کارت قرمز جوکر برای تمسخر معلولان
در دورانی که «فاجعه»، به مهمترین ارزش خبری بدل گشته و از سر و روی روایت ها، تلخیِ یاس می بارد، «شادکردن» و «شاد بودن»، مسئولیت انسانیِ سنگینی ست. به ویژه برای کسانی که دستی در برنامه سازی های رسانه ای دارند و بیش از آن در حوزه سناریونویسی، کارگردانی و بازیگری ایفای نقش می کنند.
در این بین، سلبریتی های داخلی و خارجی در حوزه های مختلف هنری، ورزشی، سیاسی، اجتماعی و...، میدان دار و به قول جامعه شناسان، گروه مرجع جمع کثیری از مردم هستند و این مرجعیت، الگوهای فکری و رفتاری جامعه، به ویژه نوجوانان و جوانان را تحت تاثیر قرار می دهد.
هم راستا با این تاثیرگذاری، سطح توقع از این قشر نیز زیاد است و هر سوء اندیشه و رفتاری که مغایر با عرف و ارزش های غالب جامعه باشد به شدت از سوی همگان حتی طرفداران پرتب و تاب نیز تحمل نشده و به طرد دائمی یا موقت چهره ها می انجامد. هر چند عده ای برای زنده ماندن در جنگ شهرت، گاه به همین خودزنی های غیرقابل باور نیز متوسل می شوند.
اما امروز، روی اصلی این دردنامه، تنها متوجه یک برنامه است؛ مسابقه ای برای نخندیدن و خنداندن که همچون بسیاری از برنامه های دیگر برای جلب و جذب استقبال عموم، به چهره ها متوسل شده است.
بله! جوکر، اقتباسی سلبریتی محور از یک برنامه شناخته شده جهانی که متاسفانه با نادیده گرفتن حقوق و شان بزرگترین اقلیت جهان، برای یک برد چند ده میلیونی، افراد دارای معلولیت را به تمسخر می گیرد. رفتاری که حکایت از درک پایین اجتماعی سازندگان و سلبریتی های آن دارد.
هرچند گفته می شود که شیوه ساخت این برنامه بر بداهه پردازی شرکت کنندگان استوار است اما کیست که نداند هر اجرایی بر طراحی قبلی اجراکننده مبتنی ست.
بهرحال جوکر در فینال ششم، کارت قرمز گرفت و نه تنها به رسالت از پیش تعریف شده و مورد ادعای خود که همان خنداندن مردم است، دست نیافت که دلهای بسیاری از افراد دارای معلولیت را شکست و از جرگه طرفداران آن کاست و بازهم یک خودزنی برنامه ریزی شده یا نشده، توجه عده زیادی را به صحنه این برنامه جلب کرد.
شاید این ریشخند تاسف بار با توجیهات معقول و نامعقول، از داغی بیفتد و با گذر زمان به فراموشی سپرده شود اما مطمئنا تاثیرات آن بر الگوی رفتاری مردم به ویژه کودکان که از قضا جزو طرفداران پروپاقرص آن هستند، سالهای سال، ماندگار و باعث شکل گیری ارتباطات مضحکانه آنها با افراد دارای معلولیت می شود.
امسال همزمان با هفته بهزیستی، تندیس مضحک ترین اجرای سال را به جوکر می دهیم و بزرگترین اقلیت جهان نیز با ریشخند تلخ خود، آنها را تا دریافت تندیس بدرقه خواهند کرد.
مسعود فیروزی *کارشناس افراد دارای معلولیت