آمادگی آتش‌نشانی برای بازدید ایمنی از خوابگاه‌ها و مراکز آموزشی
سید جلال ملکی سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران، با اشاره به نزدیک شدن به زمان بازگشایی مدارس و مراکز آموزشی گفت: حدود دو هفته تا زمان بازگشایی مدارس، دانشگاه‌ها و همچنین برخی از مهد‌های کودک و خوابگاه‌های دانشجویی مانده است و می‌توان گفت که در حال حاضر ما در فرصت طلایی برای ایمن‌سازی و بازرسی ایمنی از این مراکز قرار داریم. از این رو لازم است مدیران و مسئولان این مراکز اعم از دولتی و خصوصی و... نسبت به هماهنگی با کارشناسان آتش‌نشانی برای بازرسی ایمنی از این مراکز اقدام کنند.
وی با بیان اینکه سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران آمادگی کامل دارد تا با درخواست مدیران و مسئولان این مراکز نسبت به اعزام کارشناسان و بازدید ایمنی از این مراکز اقدام کند، گفت: لذا از تمام مدیران و مسئولان این مراکز می‌خواهم که حتما با مراجعه به نزدیک‌ترین ایستگاه آتش‌نشانی هماهنگی‌های لازم را در این خصوص انجام دهند تا ان‌شاءالله با اقدامات انجام شده هر چه زودتر خلاء‌های ایمنی موجود مورد شناسایی قرار گرفته و با رفع آن، سالتحصیلی ایمنی در شهر تهران آغاز شود.
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران همچنین گفت: این سازمان همچنین آمادگی دارد تا آموزش‌های ایمنی، نحوه تخلیه اضطراری، امداد و نجات، اطفاء حریق و... را نیز به مسئولان و دانش‌آموزان و دانشجویان ارائه دهد تا در صورت وقوع هرگونه حادثه احتمالی در مراکز آموزشی، خوابگاه‌های دانشجویی و... امدادرسانی با سرعت و کیفیت مناسبی انجام شود.
هشدار‌های ایمنی برای مراکز آموزشی
ملکی در ادامه به بیان توصیه‌هایی در این خصوص ایمنی مراکز پرداخت و گفت: اماکن تجمعی همواره از پتانسیل بالایی برای حادثه‌ساز شدن برخوردار هستند. هرچه جمعیت حاضر در محل بیشتر یا سن افراد حاضر در آن کمتر باشد ریسک خطر و احتمال صدمات جانی هم بیشتر است به همین دلیل نیز اماکن آموزشی به‌ویژه مدارس ابتدایی و مهد‌های کودک از جمله نقاطی هستند که همواره در معرض خطرات مختلف قراردارند. کودکان و اطفال به تنهایی از عهده تامین ایمنی خود بر نمی‌آیند و به همین دلیل نیز مسئولان و مدیران مجموعه وظیفه دارند که با اتخاذ تدابیر خاص، محلی ایمن و عاری از خطر را برای آنان فراهم کرده و زمینه رشد و پرورش آینده سازان مملکت را فراهم کنند.
وی افزود: در دانشگاه‌ها و خوابگاه‌های دانشجویی نیز باید نکات ایمنی مورد توجه قرار بگیرد. دانشجویان سرمایه‌های علمی و انسانی ارزشمند کشورمان هستند و خدای نکرده وقوع حوادثی که به راحتی امکان پیشگیری از آن وجود دارد، نباید سبب شود تا آسیبی به آینده این عزیزان وارد شود؛ لذا چه در محیط مهد‌های کودک و مدارس و چه در محیط دانشگاه‌ها و خوابگاه‌ها باید نکات ایمنی مدنظر قرار بگیرد. پیشنهاد می‌کنیم که دستگاه‌های متولی مانند وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، وزارت بهداشت و... از کارشناسان HSE برای این منظور بهره بگیرند و بازدید‌های دوره‌ای را از این مراکز انجام دهند. ضمن اینکه همانطور که گفتم آتش‌نشانی نیز آمادگی بازدید ایمنی و ارائه آموزش در این خصوص را داراست.
ضرورت توجه به اصول ایمنی در ساختمان مراکز آموزشی
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران با بیان اینکه ایمنی در مدارس و مراکز آموزشی را می‌توان به چهار بخش تقسیم کرد، گفت: بخش اول اصول ایمنی در ساختمان است. در همین راستا مصالح بکار رفته در ساختمان مراکز آموزشی باید از انواع مقاوم در برابر شعله و حرارت باشد و تمام طبقات نیز باید دارای راه پله‌ها و مسیر‌های خروجی متناسب با جمعیت حاضر در ساختمان باشد، این امر سبب می‌شود تا امکان تخلیه اضطراری همه حاضران در زمان کوتاه میسر شود. بخش‌های پرخطری مانند موتورخانه، آزمایشگاه، آشپزخانه، کارگاه، انبار و... باید از بخش‌های آموزشی مجزا بوده ودرصورت امکان درخارج از ساختمان اصلی قرار بگیرد. همچنین مصالح بکار رفته در نازک کاری هم باید از انواع غیرقابل اشتعال مانند گچ یا کاشی باشد و از بکار بردن مصالح قابل اشتعال مانند تخته و موکت در محیط‌های آموزشی خودداری شود.
ملکی ادامه داد: همچنین طبقه‌بندی کلاس‌های درس دانش‌آموزان در مدارس هم باید به گونه‌ای باشد که مقاطع کلاس اول و دوم در طبقه همکف بوده و سایر مقاطع در طبقات بالاتر حاضر شوند. لازم است از برگزاری کلاس در طبقات منفی نیز چه برای دانش آموزان و چه برای دانشجویان به جد خودداری شود. همچنین در خوابگاه‌ها نیز به هیچ عنوان نباید محل استقرار افراد در زیر زمین باشد. نکته مورد تاکید دیگر این است که سالن‌های همایش و نمازخانه‌ها باید دارای چندین در خروجی بوده و در طول برگزاری مراسم همواره باز باشد.
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران با تاکید بر اینکه تمام پله‌ها باید دارای نرده حفاظ کناری باشد، گفت: این نرده‌ها حتماً باید به صورت عمودی بوده که کودکان نتوانند از آن بالا بروند. لازم است که از نصب نرده‌های افقی خودداری شود. همچنین توصیه دیگر این است که لبه پله‌ها با ورق‌های لاستیکی یا همان ترمز پله پوشانده شود که مانع لیز خوردن کودکان شود.
وی با تاکید بر اینکه تمام پنجره‌ها و نورگیر‌ها باید نرده‌های فلزی با قابلیت باز شدن در زمان اضطرار را داشته باشد؛ گفت: باید از نگهداری هرگونه ضایعات به‌ویژه مواد قابل اشتعال در راهرو‌ها و زیرپله‌ها خودداری شود. همچنین مدیران و مسئولان مدارس، دانشگاه‌ها و خوابگاه‌ها باید دقت کنند که هیچگونه چاه و گودالی در محوطه مدارس نباید وجود داشته باشد و درصورت بودن، حتماً باید اطراف آن کاملاً محصور شده و روی آن درپوش تعبیه شود.
ایمنی تاسیسات مورد توجه قرار بگیرد
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران دومین بخش را مربوط به ایمنی در تاسیسات و وسایل گرمایشی ساختمان مدارس و مراکز آموزشی برشمرد و گفت: در این بخش نیز بای در‌های اتاق تاسیسات از نوع فلزی و مقاوم بوده و دو سوم بالایی آن بسته و یک سوم پایینی آن به صورت مشبک و برای ورود هوا باز باشد. همچنین بهتر است اتاق تاسیسات و موتورخانه در بخشی از حیاط و دور از کلاس‌های آموزشی و سالن اجتماعات باشد. همچنین درصورت نیاز به مایعات قابل اشتعال مانند نفت و گازوئیل برای مصرف موتورخانه، باید آنها را در مخزنی فلزی و مخصوص که عایق کاری شده در زمین مدفون کرده و در جایی دور از ساختمان اصلی نگهداری کرد. لازم است که از نگهداری ضایعات و مواد قابل اشتعال در قسمت تاسیسات نیز خودداری شود.
ملکی با بیان اینکه برای گرم کردن کلاس‌ها باید از وسایل گرمایشی استاندارد بدون شعله مانند شوفاژ استفاده شود، گفت: تا حد امکان نباید از وسایل شعله‌دار و برقی برای گرمایش کلاس‌ها و محل‌های حضور دانش‌آموزان استفاده شود. در ضمن در صورت استفاده از وسایل گرمایشی شعله‌دار مانند بخاری‌های نفتی، گازوئیلی و زغالی، حتماً باید پیش از آغاز فعالیت کلاس‌ها و زمانی که بخاری‌ها خاموش و سرد هستند مخازن آنها پر شود. بخاری‌ها نیز باید در محلی مناسب، دور از محل نشستن کودکان و دور از در خروجی نصب شوند. بخاری‌ها از هرنوعی که هستند باید استاندارد و کاملاً سالم بوده و حتماً دارای دودکش‌های مناسب و در انتها دارای کلاهک H باشند. این موارد در مدارس مناطق روستایی و حاشیه‌ای باید مورد توجه باشد.
وی ادامه داد: همچنین باید از انشعاب گرفتن غیر تخصصی از لوله‌های گاز و سیم‌های برق خودداری شود. همچنین سیم‌کشی‌های برق باید از نوع توکار بوده و واگر از نوع روکار است حتما باید داخل حفاظ‌های پلاستیکی یا فلزی محفوظ بوده و در جایی قرار بگیرد که قابل دسترسی برای افراد نباشد. باید در تمام مسیر‌های برقی فیوز‌های متناسب با آمپر برق مصرفی و از نوع اتوماتیک با حساسیت بالا وجود داشته باشد و تمام کلید‌ها و پریز‌ها نیز باید دارای درپوش مناسب بوده و اتصالات برقی کاملاً عایق‌بندی باشد.
حتما تجهیزات آتش‌نشانی در مراکز آموزشی نصب شود
ملکی سومین بخش را مربوط با تجهیزات آتش‌نشانی اعلام کرد و گفت: وجود تجهیزات آتش‌نشانی سالم و آماده به کار نیز از عوامل مهم تامین ایمنی در محیط مدارس و مراکز آموزشی است. در تمام بخش‌ها و طبقات مراکز آموزشس باید به تعداد لازم و کافی و از انواع مختلف خاموش کننده‌های دستی وجود داشته و تمام پرسنل آن مجموعه باید طرز کار این وسایل را بدانند. همچنین ضروری است که در همه طبقات شیلنگ آب تحت فشار وجود داشته باشد. در مورد کپسول‌های آتش‌نشانی توجه به این نکته نیز ضروری است که حتما باید نسبت به شارژ آن هم اقدام شود.
وی استفاده از سیستم اعلام اتوماتیک حریق را امری مهم و ضروری در این مراکز دانست و گفت: توصیه آتش‌نشانی این است که تمام مراکز آموزشی از مهدکودک گرفته تا دانشگاه و همچنین خوابگاه‌ها باید به این سیستم‌ها مجهز باشند. همچنین اگر در ساختمان این مراکز آسانسور وجود دارد، حتما باید بازدید‌های دوره‌ای از آن انجام شود.
نیروی انسانی هم باید آموزش ایمنی را فرا بگیرد
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران چهارمین بخش را نیز آموزش مسئولان و مدیران مدارس و مراکز آموزشی دانست و گفت: تمامی معلمان و مسئولان مدارس و اماکن آموزشی باید دوره‌های لازم ایمنی را گذرانده و آمادگی لازم را در برخورد با حوادث مختلف داشته باشند. در این میان از مهم‌ترین نکات در زمان حوادث، تخلیه فوری افراد است که معلمان و مسئولان باید با احتیاط کامل نسبت به انجام آن اقدام کنند. برای تحقق این موضوع برگزاری مانور حوادث با همکاری سازمان آتش‌نشانی در حفظ آمادگی مسئولان مدرسه بسیار موثر است.
ملکی در پایان ابراز امیدواری کرد که با توجه به ایمنی در این مراکز در سالتحصیلی جدید هیچگونه حادثه‌ای در چنین محیط‌های رخ ندهد.