70 درصد 15 تا 18ساله‌ها کتاب غیردرسی نمی‌خوانند

به گزارش ایسنا به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدعباس صالحی در این مراسم که پیش از ظهر امروز (ششم تیرماه 1400) با حضور وزیر آموزش‌وپرورش و جمعی از مدیران دو وزارتخانه به صورت حضوری و ویدئو کنفرانس برگزار شد، با گرامیداشت سالروز شهدای هفتم تیر، بیان کرد: در گذشته نهاد خانواده، تعلیم و تربیت، دین و رسانه در یک شبکه به هم متصل بود اما امروز شاهد ازهم‌گسیختگی و عدم اتصال این چهار نهاد هستیم و باید توجه داشته باشیم که عوامل این عدم اتصال برای خروجی و کارنامه فعالیت‌های آموزش و پرورش چه تاثیری دارد.

صالحی همچنین گفت: اگر می‌خواهیم به طرف هم‌گرایی این چهار نهاد حرکت کنیم، به این نکته باید توجه داشت که بستر و زمینه‌های آن کجاست. کانون شروع این هم‌گرایی کجاست که تمرین شود و بعد از آن استمرار و عمر پیدا کند. بنابراین اوقات فراغت یکی از کانون‌های این هم‌گرایی است که با داشتن ویژگی انعطاف‌پذیری می‌توان از طریق آن به وسعت این هم‌گرایی پرداخت.

او در ادامه افزود: در نظرسنجی‌ای که در سال 1398 صورت گرفته 75 درصد از دانش‌آموزان سنین 15 تا 18 سال درباره مدت زمان اوقات فراغت خود در زمان تحصیل گفته‌اند که 2 ساعت فرصت فراغت دارند و بیش از 20 درصد هم گفته‌اند بالای 4 تا 5 ساعت اوقات فراغت دارند.

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در عین حال تصریح کرد: در حوزه اوقات فراغت اتصال این چهار نهاد (خانواده، تعلیم و تربیت، دین و رسانه) نکته مهمی است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه‌های مختلف نقطه‌های تلاقی و همکاری با وزارت آموزش و پرورش را دارد و نهاد دین به طور خاص یکی از نهادهایی است که این ارتباط را عمیق‌تر می‌کند و کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور یکی از ظرفیت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که در حال حاضر یک میلیون دانش‌آموز در آن عضویت دارند و این امر یکی از حوزه‌های قابل توجه برای هم‌گرایی چهاد نهاد عنوان شده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر این‌که توجه به فرصت‌های ارتباطی بین مسجد و مدرسه مهم است، گفت: کانون‌های فرهنگی هنری مساجد در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند حلقه‌های وصل بین دو وزارتخانه را فراهم می‌کند.

صالحی ادامه داد: حوزه کتاب و کتابخوانی هم یکی دیگر از حلقه‌های وصل بین دو وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش‌وپرورش است.

او با بیان این‌که مدرسه قفس کتاب درسی نیست، افزود: قفس کتاب درسی مانع خلاقیت می‌شود. در نظرسنجی سال 1398، 30 درصد دانش‌آموزان سنین 15 تا 18 سال گفته‌اند که کتاب غیردرسی می‌خوانند و این آمار خوشایند نیست. بنابراین یکی از نکته‌های قابل توجه هم‌گرایی عنوان شده این است که چطور می‌توان از کتاب درسی نقطه پرش فراهم کرد که دریچه باشد نه پنجره بسته. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور فعالیت‌های مختلفی در حوزه کتاب و کتابخوانی دارد و توجه به این موضوع که چگونه بین مدرسه و مسجد از منظر کتاب می‌توان در اوقات فراغت ارتباط ایجاد کرد، دارای اهمیت است.

صالحی با تاکید بر ضرورت توجه به زیست مذهبی دانش‌آموزان ادامه داد: بخشی از زیست مذهبی دانش‌آموز در افق حضور در مناسک مذهبی است. در زیست‌های جمعی و مذهبی، تربیت مذهبی در کودکی شکل می‌گیرد. در همان نظرسنجی سال 1398 از دانش‌آموزان سنین 15 تا 18 سال سوالات مختلفی در این زمینه شده که از آن جمله می‌توان به این‌که چقدر در مولودی شرکت می‌کنید، چقدر در روضه و جلسات قرآنی شرکت می‌کنید، چقدر در دعای ندبه و کمیل حضور می‌یابید و همچنین آیا این حضور هر روز، هفته‌ای یک‌بار، هر ماه یک‌بار و تا سالی یک‌بار است، اشاره کرد.

او افزود: بالاترین آمار این نظرسنجی 64/2 و پایین‌ترین آن حدود 40 درصد است که درصدی سالی یک‌بار فقط به این مناسک می‌روند و عده‌ای حتی در سال هم به این مناسک مذهبی نمی‌روند و حتی به سخنان مذهبی گوش فرانمی‌دهند. جامعه ما یک جامعه دینی است و دین بخشی از هویت اجتماعی کشور ما است. اگر دین تضعیف شود، هویت ایرانی هم از بین می‌رود. بنابراین مناسبات مسجد و مدرسه و کانون‌های فرهنگی هنری مساجد می‌تواند زیست مذهبی را ارتقا دهد و این امر نیاز به برنامه‌ریزی دارد و در فضای همگرایی می‌تواند شکل بگیرد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی توجه به زیست اجتماعی را از دیگر موارد مورد توجه برشمرد و با تاکید بر این‌که بی‌تردید دانش‌آموز در محیط ایزوله تربیت نمی‌شود، گفت: نیاز زیادی به تربیت اجتماعی داریم. یکی از متغیرهای تربیت اجتماعی، عضویت در تشکل‌های اجتماعی است که جمعی شدن و اجتماعی شدن را آموزش می‌دهد و دانش‌آموز از این طریق مهارت‌هایی را می‌آموزد. مهارت‌های زندگی جمعی مهم است و در یک تشکل اجتماعی است که گفت‌وگو و زندگی اجتماعی تمرین می‌شود و شکل می‌گیرد.

او ادامه داد: بر اساس نظرسنجی سال 1398 از دانش‌آموزان سنین 15 تا 18 سال 6/41 درصد از آن‌ها گفته‌اند که در تشکل‌های اجتماعی حضور و مشارکت فعال دارند و بخش قابل توجهی نه مشارکت دارند و نه در یک تشکل اجتماعی عضو هستند. بنابراین مسجد و کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد فرصتی است برای تشکل‌ها و مشارکت اجتماعی دانش‌آموزان و این امر هم یکی از نکته‌های مهم در هم‌گرایی چهار نهاد خانواده، تعلیم و تربیت، دین و رسانه است. دانش‌آموز در این مشارکت‌های اجتماعی یاد می‌گیرد که چگونه تربیت اجتماعی خود را ارتقا دهد. یادگیری کمک و احسان به دیگران نیاز به یادگیری جمعی دارد. این‌که دانش‌آموز از طریق تربیت اجتماعی و با کمک به دیگران احساس رضایتمندی پیدا کند مهم است و مسجد می‌تواند یک خط ارتباطی با مدرسه در این زمینه داشته باشد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تربیت هنری و خلاقیت در دانش‌آموزان را از دیگر موضوعات دارای اهمیت برشمرد و گفت: در نظر سنجی سال 1398، 35 درصد دانش‌آموزان سنین 15 تا 18 سال گفته‌اند که یک کار هنری انجام می‌دهند. بنابراین این خلاقیت‌ها باید ارتقا یابد زیرا خلاقیت هنری صرفا تولید یک اثر هنری نیست بلکه راهی برای ارتقای وجودی است.

صالحی با تاکید بر این‌که توجه به چهره‌های مورد علاقه در میان دانش‌آموزان یکی دیگر از موضوعات مهم است ادامه داد: باید به این نکته توجه داشته باشیم که دانش‌آموزان در افق ذهنی خود به کدام چهره‌های معروف و مشهور توجه و علاقه دارند. این‌که دانش‌آموز چقدر به چهره‌های علمی و مذهبی توجه دارد باید مورد بررسی قرار بگیرد. امروز دانش‌آموزان در 10 نفر اول چهره‌های مورد علاقه خود چهره علمی و مذهبی ندارند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان تاکید کرد: این‌که تعلیم و تربیت فقط مختص وزارت آموزش‌وپرورش است نگاه اشتباهی است و باید به هم‌گرایی چهار نهاد خانواده، تعلیم و تربیت، دین و رسانه توجه داشته باشیم و وزارت آموزش و پرورش در این زمینه باید افق‌ها را سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی کند و نهادهای موثر در این زمینه را پای کار بیاورد زیرا فضای هم‌گرایی بین این چهار نهاد وجود دارد.

انتهای پیام