کشاورزی مدرن راهی برای حفظ امنیت غذایی

باتوجه به اینکه دنیا در حال حاضر به‌سمت کشاورزی هوشمند حرکت می‌کند، نیاز پردازش تصاویر ماهواره‌ای در این حوزه در ایران و کشورهای همسایه را حس کردیم. درواقع، موضوعی که مهم است، بحث امنیت غذایی نسل‌های آتی است، به‌همین دلیل، کشورها درتلاش هستند با روش‌های مختلف این امنیت را تامین کنند. باتوجه به اینکه کشورهای بسیاری در زمینه کشاورزی، ماهواره‌های بسیاری به فضا فرستاده‌اند و استفاده از آن را در اختیار عموم مردم گذاشته‌اند، ما نیز با این روش می‌خواهیم از آن بهره‌مند شویم. باتوجه به شرایط فعلی، امروزه دیگر نمی‌توانیم زمین‌های کشاورزی بیشتری داشته باشیم. افزون بر آن، زمین‌های فعلی هم به دلایل گوناگون روز به روز کوچک‌تر می‌شوند و ساخت‌وسازهای شهری جای زمین‌های کشاورزی را گرفته است. برای بسیاری از افراد صرفه اقتصادی ندارد و ممکن است در جغرافیایی باشد که به‌صرفه نباشد که در آن کشاورزی کنند؛ بنابراین راهکاری که داریم، این است که بتوانیم از زمین‌های موجود، بهره‌وری بیشتری داشته باشیم و برای این امر نیاز است که در عین حال محیط‌زیست را هم حفظ کنیم؛ یعنی باید مصرف بی‌رویه کود و سم را کاهش دهیم تا از تخریب خاک بکاهیم، چرا که در گذشته به‌دلیل مصرف بی‌رویه کود و سم، خاک آسیب جدی می‌دید. از طرفی هم، شرایط اقلیمی باعث شده بود که کشاورزان برای مقابله با آسیب‌زدگی‌ها به استفاده بیش از اندازه کود و سم بپردازند؛ اما پس از مطالعه و پژوهش به این گزاره پی بردیم که باید روش‌های کشاورزی، تاریخ کاشت، برداشت و... تغییر کنند؛ اینجا بود که فناوری به کمک کشاورزان آمد. برای مثال، با داده‌های فضایی و ماهواره‌ای می‌توان ظریب آسیب را کاهش داد. در واقع با روش‌های جدید فناوری می‌توان پیش‌بینی‌های دقیق‌تری را دریافت کرد. حال هر چقدر این پیش‌بینی‌ها برای بازه زمانی طولانی‌تری استخراج شده باشند، می‌توانیم تصمیمات بهتری بگیریم و در این شرایط است که کشاورزان می‌توانند خود را برای هر نوع تغییری در جابه‌جایی تولید مواد غذایی آماده کنند.

به‌اعتقاد من، جمع‌آوری داده فضایی می‌تواند کمک شایانی به توسعه کشاورزی مدرن کند. در حقیقت، از طریق فناوری فضایی و داده‌هایی که از سطح وسیع گرفته می‌شود، می‌توانیم اطلاعات را با هزینه کمتر در اختیار بشر بگذاریم. همچنین، ابزاری نظیر پهپاد هم، می‌تواند در سطوح کوچک‌تر کمک کند؛ اما اگر کلان‌تر ببینیم، ماهواره‌ها می‌توانند کمک بیشتری کنند. گفتنی است، در کنار تمامی این داده‌ها، الگوریتم‌های هوش مصنوعی است که می‌تواند کمک بیشتری به توسعه کشاورزی مدرن کند. در کل، کشاورزی ما راهی جز این ندارد که بتواند عملکرد زمین را با حفظ منابع محیط‌زیست و با کاهش هزینه‌ها افزایش دهد و کشاورزی بهینه‌تر شود.

همان‌گونه که پیش‌تر هم اشاره شد، هرچقدر کود و سم استفاده‌شده در پرورش محصولات کمتر باشد، کیفیت محصولات کشاورزی بالاتر خواهد بود. چنانچه، اگر سود و سم بیشتری استفاده کنیم، در امر صادرات به مشکل برمی‌خوریم؛ بنابراین هوشیارانه‌تر عمل کردن در راستای رسیدن به کشاورزی مدرن به این معنا است که در راستای کاهش استفاده از سم و کود، محصولات مرغوب‌تری را روانه بازار کنیم. داده‌ها را از ماهواره‌های کشورهای دیگر دریافت می‌کنیم؛ گفتنی است، مشکلات زیادی در بخش زیرساختی دریافت داده از ماهواره‌های داخلی وجود دارد. چالش اصلی دانش‌بنیان‌ها در توسعه فناوری مدرن، این است که هنوز داده‌های ماهواره‌ای ایران در اختیار کسب‌وکارها گذاشته نمی‌شود. در کل، هنوز نمی‌توانیم در این زمینه خودکفا باشیم. بیشتر داده‌هایی که استفاده می‌کنیم، تصاویر خام ماهواره‌های تصویربرداری و داده‌های هواشناسی است، اما خوشبختانه توانسته‌ایم با داده‌های موجود و در قالب فناوری‌های به‌روز، وقوع خشکسالی را با دقت بالایی پیش‌بینی کنیم و هشدار لازم را به کشاورزان هنگام وقوع خشکسالی بدهیم.

در حال حاضر نزدیک به 1300 کاربر از اپلیکیشن این شرکت دانش‌بنیان استفاده می‌کنند. در واقع، کشاورزانی که تنها یک گوشی هوشمند داشته باشند، می‌توانند از خدمات این شرکت بهره‌مند شوند. وی در این‌باره گفت: در تلاش هستیم که این تعداد را بالا ببریم و داده‌های خود را کامل‌تر می‌کنیم. در حقیقت با کمک کشاورزان دقت کار را بالا می‌بریم. در حال حاضر آن مولفه‌ای که برای ما به‌عنوان یک چالش بزرگ شناخته می‌شود، ایجاد اعتماد در کشاورزان است. از آنجایی که تاکنون کشاورزان خدمات را به‌صورت رایگان دریافت می‌کردند، همواره این نگرش وجود داشته که باید خدماتی هم که از سوی کسب‌وکارها ارائه می‌شود، رایگان باشد، در حالی که توسعه دانش‌بنیان‌ها و کسب‌وکارها به‌شکلی رایگان امکان‌پذیر نیست، در صورتی که این خدمات به‌قدری ارزشمند است که می‌تواند کشاورزان را از یک حادثه خطرناک نجات دهد، در حالی که به‌دلیل نبود اعتماد، هنوز اهمیت داده‌ها را و تاثیر آن را نمی‌دانند و تلاش می‌کنیم که این ترویج اطلاعات انجام بگیرد. از طرفی هم، زیرساخت‌های تبادل داده‌های هواشناسی و تصاویر ماهواره‌ای اگر در اختیار کسب‌وکارها قرار بگیرند، کمک شایانی می‌کنند و در کنار آن، دیگر کسب‌وکارها می‌توانند تکمیل‌کننده فعالیت یکدیگر باشند. این فرآیند می‌تواند یک زنجیره‌ای از شرکت‌های دانش‌بنیان را در راستای پویاتر شدن اقتصاد کشاورزی به‌وجود بیاورد.