده محیط زیست افزایش یافته است.

دبیرکل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با اشاره به اینکه مصرف انرژی یکی از معیارهای مناسب برای تعیین سطح پیشرفت و کیفیت زندگی در یک کشور است، گفت: تداوم عرضه انرژی و امکان دسترسی بلندمدت به منابع، نیازمند برنامه‌ریزی جامع انرژی است که می‌توان آن را در سه محور حرکت به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر پاک و سازگار با محیط زیست، تجدید ساختار در بخش انرژی و رقابتی کردن آن و افزایش کارایی در مصرف انرژی خلاصه کرد.

طباطبایی مزدآبادی تصریح کرد: انرژی‌های تجدیدپذیر با طبیعت و محیط زیست سازگاری بیشتری داشته و تولید و تهیه آن‌ها آلایندگی زیست محیطی ناچیزی دارد و چون تجدیدپذیرند برای آ‌ن‌ها پایان نزدیکی متصور نیست، از این رو انرژی‌های تجدیدپذیر روزبه‌روز سهم بیشتری در سامانه تأمین انرژی جهان بر عهده می‌گیرند.

وی مسئله کمبود انرژی را از مسائل روز دنیا دانست و گفت: یکی از بزرگ‌ترین و پاک‌ترین انرژی‌هایی که در زندگی روزمره استفاده می‌شود، انرژی الکتریکی است. از زمان کشف جریان الکتریسیته تاکنون این انرژی ارکان مختلفی از زندگی بشری را تحت تأثیر قرار داده و ویژگی‌های منحصر به فرد جریان الکتریسیته کاربرد روز افزون آن را اجتناب‌ناپذیر کرده است، مزیت‌هایی همچون عدم وجود آلودگی در هنگام استفاده، سهولت استفاده و تنوع روش‌های تولید و قابلیت تولید و توزیع در مقیاس بالا، استفاده از انرژی الکتریکی را مقرون به صرفه کرده است.

طباطبایی افزود: با توجه به رویکرد جدیدی که در دنیای کنونی در مورد چگونگی تولید انرژی الکتریکی به وجود آمده است می‌توان به دو منبع انرژی خورشیدی و زیست توده را از منابع جدید تولید انرژی الکتریکی دانست. امروزه استفاده از انرژی‌های دیگری همچون بازیافت انرژی از پسماند به عنوان سوخت جایگزین به دلیل ارزان و قابل دسترس بودن و تبدیل سریع‌تر به انرژی مورد نیاز در دستور کار قرار گرفته است.

وی ادامه داد: در بین انرژی‌های تجدیدپذیر یاد شده می‌توان انرژی خورشیدی را به عنوان یک منبع بی‌پایان انرژی که حلال مشکلات بسیاری در زمینه انرژی و محیط زیست است، نام برد. این انرژی هزاران بار بیشتر از آن مقداری که انسان نیاز دارد و مصرف می‌کند به زمین می‌تابد و از انرژی خورشیدی به عنوان یک انرژی تمیز و قابل دسترس در همه جا می‌توان استفاده‌های مهم و کاملاً مفیدی کرد.

وی افزود: از سوی دیگر در اکثر کشورهای پیشرفته در زمینه صنعت برق تحول عظیمی در سیستم‌های تولید و انتقال انرژی به وجود آمده است که تمام نیازها و مزایای پایه تولید و انتقال در موارد فنی آکادمیک و بازرگانی را برآورده می‌کند. این سیستم نوین تولید صنعت انرژی را تولید پراکنده انرژی هم می‌گویند.

این مدرس دانشگاه ضمن اشاره به اینکه این روش اعتبار و اطمینان تهیه برق را نیز بسیار بهبود بخشیده، افزود: این روش سبب شده که سرمایه‌گذاری قابل توجهی در راستای به کارگیری واحدهای تولید پراکنده صورت پذیرد. افزایش تولید پراکنده نیازمند تغییر در فناوری مورد نیاز برای مدیریت انتقال و توزیع الکتریسیته است.

طباطبایی مزدآبادی با اشاره به گسترش شهرنشینی و افزایش جمعیت شهرها بیان کرد: با گسترش شهرنشینی و افزایش جمعیت، یکی از موضوعات مهمی که بخش اعظمی از فعالیت مدیریت محلی را به خود اختصاص داده، موضوع مدیریت بهینه پسماندهای تولیدی است. امروزه با رشد سریع اقتصادی و اجتماعی در کشورها علاوه بر افزایش کمیت و میزان پسماند، تغییر الگوی مصرف نیز منجر به افزایش کیفیت پسماند تولید شده است.

وی ادامه داد: زیست توده از جمله منابع انرژی تجدیدپذیری است که حدود 3 تا 35 درصد نیازهای اولیه انرژی بشر را به ترتیب در کشورهای صنعتی و در حال توسعه تأمین می‌کند. مواد زیستی یا زیست توده به مجموع مواد بیولوژیک تولید شده یا موجود در یک سامانه اکولوژیک اطلاق می‌شود که پایه عالی داشته و به عنوان منابع انرژی قابل بازیابی توانایی تبدیل مستقیم به انرژی و مواد حامل انرژی را دارند.

وی تصریح کرد: سوخت حاصل از پسماند به موادی گفته می‌شود که پس از انجام فرایندهای مختلف بازیافت به عنوان سوخت حاصل از پسماند تولید می‌شود و می‌تواند علاوه بر تولید انرژی در زیبایی محیط زیست، آمایش سرزمین، بهداشت عمومی و عدم آلودگی آب و هوا و همچنین ملاحظات اقتصادی نقش مؤثری داشته باشد.

طباطبایی به لزوم گسترش شهرهای پایدار برای کاهش آلودگی هوا اشاره و تصریح کرد: شهر پایدار شهری است که به دلیل استفاده اقتصادی از منابع، اجتناب از تولید بیش از حد ضایعات و بازیافت آنها تا حد امکان و پذیرش سیاست‌های مفید و درازمدت قادر به ادامه حیات خود باشد. شهر زیست محیطی در فرآیندی ایجاد می‌شود که در آن الگوی مصرف و تولید، متضمن حداکثر بهره برداری از پتانسیل‌های پایدار شهری باشد، چنین فرآیندی در کوتاه مدت قابل دستیابی نخواهد بود و نیازمند تغییرات قابل توجهی در الگوهای مدیریتی و اقتصادی است.

وی خاطرنشان کرد: برخورداری از اقتصاد متکی به منابع منطقه‌ای و محلی، به کارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر در الگوی تولید انرژی در سطوح شهری و منطقه‌ای، برخورداری از سیستم حمل و نقل نوین و نیز تسهیل کننده فرایندهای پیاده‌روی؛ دوچرخه‌سواری و حمل و نقل عمومی، مدیریت منابع آب و طراحی چرخه بازیافت منابع طبیعی و تولیدات صنعتی مصنوعی و تضمین حقوق شهروندی برای تمامی اقوام و آحاد جامعه در راستای ارتقای حس مسئولیت‌پذیری در جامعه شهری، از جمله معیارهای یک شهر پایدار هستند.