1870 پژوهشگر ایرانی در زمره پژوهشگران پراستناد 2 درصد برتر دنیا قرار گرفتند

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، دکتر سید احمد فاضل‌زاده؛ رئیس مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) اظهار کرد: در چند سال اخیر، تعدادی از پژوهشگران دانشگاه استنفورد با استفاده از داده‌های پایگاه اسکوپوس اقدام به ایجاد پایگاه داده و محاسبه شاخصی به نام "شاخص استنادی مرکب" کردند.

فاضل‌زاده ادامه داد: این فهرست در کشور ما با نام «فهرست دانشگاه استنفورد» شناخته شده و مورد توجه رسانه‌ها و مؤسسات قرار گرفته است. هدف این پایگاه داده، ارائه مجموعه‌ای از سنجه‌های استنادی استاندارد شده برای ارزیابی تأثیراستنادی دانشمندان در رشته ها و حوزه های علمی مختلف در سطح جهان است.

رئیس مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) ادامه داد: شاخص استنادی مرکب، مجموعه ای از چند شاخص استنادی مجزا است که پژوهشگران دانشگاه استنفورد در مقاله سال 2016 خود معرفی و محاسبه کرده‌اند. این شاخص‌ها مبتنی بر تعداد استنادات دریافتی مقالات دانشمندان و جایگاه‌های نویسندگی آنها (الگوی هم - نویسندگی) و شاخص هرش است.

وی گفت: براساس تازه‌ترین به‌روزرسانی این پایگاه داده که منتشر شده، دامنه پوشش داده‌ها از سال 1996 تا 2021 است. این فهرست دربرگیرنده نویسندگان پراستناد براساس شاخص استنادی مرکب و جزو دو درصد پراستناد در 22 حوزه موضوعی اصلی و 176 حوزه فرعی است.

فاضل‌زاده اظهار کرد: در آخرین نسخه این پایگاه داده، با محاسبه استنادات فقط در سال 2021، تعداد 1870 پژوهشگر از بین تعداد کل 200409 پژوهشگر بین‌المللی با وابستگی سازمانی جمهوری اسلامی ایران حضور دارند.

وی گفت: نمودار شماره 1، روند تغییرات تعداد کل پژوهشگران ایرانی پراستناد دو درصد را در طی سال های گذشته این پایگاه داده نشان می‌دهد. شایان ذکر است که تعداد پژوهشگران ایرانی در دو سال اخیر در مقایسه با سال‌های گذشته، رشد چشمگیری داشته است.

وی ادامه داد: در آخرین نسخه این پایگاه داده، با محاسبه استنادات در طول دوره خدمت علمی در بازه 1996 تا 2021، تعداد 715 پژوهشگر با وابستگی سازمانی جمهوری اسلامی ایران از بین تعداد کل 195605 پژوهشگر بین‌المللی حضور دارند.

نمودار شماره 2، روند تغییرات تعداد کل پژوهشگران ایرانی پراستناد 2 درصد در دوران خدمت علمی پژوهشگر را در طی سال‌های گذشته این پایگاه داده نشان می دهد.

در جدول 1، تعداد 80 دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران که حداقل دارای 5 پژوهشگر پراستناد 2 درصد هستند، براساس پایگاه داده استنفورد در سال 2021 ارائه شده است.

در جدول 2، تعداد 43 دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران که دارای بیشترین تعداد پژوهشگر پراستناد 2 درصد در طی دوران خدمت علمی پژوهشگر هستند، ارائه شده است.

در جدول 3، تعداد پژوهشگران پراستناد 2 درصد برتر کشور به تفکیک حوزه موضوعی براساس پایگاه داده در سال 2021 مشاهده می‌شود. قابل توجه است که توزیع پژوهشگران در حوزه‌های موضوعی یکسان نیست.

در جدول 4، تعداد پژوهشگران پراستناد 2 درصد برتر کشور به تفکیک حوزه موضوعی در دوران خدمت علمی پژوهشگر مشاهده می شود.

همانطور که در جدول‌های 3 و 4 مشاهده شد، 5 حوزه موضوعی که بیشترین تعداد پژوهشگران ایرانی پراستناد 2 درصد برتر را دارد عبارتند از پزشکی بالینی، مهندسی، فناوری‌های راهبردی (هوش مصنوعی، نانو، فرایندهای ساخت پیشرفته و...)، شیمی و فناوری اطلاعات و ارتباطات.

در نمودار 3، تعداد پژوهشگران ایرانی پراستناد 2 درصد برتر به تفکیک حوزه‌های موضوعی در سال‌های مختلف نشان داده شده است.

در نمودار 4، تعداد پژوهشگران ایرانی پراستناد 2 درصد برتر به تفکیک حوزه‌های موضوعی در دوران خدمت علمی پژوهشگر نشان داده شده است.