کشف یک شی مینیاتوری عجیب در کهکشان

به گزارش مشرق، در یک کشف جالب توجه، اخترشناسان موفق به رصد یک شی عجیب و شگفت انگیزی در حدود مرکز کهکشان راه شیری شدند که همچون یک کهکشان مارپیچی مینیاتوری در حال گردش به دور یک ستاره بزرگ به نظر می‌رسد.

این ستاره که در فاصله 26000 سال نوری از زمین و در نزدیکی مرکز کهکشانی متراکم و غبارآلود قرار دارد که حدود 32 برابر جرم خورشید است و درون یک قرص عظیم از گاز چرخان قرار دارد که به عنوان «صفحه پیش ستاره ای» شناخته می‌شود. خود دیسک حدود 4000 واحد نجومی عرض دارد که 4000 برابر فاصله زمین و خورشید است.

چنین دیسک‌هایی در کیهان گسترده هستند و به عنوان سوخت ستاره‌ای عمل می‌کنند که به ستاره‌های جوان کمک می‌کند تا طی میلیون‌ها سال به خورشیدهای بزرگ و درخشان تبدیل شوند. اما ستاره شناسان تا به حال چنین چیزی را ندیده بودند؛ کهکشانی به شکل مینیاتوری که به طرز خطرناکی نزدیک به مرکز کهکشان خودمان می‌چرخد؛ بنابراین این پرسش بنیادی مطرح است که این مارپیچ مینیاتوری چگونه به وجود آمده و آیا نمونه‌های دیگری هم از آن وجود دارد؟

بر اساس مطالعه جدیدی که در 30 ماه مه در مجله Nature Astronomy منتشر شد، پاسخ این معما ممکن است در یک جسم مرموز، تقریباً سه برابر جرم خورشید زمین، نهفته باشد که درست در خارج از مدار قرص مارپیچی قرار دارد. محققان با استفاده از مشاهدات با وضوح بالا که با تلسکوپ آرایه میلی‌متری / زیر میلی‌متری آتاکاما (ALMA) در شیلی انجام شد، دریافتند که به نظر نمی‌رسد این دیسک به گونه‌ای حرکت کند که به آن شکل مارپیچی طبیعی بدهد. در عوض، آن‌ها معتقدند که دیسک به معنای واقعی کلمه بر اثر برخورد نزدیک با جسم دیگری - احتمالاً شی مرموز به اندازه سه برابر خورشید که هنوز در نزدیکی آن قابل مشاهده است - ایجاد شده است.

برای بررسی این فرضیه، تیم شبیه‌سازی را بکار گرفتند تا ببیند آیا هر یک از آن مدارها می‌توانست جسم را به اندازه کافی به قرص پیش‌ستاره نزدیک کند تا آن را به شکل مارپیچی درآورد. آن‌ها دریافتند که اگر شیء یک مسیر خاص را دنبال می‌کرد، می‌توانست حدود 12000 سال پیش از کنار دیسک عبور کرده باشد و به اندازه کافی غبار را مختل کند تا شکل مارپیچی زنده‌ای را که امروزه مشاهده می‌شود، ایجاد کند. لو زینگ، یکی از نویسندگان این مطالعه، از رصدخانه نجومی آکادمی علوم چین در بیانیه‌ای اعلام کرد: «تطابق خوب میان محاسبات تحلیلی، شبیه سازی عددی، و مشاهدات تلسکوپ ALMA شواهد محکمی ارائه می‌دهد که بازوهای مارپیچی موجود در دیسک یادگاری از مداخله یک جسم دیگر هستند.»

این مطالعه علاوه بر ارائه اولین تصاویر مستقیم از یک قرص پیش‌ستاره‌ای در مرکز کهکشان، نشان می‌دهد که اجرام خارجی می‌توانند قرص‌های ستاره‌ای را به اشکال مارپیچی تبدیل کنند که معمولاً فقط در مقیاس کهکشانی دیده می‌شوند. به گفته محققان، از آنجایی که مرکز کهکشان راه شیری میلیون‌ها بار متراکم‌تر از کناره‌های آن است، احتمالاً رویدادهایی شبیه به این در آن به طور منظم رخ می‌دهند. این بدان معناست که مرکز کهکشان ما ممکن است مملو از مارپیچ‌های مینیاتوری باشد که فقط منتظر کشف شدن هستند.