آیا «ترامپ ژاپنی» قواعد بازی را به‌هم می‌زند؟

به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ ژاپن امروز (29 تیر) شاهد انتخاباتی حساس است؛ جایی که نیمی از کرسی‌های مجلس علیا و سرنوشت سیاسی نخست‌وزیر تازه‌وارد، شیگیرو ایشیبا، به آزمون گذاشته می‌شود، اما در پس این انتخابات، ماجرایی عمیق‌تر جریان دارد؛ ظهور راست افراطی و برخاستن موج پوپولیسم در کشوری که به نظم و سکوت شهره است.

زنگ خطر برای حزب حاکم

ائتلاف حاکم متشکل از حزب لیبرال دموکرات و حزب بودایی کومیتو، در معرض از دست دادن 10 تا 20 کرسی است و اگر نتواند اکثریت خود را حفظ کند، فشارها بر ایشیبا برای کناره‌گیری آغاز خواهد شد. اما تهدید اصلی از دل حزب‌های سنتی نیست؛ بلکه از سوی حزبی تازه‌نفس و رادیکال به‌نام سان‌سیتو به رهبری سوهی کامیا می‌آید.

کامیا، که خود را معادل ژاپنی دونالد ترامپ می‌داند، با شعار «اول ژاپن» و وعده‌هایی چون کاهش مالیات مصرف، محدود کردن مهاجرت و استقلال نظامی، توانسته توجه طیف وسیعی از رأی‌دهندگان جوان و ناراضی را جلب کند.

جامعه در لبه تغییر

ژاپن امروز با ترکیبی بی‌سابقه از بحران‌ها روبه‌روست:

• تورمی کم‌سابقه که قیمت برنج را دو برابر کرده،
• افزایش حضور مهاجران برای جبران کمبود نیروی کار،
• تهدید تعرفه‌های آمریکا،
• و رقابت استراتژیک با چین

این بحران‌ها، فضای مناسبی برای رشد گفتمان‌های پوپولیستی فراهم کرده‌اند. حزب سان‌سیتو با وعده‌های ساده و پرشور، از نارضایتی‌های اقتصادی و فرهنگی بهره‌برداری کرده و توانسته تا جایگاه سوم در نظرسنجی‌ها صعود کند.

قدرت شبکه‌های اجتماعی، بیگانه‌هراسی و رأی جوانان

با وجود اینکه مهاجران تنها 3 درصد جمعیت ژاپن را تشکیل می‌دهند و نرخ جرمشان مشابه شهروندان ژاپنی است، فضای مجازی پر شده از روایت‌هایی درباره تهدید نظم اجتماعی توسط مهاجران. سان‌سیتو این فضا را به بستری برای جذب رأی و حمله به نظم موجود تبدیل کرده؛ رویکردی آشنا برای یادآوری شرایطی که ظهور ترامپ در آمریکا را رقم زد.

آزمونی برای آینده ژاپن

اگر ائتلاف حاکم بتواند اکثریت را حفظ یا تقویت کند، ایشیبا فرصت می‌یابد برای مذاکرات تجاری با آمریکا و تصویب بودجه نظامی علیه چین، دست بازتری داشته باشد. در غیر این صورت، نه‌تنها ثبات دولت بلکه کل آینده سیاست ژاپن به نقطه‌ای پرآشوب وارد خواهد شد.

نتیجه این انتخابات، فقط تعیین‌کننده ترکیب مجلس نیست، بلکه آزمونی است برای سنجش میزان نفوذ پوپولیسم در ژاپن و اینکه آیا نظم محافظه‌کارانه این کشور می‌تواند در برابر موج نارضایتی دوام بیاورد یانه.