کشف گوشواره مفرغی شکسته و سازه‌های حرارتی در محوطه 14 سد چمشیر

کاوش نجات‌بخشی محوطه شماره 14 محدوده سد چمشیر گچساران نشان می‌دهد، این محوطه دارای سازه‌های معماری سنگی با پلان راست‌گوشه بوده و اقوام کوچ‌رو در این منطقه استقرار فصلی داشته‌اند.

به‌گزارش خبرگزاری مهر به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، رضا حیدری سرپرست هیأت باستان‌شناسی گفت: محوطه شماره 14 در فاصله 4 کیلومتری سد چمشیر، طی بررسی‌های باستان‌شناختی در سال 1395 مورد شناسایی قرار گرفت و در نهایت به عنوان یکی از 30 محوطه شاخص منطقه چمشیر در استان کهگیلویه و بویراحمد انتخاب شد.

وی تصریح کرد: با توجه به احداث سد در منطقه و آبگیری آن، با هدف خواناسازی فضای معماری و مطالعه یافته‌های فرهنگی این محوطه، با مجوز پژوهشکده باستان‌شناسی برنامه کاوش نجات‌بخشی محوطه 14 آغاز و بعد از بررسی سطحی محوطه، 4 ترانشه باستان‌شناسی به ابعاد 7×15، 9×15 و 9×10 و 7×11 متر ایجاد شد تا تمام فضای معماری محوطه را پوشش دهد.

این باستان‌شناس با بیان اینکه محوطه یادشده دارای سازه‌های معماری سنگی با پلان راست‌گوشه است و با توجه به نوع معماری و کیفیت ساخت، مربوط به استقراری فصلی و مرتبط با اقوام کوچ‌رو بوده، اظهار کرد: مصالح به‌کاررفته در ساخت فضاها شامل لاشه‌سنگ و قلوه‌سنگ همراه با ملات گل است.

وی افزود: به دلیل شیب محوطه و به‌منظور تسطیح آن، فرایند کف‌سازی بعد از ایجاد فضای معماری و با توجه به نیازها انجام شده و با توجه به پلان به‌دست آمده به نظر می‌رسد که این محوطه دارای حیاط مرکزی و اتاق‌هایی در اطراف آن است که سنگ‌های دیوار به مرور زمان به درون و بیرون فضاها سقوط کرده و توده‌هایی از آوار را تشکیل داده‌اند.

سرپرست هیأت باستان‌شناسی اظهار کرد: از طرفی شواهدی از وجود آوار سقف در فضاهای معماری مشاهده نشده و برآوردهای اولیه حجم آوار قلوه سنگی نشان می‌دهد ارتفاع دیوارها در این محوطه کمتر از 100 سانتیمتر بوده است و به احتمال این سازه‌ها دارای سقف‌هایی سبک از جنس چوب یا چادر بوده باشند.

وی از جمله یافته‌های باستان‌شناسی به‌دست آمده از این محوطه را قطعات سفال‌های شکسته، بخشی از یک گوشواره مفرغی شکسته، یک سپیدمهره، شیشه، نخ و قطعات فلزی (جنس آهن) عنوان کرد و افزود: از دیگر یافته‌های کاوش، قطعات چوب و زغالی است که به‌عنوان نمونه‌های آزمایشگاهی، برای مطالعات و پژوهش‌های آتی برداشت شده است.

حیدری، از دیگر نکات قابل توجه در فضاهای معماری را وجود سازه‌های حرارتی خواند که در برخی بخش‌ها ثبت و مستند شده‌اند و نشان از به‌کارگیری آتش به‌منظور امور روزانه و گرم کردن فضای داخلی است.