کهن‌ترین ساکنان مازندران شناسایی شدند

با پایان دومین فصل لایه‌نگاری غار شوپری، بیش از چهار متر نهشته‌های باستانی متعلق به دوره پارینه سنگی برای نخستین بار در یک محوطه غاری در استان مازندران شناسایی شد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، حسین رمضان‌پور سرپرست هیئت باستان‌شناسی گفت: غار شوپری که در 10 کیلومتری جنوب شهر رستمکلا در شرق مازندران و دره مهربان رود واقع شده، از بزرگترین غارهای شناخته شده در مازندران است که بیش از 75 متر طول و بیش از 700 متر مربع مساحت دارد.

این باستان‌شناس افزود: غار شوپری در سال 1399 توسط نگارنده شناسایی و به دلیل اهمیت بالای این اثر بلافاصله فرایند تعیین عرصه و حریم آن با مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، در سال 1400 انجام شد و با شماره 33696 در فهرست میراث‌فرهنگی کشور به ثبت رسید.

کاوش باستان‌شناسی به منظور لایه‌نگاری این غار در سال‌های 1401 و تابستان 1402 با مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری توسط نگارنده از سوی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران انجام شد.

رمضان‌پور تصریح کرد: با پایان دومین فصل لایه‌نگاری غار شوپری در تابستان امسال، بیش از چهار متر نهشته‌های باستانی متعلق به دوره پارینه سنگی برای نخستین بار در یک محوطه غاری در استان مازندران شناسایی شد.

وی افزود: با توجه به برآوردهای اولیه و تاریخ‌گذاری نسبی قدمت بقایای باستانی به دست آمده از غار شوپری به بیش از یکصد هزار سال گذشته باز می‌گردد؛ این بقایا شامل دست‌افزارهای سنگی و فسیل استخوان‌های جانورانی است که توسط انسان‌های عصر پارینه سنگی شکار شده‌اند.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی، با اشاره به اینکه در میان این یافته‌ها نشانه‌هایی از گونه‌های منقرض شده جانوری در اعصار یخبندان مانند گونه‌هایی از اسب و خرس‌های عظیم‌الجثه به دست آمده تصریح کرد: بقایای بسیار فراوان استخوان‌های جانوری به دست آمده که اثر قصابی با ابزارهای سنگی بر روی آنها برجای مانده، همچنین بقایایی از دوره نوسنگی با قدمت بیش از 7 هزار سال از لایه‌های سطحی غار شوپری به دست آمده که نشان از ارتباطات پیش از تاریخ ساکنان جنوب شرق مازندران با نواحی شرقی و شمال شرقی ایران و نواحی جنوبی آسیای میانه دارد.

رمضان‌پور، این بقایا را شامل ظروف سفالی منقوشی خواند که به لحاظ سبک و فرم قابل مقایسه با فرهنگ‌های سنگ چخماق و جیتون است و تصریح کرد: با گذشت بیش از 70 سال از نخستین پژوهش‌های باستان‌شناسی پارینه سنگی در مازندران غار شوپری نخستین بقایای انسانی عصر پارینه سنگی را در این منطقه به دست آورده است.

وی خاطر نشان کرد: این یافته‌ها به دلیل جایگاه کریدور جنوب دریای مازندران در مسیر گونه‌های مختلف انسانی از اوراسیا به سمت آسیای میانه بسیار اهمیت دارد.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی با اشاره به اینکه بر اساس آنچه در لایه‌نگاری غار شوپری مشاهده شد طول دوره زیست انسان در دوره‌های یخبندان و بین یخبندان بسیار زیاد بوده و نشان از قابلیت‌های بالای زیستی منطقه جنوب شرق دریای مازندران در تاب‌آوری گونه‌های انسانی در خلال دوره‌ها آب و هوایی نامساعد دارد گفت: اینکه آیا گونه‌های انسانی مانند نئاندرتال‌ها یا انسان دنیسوا در این منطقه در دوره پارینه سنگی می‌زیسته‌اند؟ یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی است که اکنون با توجه به یافته‌های غار شوپری مطرح می‌شود.