یک اتفاق نادر برای برنده جایزه نوبل ادبیات

«ماریو بارگاس یوسا» نویسنده اسپانیایی - پرویی و برنده جایزه نوبل ادبیات در مراسمی به فرهنگستان زبان و ادبیات فرانسه پیوست.

پیوستن به فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، یکی از مهم ترین اتفاقات، رویدادهای حیات فرهنگی کشور فرانسه است. همچنین پیوستن «یوسا» نیز به دلیل اینکه هرگز کسی که حتی یک کتاب هم به زبان فرانسه منتشر نکرده باشد، نمی‌توانست به این فرهنگستان بپیوندد، اتفاق بی‌سابقه‌ای است.

این رمان نویس 86 ساله در اقدامی حاشیه برانگیز، «خوان کارلوس» پادشاه سابق اسپانیا را به مراسم تحلیف خود برای عضویت در فرهنگستان فرانسه دعوت کرده بود، اقدامی که با انتقاد دولت اسپانیا همراه شده است. پادشاه سابق پس از یک سری رسوایی ها، از جمله ادعای آزار و اذیت جنسی و افشاگرهای مالی و همچنین سبک زندگی مجلل خود و شکار فیل در بوتسوانا، از سال 2020 در امارات متحده عربی در تبعید زندگی می‌کند.

فرهنگستان فرانسه در سال 1635 میلادی و در زمان حکومت لویی سیزدهم پایه‌گذاری شد و یکی از قدیمی‌ترین نهادهای فرانسوی به‌شمار می‌رود. در پی انقلاب فرانسه در سال 1793 از فعالیتهای این مرکز جلوگیری به عمل آمد اما در سال 1803 دوباره توسط ناپلئون بناپارت فعالیت خود را از سر گرفت. هدف این نهاد ادبی محافظت از زبان فرانسوی و ترویج آن در سطح جهانی است، زبانی که در دهه‌های اخیر همواره تحت تاثیر زبان انگلیسی قرار گرفته است.

این نهاد ادبی سال گذشته نسبت به استفاده گسترده از عبارات وارداتی مانند «big data» و «drive-in» در رویه رایج مشاغل فرانسوی و استفاده از نام‌های تجاری انگلیسی ابراز تاسف کرده بود.«وارگاس یوسا» در سال 2010 برنده جایزه نوبل ادبیات شد و اولین عضو دارنده این جایزه در فرهگستان فرانسه پس از «فرانسوا موریاک» است که در سال 1952 برنده این جایزه شد. او یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان آمریکای لاتین به حساب می‌آید و اغلب با رمان‌هایی مانند «قهرمان عصر ما» (1963)، «سور بز» (2000) و «دوران سخت» (2021)، نگاهی دقیق به سیاست و تاریخ منطقه می‌اندازد.

افراد غیر فرانسوی درگذشته نیز به عضویت فرهنگستان فرانسه درآمده بودند. اولین نفر یک آمریکایی به نام «جولین گرین» در سال 1971 بود که هرگز تابعیت فرانسه را نگرفت و «دنی لافریر» نویسنده کانادایی - هائیتیایی نیز در سال 2013 به این نهاد پیوست اما «وارگاس یوسا» که در جوانی برای نسخه اسپانیایی خبرگزاری فرانسه کار می کرد، تا به حال همه آثارش را به زبان اسپانیایی نوشته است.

«یوسا» اکنون عضو سه آکادمی ادبی است، او در سال 1977 به آکادمی زبان پرو و در سال 1994 به آکادمی سلطنتی ادبیات اسپانیا پیوست.

«ماریو وارگاس یوسا» متولد 28 مارس 1936 است و از مهم‌ترین آثار وی می‌توان به «سال‌های سگی» (‌1966)، «جنگ آخرالزمان» (‌1984)، «مرگ در آند» (‌1996) و «سور بز» (‌2002) و همچنین «سردسته‌ها»، «گفت‌وگو در کاتدرال»، «زندگی واقعی آلخاندرو مایتا»، «در ستایش نامادری»، «راه بهشت»، «چرا ادبیات؟» و «دوشیزه خانم تاکنا» اشاره کرد.

«یوسا» از نویسندگان متعلق به نسل شکوفای ادبیات آمریکای لاتین است که در سال 2008 نشان عالی هنر و ادبیات فرانسه را دریافت کرد. او که جایزه‌ی ادبی «دن‌کیشوت» در کارنامه‌ی افتخارات‌اش به چشم می‌خورد، در سال 1995 توانست جایزه‌ی سروانتس، مهمترین جایزه‌ی ادبی نویسندگان اسپانیایی‌زبان را از آن خود کند و همچنین در سال 1996 برنده‌ی جایزه صلح آلمان شد. او روز هفتم اکتبر سال 2010 برنده جایزه نوبل ادبیات شد که حدود 20 سال به عنوان یکی از کاندیداهای این جایزه پرافتخار شناخته می‌شد.

57247