گردآوری اشعار درباره شهید سلیمانی تسلای خاطر جمعی را موجب می‌شود

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، تلویزیون اینترنتی کتاب شامگاه گذشته (دوشنبه هجدهم دی 1402) در قالب برنامه «حوالی کتاب» خود با حضور کاظم رستمی و رضا اسماعیلی به نقد و بررسی کتاب «ققنوس قدس؛ مجموعه اشعار درباره سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی» (گردآوری کاظم رستمی و علی داوودی) پرداخت. کاظم رستمی، در این برنامه گفت: در انتخاب اشعار این کتاب به نوآوری در محتوا و مضمون‌پردازی، نگاه تازه، نکات ادبی و ظرافت‌های شعری و تصویرپردازی‌های خوب توجه جدی شده است. اشعار این کتاب در زمان کوتاهی از شهادت تا چهلم حاج قاسم سلیمانی سروده شده‌اند. بر این نگاه بودیم که اگر قرار شد نماهنگی یا موسیقی تولید شود از این اشعار استفاده کند. وی افزود: گردآوری اشعار شاید سهل ممتنع و در نگاه اول کتابسازی به نظر بیاید، اما از آن طرف اگر اشعار با دقت و ظرافت گردآوری و در ادامه با استاندارد‌های علمی و ادبی سنجیده شوند، کار دشوار خواهد بود. در انتخاب اشعار کتاب «ققنوس قدس» سعی شد از هر شعری استفاده نشود. این شاعر درباره راه یافتن کلیشه و تکرار در شعر، گفت: ما تلاش کردیم که اشعار تکراری و کلیشه در این مجموعه نباشد، اما در ایام نزدیک به شهادت حاج قاسم تعجیل باعث شد که چندان فرصتی برای گرفتن اشعار قوی‌تر نباشد. در حالی که اگر امروز بخواهیم چنین مجموعه‌ای گردآوری کنیم قطعاً اشعار بهتری در دسترس خواهد بود.

زبان جادوی شعر تسکین دهنده است

رضا اسماعیلی نیز در این برنامه گفت: شعر زبان مشترک و شناسنامه ما ایرانی‌هاست و هر جا کم بیاوریم با زبان شعر مقصود خودمان را بیان می‌کنیم و جادوی ادبیات باعث می‌شود آن مقصود به راحتی در دل مردم نفوذ کند؛ لذا با استفاده از این جادو می‌توان با افراد مختلف جامعه همدردی و همزبانی ایجاد کرد. وی افزود: کاظم رستمی و علی داوودی بعد از شهادت سردار رشید اسلام حاج قاسم سلیمانی به این فکر افتادند تا با گردآوری اشعار به نوعی همدردی با عموم مردم داشته باشند و لذا دست به گزینش اشعاری زدند که در ستایش و رثای حاج قاسم بود. این گردآوری اشعار می‌تواند احساس امنیت و تسلای خاطر و احساس همدردی مشترک را ایجاد و کمک کند تا جامعه قدری به آرامش برسد. این آرامش خیلی مهم است، چون باعث نزدیکی قلب‌ها می‌شود. این آرامش باعث می‌شود تا ما دوباره تعادل پیدا کنیم و در بحران‌ها تصمیم درست بگیریم. اسماعیلی ادامه داد: رستمی و داوودی که از شاعران و همینطور شعرشناسان و منتقدان خوب کشور هستند، در انتخاب آثار وسواس و دقت نظر زیادی به خرج داده‌اند. آن‌ها سعی کردند اشعاری را گزینش کنند که بجز موضوعیت‌شان درباره آن شهید مقدس و بزرگوار، مخاطب نیز بامطالعه آن‌ها به آرامش و التذاذ هنری دست پیدا کرده و حظ روحی و معنوی ببرد. وقتی کتاب را مطالعه می‌کردم متوجه شدم که اشعار سرشار از آرایه‌های لفظی، معنوی، مولفه‌های ادبی و زیباشناختی‌اند و به عنوان آثاری ادبی و هنری قابل تامل. به عبارتی اشعار مناسبتی و سفارشی نیستند و همین ویژگی نشان می‌دهد که گردآورندگان کتاب با دقت و وسواس دست به انتخاب زده‌اند و به هر شعری راضی نشده و نهایت سختگیری را برای گنجاندن اشعار در این کتاب داشته‌اند. این شاعر و منتقد ادبی در بخش دیگری از سخنان خود برای چاپ‌های بعدی کتاب توصیه‌ای داشت: به نظرم جای برخی اشعار در کتاب «ققنوس قدس» خالی است که شاید با توجه به شتاب و تعجیلی که در چاپ کتاب بوده، گردآورندگان به همه منابع و اشعار دسترسی پیدا نکرده‌اند، اما برای چاپ‌های بعدی که فرصت دست می‌دهد، آن دسته از اشعاری که استحقاق گنجاندن در این کتاب را داشته‌اند، هم دیده شوند. شاعر مجموعه «لهجه شرقی عشق» همچنین به ادبیات بحران اشاره کرد و ادامه داد: ادبیات بحران در واقع یک واکنش سریع است که اهل ادب می‌خواهند موضع خود را نسبت به یک مساله به صورت هنرمندانه و شاعرانه بیان کنند. علت اینکه تاثیرپذیری این گونه ادبی بیشتر است شاید به دلیل پیشینه بیش از هزار ساله ادبیات فارسی در فرهنگ ایرانی است، یعنی ذهن جوان ایرانی آمیخته با این استعارات، تلمیحات و تاثیرات ادبی است. در واقع هر ایرانی یک گنجینه ادبی است برای بیان ادبی. اسماعیلی اضافه کرد: در بحران هم یک شاعر و ادیب از این گنجینه استفاده می‌کند، به این شکل نیست که بخواهد از صفر شروع کند به گنجینه و اندوخته خودش رجوع می‌کند که آن را با خواندن اشعار بزرگان ادب مانند رودکی، فردوسی، مولوی، سعدی ذخیره کرده است. وقتی یک ایرانی چنین اشعاری را در حافظه خودش داشته باشد طبیعتاً وقتی می‌خواهد حتی درباره شهید بزرگواری مانند سردار سلیمانی شعر بگوید از این کد‌ها و کلید‌ها در سرودن استفاده می‌کند. در واقع یک مواد خام آماده‌ای در دسترسش دارد که باید آن‌ها را صیقل دهد و آن‌ها را به یک گوهر درخشان و ارزنده‌ای تبدیل کند. گفتنی است، برنامه تلویزیونی «حوالی کتاب» با موضوع معرفی و نقد کتاب‌هایی با محوریت شخصیت سردار سلیمانی کاری مشترک از معاونت شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران و تلویزیون اینترنتی کتاب است که از 16 تا 20 دی ماه 1402 هر روز ساعت 19 از تلویزیون اینترنتی کتاب به نشانی ketab.tv پخش می‌شود.