آشنایی با منطقه «جرف» در مدینه + فیلم

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، جُرُف به معنای زمینی است که بر اثر سیلاب دچار فرورفتگی و گودی شده باشد. در اصطلاح، نام دشتی است در سه میلی (حدود شش کیلومتری) مدینه که در مسیر شام قرار دارد. بر پایه برخی گزارش‌ها، نام جرف از سخن تُبَع، پادشاه حمیر، هنگام عبور از آن جا: «هذا جرف الارض» گرفته شده است.

جرف منطقه‌ای حاصلخیز بوده است. وجود چاه‌های فراوان مانند جُشَ و جمل و سقاخانه سلیمان بن عبدالملک در این ناحیه، این سخن را تأیید می‌کند. همچنین شماری از صحابه مانند عمر بن خطاب، زبیر، عبدالرحمن بن عوفو مقداد بن اسود در جرف املاک فراوان داشتند. بر پایه گزارشی، مقداد در همان جا به سال 33ق. درگذشت و جنازه او در بقیع به خاک سپرده شد. امروزه مدینه گسترش یافته و بخشی از جرف در محدوده شهر واقع شده و بخشی از آن نیز زراعی است.

.

جرف از آن رو که اهمیت سوق الجیشی داشت، محل استقرار سپاه مسلمانان و نیز مقر مهاجمان به مدینه بود. در نبرد احد (3ق.) مشرکان مکه در آن جا مستقر بودند. که به قاعده، باید پس از گریز مسلمانان، از آن جا به ایشان حمله کرده باشند. در غزوه بنی‌لحیان (6ق.) و موته (8ق.) و شماری دیگر از غزوات نیز سپاه مسلمانان در آن جا اردوگاه برپا کردند.

حدیث معروف منزلت: «افلا ترضیا علی ان تکون منی منزله هارون من موسی الا أنه لا نبی بعدی» در باره علی (ع) پیش از عزیمت به غزوه تبوک (9ق.) در جرف صادر شده است. بر این اساس، می‌توان گفت که اردوگاه سپاه پیامبر (ص) هنگام غزوه تبوک نیز جرف بوده است. پیامبر (ص) در واپسین لحظات عمر شریف خود، سپاهی را به فرماندهی اسامه بن زید برای نبرد با روم گسیل داشت. اسامه اردوگاه خود را در جرف نهاد و منتظر پیوستن مسلمانان شد. البته این سپاه به دلایلی اعزام نشد. اسامه بعدها در همین منطقه می‌زیسته و همان جا درگذشته است.

بر پایه گزارشی، سپاه عباسی به سال 145ق. که برای سرکوب قیام محمد بن عبدالله بن حسن معروف به نفس زکیه به مدینه حمله کرده بود، در جرف مستقر شد.

در روایتی منسوب به پیامبراکرم (ص)، دجال هنگام خروج در منطقه جرف اردو می‌زند و پرچم خود را درآن جا به اهتزاز درمی‌آورد. آن‌گاه در شهر مدینه سه زلزله رخ خواهد داد و همه منافقان به اوخواهند پیوست. نزدیک مکه نیز جایی به نام جرف وجود دارد که چندان مشهور نیست.