کیست کبد؛ علائم، علل، انواع، تشخیص و درمان
کیست‌های کبدی به ندرت مستعد سرطان هستند یا به کیست‌های سرطانی تبدیل می‌شوند. پزشکان از جراحی برای درمان کیست‌های کبدی که علائم ایجاد می‌کنند یا سرطانی هستند، استفاده می‌کنند. حدود 1 تا 5 درصد از همه کیست‌های کبدی پیش سرطانی هستند و حدود 30 درصد از این کیست‌ها سرطانی می‌شوند.
کیست‌های کبدی کیسه‌های پر از مایعی هستند که روی کبد شما ظاهر می‌شوند. تقریباً همه کیست‌های کبدی خوش خیم و غیر سرطانی هستند و به اندازه‌ای بزرگ نمی‌شوند که علائم ایجاد کنند.
به گزارش روزیاتو، کیست‌های کبد معمولا تا زمان بروز علائم به درمان نیاز ندارند و به ندرت در عملکرد کبد اختلالی ایجاد می‌کنند. پزشکان می‌توانند کیست کبد را با جراحی یا دارو درمان کنند.
آیا کیست کبد شایع است؟
کیست‌های خوش خیم کبد که گاهی اوقات کیست‌های ساده نامیده می‌شوند، شایع‌ترین شکل کیست کبدی هستند. محققان تخمین می‌زنند که 5% تا 10% از مردم در سراسر جهان کیست کبدی دارند.
چه کسانی به کیست کبد مبتلا می‌شوند؟
به طور کلی، کیست‌های کبدی ممکن است افراد بین 30 تا 70 سال را تحت تاثیر قرار دهند، اما تنها 10 تا 15 درصد از افراد علائم واضحی را تجربه می‌کنند. زنان بیشتر از مردان با کیست کبدی متولد می‌شوند و مردان بیشتر از زنان به کیست کبدی مبتلا می‌شوند.
علائم کیست کبد
اکثر کیست‌های کبدی هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند. به همین دلیل اکثر افراد از وجود آن‌ها مطلع نیستند، اما در بعضی از موارد، زمانی که کیست بزرگ شود، باعث ایجاد این علایم می‌شود:
نفخ درد در قسمت راست و بالای شکم احساس پری و ناراحتی در داخل شکم سوزش سر دل تهوع و استفراغ درد در شانه راست
زمانی که کیست کبدی عامل ایجاد درد باشد، درد آن معمولاً ناگهانی و با شدت خفیف تا شدید است، اما کیست‌های کبدی کوچک دردی ایجاد نمی‌کنند و علامتی هم ندارند. به همین دلیل سال‌ها ناشناخته باقی می‌مانند. در صورتی که بزرگ شدن کیست چشمگیر باشد می‌توانید کیست را از خارج بدن از روی شکم احساس کنید.
درد ناگهانی و تیز در قسمت بالایی شکم ممکن است زمانی رخ دهد که کیست شروع به خونریزی کند. برخی اوقات خونریزی به خودی خود بدون نیاز به درمان متوقف می‌شود. در این صورت درد و سایر علائم پس از چند روز بهبود می‌یابد. از میان کسانی که به کیست کبد مبتلا هستند، حدود 5% علائم و نشانه‌هایی را ظاهر می‌سازند.
علل کیست کبد
کیست‌های کبدی در نتیجه تغییر شکل مجاری صفراوی ایجاد می‌شوند. این در حالی است که علت دقیق این تغییر شکل مشخص نیست. صفرا مایعی است که توسط کبد تولید می‌شود و به هضم کمک می‌کند. این مایع از مجاری یا ساختار‌هایی لوله مانند از کبد به سوی کیسه صفرا حرکت می‌کند. برخی افراد با کیست‌های کبدی متولد می‌شوند در حالی که در دیگر افراد در سنین بالاتر کیست ایجاد می‌شود. حتی زمانی که کیست‌های کبدی از زمان تولد ایجاد شده باشند ممکن است تا بروز علائم در بزرگسالی به صورت ناشناخته باقی بمانند.
ارتباطی میان کیست‌های کبدی و یک انگل به نام اکینوکوک وجود دارد. این انگل در محل نگهداری گاو و گوسفند وجود دارد. افراد با مصرف غذای آلوده، به این انگل دچار می‌شوند و انگل می‌تواند سبب ایجاد کیست در قسمت‌های مختلف بدن، مانند کبد، شود. در مورد بیماری کبد پلی کیستیک زمانی که سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری وجود داشته باشد بیماری می‌تواند به صورت وراثتی منتقل شود یا بیماری ممکن است بدون دلیل مشخصی ایجاد شود.
تشخیص کیست کبد
بسیاری از اوقات پزشک هنگام انجام آزمایش‌های تصویربرداری برای سایر بیماری ها، متوجه کیست‌های کبدی می‌شوند. آزمایش‌های تصویربرداری که کیست‌های کبدی را نشان می‌دهند عبارتند از:
سونوگرافی. سونوگرافی‌ها از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر و فیلم‌های بلادرنگ از اندام‌های داخلی یا سایر بافت‌ها استفاده می‌کنند.
CT اسکن. سی تی اسکن از یک سری اشعه ایکس و یک کامپیوتر برای ایجاد تصاویر سه بعدی از بافت‌های نرم و استخوان‌های شما استفاده می‌کند.
MRI. این آزمایش بدون درد با استفاده از یک آهنربای بزرگ، امواج رادیویی و یک کامپیوتر، تصاویر بسیار واضحی از اندام‌ها و ساختار‌های بدن شما تولید می‌کند.
اگر پزشک در طول آزمایش‌های تصویربرداری کیست کبد را تشخیص دهد، ممکن است موارد زیر را برای تشخیص یا رد شرایطی مانند کیست‌های پیش سرطانی یا سرطانی کبد، بیماری کبد پلی‌کیستیک یا کیست‌های کبدی ناشی از انگل‌ها انجام دهد:
معاینه جسمی
بررسی تاریخچه پزشکی. پزشک ممکن است از شما بپرسد که آیا سابقه بیماری مزمن کبدی دارید، و همچنین سوالاتی در مورد سابقه پزشکی خانوادگی و سابقه سفرهایتان از شما بپرسد.
تست‌های سرودیاگنوستیک (Serodiagnostic tests). این آزمایش‌ها برای شناسایی آنتی بادی‌های خاص در نمونه خون استفاده می‌شوند.
سونوگرافی با افزایش کنتراست. در سونوگرافی کنتراست افزوده امواج صوتی با فرکانس بالا از طریق بافت‌های بدن ارسال می‌شود و پژواک‌ها ضبط می‌شوند و به فیلم یا عکس تبدیل می‌شوند.
آیا کیست کبد سرطانی است؟
کیست‌های کبدی به ندرت مستعد سرطان هستند یا به کیست‌های سرطانی تبدیل می‌شوند. پزشکان از جراحی برای درمان کیست‌های کبدی که علائم ایجاد می‌کنند یا سرطانی هستند، استفاده می‌کنند. حدود 1 تا 5 درصد از همه کیست‌های کبدی پیش سرطانی هستند و حدود 30 درصد از این کیست‌ها سرطانی می‌شوند.
آیا کیست کبد خطرناک است؟
در حالی که تقریباً همه کیست‌های کبدی خوش خیم و غیر سرطانی هستند و به اندازه کافی بزرگ نمی‌شوند که علائم ایجاد کنند، با این حال، دو نوع بیماری کبد کیستیک ممکن است به جراحی یا درمان دیگری نیاز داشته باشد:
کیست هیداتید: بیماری هیداتید توسط انگل‌هایی ایجاد می‌شود که معمولاً از طریق آب از سگ و گوسفند به انسان منتقل می‌شود. این انگل‌ها به کیست روی کبد و سایر نواحی بدن افراد تبدیل می‌شوند. در صورت عدم درمان، بیماری هیداتید می‌تواند باعث تب، یرقان یا ائوزینوفیلی یا تعداد غیرعادی بالای گلبول‌های سفید خون شود. پزشکان این کیست‌ها را با دارو، از جمله شیمی درمانی، برای از بین بردن انگل و جراحی برای برداشتن کیست‌ها درمان می‌کنند.
بیماری کبد پلی کیستیک (PLD): این اختلال ارثی نادر حدود 1 تا 10 نفر از هر 100،000 نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. افراد مبتلا به PLD خوشه‌هایی از کیست‌های خوش خیم یا ساده روی کبد خود ایجاد دارند. این کیست‌ها ممکن است شبیه خوشه‌های انگور بسیار بزرگ به نظر برسند. تنها حدود 20 درصد از افراد مبتلا به PLD علائم قابل توجهی نشان می‌دهند و بیشتر افراد تا زمانی که بالغ شوند علائمی ندارند. با گذشت زمان، کبد افراد بزرگتر می‌شود و باعث تورم یا متسع شدن شکم و ناراحتی می‌شود.
آیا کیست‌های کبدی خود به خود از بین می‌روند؟
برخی از مطالعات پزشکی نشان می‌دهد که کیست‌های خوش خیم کبد بدون درمان از بین می‌روند. مهم است که به یاد داشته باشید که اکثر کیست‌های کبدی خوش خیم هستند و به اندازه کافی بزرگ نمی‌شوند که علائم ایجاد کنند.
درمان کیست کبد
اکثر کیست‌های خوش خیم یا ساده کبدی نیازی به درمان ندارند. اما پزشک ممکن است کیست‌های خوش خیم یا ساده کبدی را که بزرگتر از 4 سانتی متر می‌شوند، از بدن خارج کند.
روش‌ها و جراحی‌ها برای برداشتن کیست‌های خوش خیم بزرگ، کیست‌های ناشی از بیماری کبد پلی کیستیک و کیست‌های پیش سرطانی یا سرطانی کبد عبارتند از:
آسپیراسیون از راه پوست (Percutaneous aspiration). پزشک از سونوگرافی یا سی تی اسکن برای وارد کردن سوزن یا کاتتر در کیست‌های کبدی و تخلیه مایع کیست‌ها استفاده می‌کنند.
فنستراسیون کیست (Cyst fenestration). این جراحی کیست‌های بزرگ را با برداشتن دیواره کیست درمان می‌کند.
برداشتن کبد. در این جراحی قسمت‌هایی از کبد که تحت تاثیر کیست قرار گرفته اند از بین می‌برند.
آمبولیزاسیون ترانس شریانی (TACE). این درمان به همان روشی عمل می‌کند که برای متوقف کردن جریان رود در آن یک ساد می‌سازید. پزشک دارو‌های ضدسرطان را به یکی از شریان‌های شما که خون کبد شما را تامین می‌کند تزریق کرده و سپس ماده‌ای را برای
انسداد شریان تزریق می‌کند. این مواد مانند یک سد عمل می‌کنند و داروی ضد سرطان را به جای شناور شدن در اطراف تومور حفظ می‌کنند.
عمل جراحی. برای برداشتن کیست‌های خوش خیم یا سرطانی.
پیوند کبد. این جراحی بیماری کبد پلی کیستیک را که به دارو و / یا جراحی برای برداشتن کیست‌های کبدی پاسخ نمی‌دهد، درمان می‌کند.
آیا می‌توان از کیست کبد جلوگیری کرد؟
اکثر کیست‌های کبدی مادرزادی هستند، به این معنی که در بدو تولد وجود دارند.
تومور کیست و کیست کاذب چیست؟
تومور‌های کیستی کبد برعکس کیست ساده کبد خیلی رایج نیستند. این تومور‌ها دارای بخش‌های جامد و مایع هستند و اکثر آن‌ها بدون آسیب هستند، اما ممکن است به سرطان هم تبدیل شوند. در موارد بسیار نادری افراد ممکن است دچار التهاب لوزالمعده یا پانکراس شوند و یک نوع کیست کاذب هم در کبد آن‌ها ایجاد گردد. کیست کاذب یعنی کیست واقعی وجود ندارد، بلکه بقایا و مایعات باقیمانده از لوزالمعده در کبد جمع شده است که در چنین حالتی مایع اضافی را با جراحی و یا بدون آن بیرون می‌کشند. اگر پزشک چیزی را در کبد شما تشخیص دهد، احتمالا می‌تواند با آزمایش متوجه شود که کیست بوده یا تومور.
علائم تومور‌های کیستی کبد شامل احساس پری و درد در شکم است که باز هم سونوگرافی و سی تی اسکن می‌تواند این تومور‌ها را تشخیص دهد و همه تومور‌های کیستی کبد را از طریق جراحی خارج می‌کنند.
از دست ندهید