کشمکش اسب با اسب بخار در عصر هوش مصنوعی

به گزارش مشرق، کمیل خجسته طی یادداشتی در روزنامه خراسان نوشت: زمانی برندگان عالم کسانی بودند که اسب‌های تیزرو و بازوانی ستبر داشتند. آن‌ها چه در آسیا همانند «مغولان» یا در اروپا همچون «هابسبورگ‌ها» بودند که توانستند عالمی را تصرف کنند و چنان بر سر ایرانیان بلا آورند که «مولانا» فرمود «این چه می‌رویم و مغول را سجود و خدمت می‌کنیم و خود را مسلمان می‌دانیم.» اما سال‌ها بعد عده‌ای به‌جای این که بر روی اسب‌های تیزرو سرمایه‌گذاری کنند؛ اسب را به «اسب بخار» تبدیل کردند. کشتی‌هایشان را به اسب بخار مجهز و دیگر نه مناطق اطرافشان که عالم را فتح کردند.

هندی‌ها داستان‌های تلخی از تهاجم اسب‌های بخار به سرزمینشان دارند و بزرگانی چون گاندی و اقبال سردمداران مقابله با آن‌ها بودند. از درون آن جنگ‌ها و پیشرفت آن فناوری‌ها، جهان به جهان مدرنی رسید که با مرزهای ملی خط‌کشی شد و دولت‌های ملی شکل گرفت. دولت‌های مدرنی که با شش عنصر بر دیگران برتری یافتند: 1. بزرگی جمعیت 2. وسعت سرزمین 3. قدرت اقتصادی 4. نظام سیاسی 5. منابع طبیعی مثل نفت 6. نیروی نظامی.

و حالا آن فناوری اسب بخار و عصر انقلاب صنعتی به فناوری اینترنت و عصر هوش مصنوعی رسیده است.

در مقابل آن شش عنصر قدرت دولت‌های مدرن، عناصر جدیدی در حال شکل‌گیری هستند: «پلتفرم» اینستاگرام یا تلگرام را در نظر بگیرید. «حاکمیتی» دارد که وسعت جمعیت درونش در قالب «شبکه» بیش از میلیارد نفر است. با رمزارزها و بازی‌هایی مثل همستر یک «نظام اقتصادی مستقل» برای خود دارد می‌چیند و بهره‌مند از نفت جدید یعنی «داده» است.

دولت‌های مدرن در مقابل خود رقبای جدیدی پیدا کرده‌اند: پلتفرم‌ها. به همین دلیل است که ترامپ قبل از حضورش در کمپین انتخاباتی اول تکلیف توئیتر را مشخص می‌کند. مکرون رئیس تلگرام را بازداشت می‌کند و زاکربرگ هنوز نتوانسته به کنگره بقبولاند تا رمزارز متا را انتشار بدهد و...

حالا در چنین کشمکشی در نظر بگیرید که آن پلتفرم‌های دارای عناصر قدرت جدید، مجهز به «هوش مصنوعی» شوند. هوش مصنوعی به دلیل سرعت زیادش در پاسخگویی به همراه توانایی یادگیری و شبیه‌شدنش به منطق انسانی و مدل‌های زبانی توان صاحبان آن را چند برابر کرده است. بیخود نیست که در اجلاس داووس امسال قدرت‌های بزرگ امروز جهان موضوع اصلی شان «دستیابی به امنیت و همکاری در جهان چند تکه» بود.

بله، آن‌ها معتقدند با ذوب شدن قدرت دولت‌های ملی، جهان تکه‌تکه می‌شود و برندگان قدرت، مالکان این فناوری خواهند بود. حالا مهم است که این فناوری در دست «مغول» زمانه باشد یا ایرانی موحد «مولانا» دوست.