آیا قدیمی ترین حزب سیاسی ترکیه در آستانه تجزیه قرار دارد؟
ایرنا - آنکارا - حزب جمهوریخواه خلق که در ترکیه از آن به عنوان قدیمی ترین حزب سیاسی این کشور و حزب موسس جمهوری ترکیه یاد می شود, این روزها گویا حال خوشی ندارد و ایام را به دشواری پشت سر می گذارد.
این حزب که از سوی مصطفی کمال آتاترک بنیانگذار جمهوری ترکیه پایه گذاری شده است بزرگترین حزب مخالف در مجلس ملی ترکیه است.
حزب جمهوریخواه خلق تا دهه 1950 میلادی حاکمیت ترکیه را در دست داشت و بعد از گذر ترکیه به دوران چند حزبی نیز در برهه های زمانی مختلف سکاندار اداره امور ترکیه بود.
این حزب بعد از کودتای 1980 میلادی و تعطیلی آن از سوی کودتاگران بجز مدت کوتاهی که شریک دولت ائتلافی بود به عنوان حزب مخالف فعالیتهای خود را پی گرفته است.
رهبری طولانی مدت دنیز بایکال رهبر سابق این حزب و متعاقب آن رهبری کمال قلچداراوغلو رهبر فعلی حزب با انتقادهایی مواجه بوده و بخش عمده انتقادهای درون حزبی نیز ادعای بی کفایتی رهبری حزب را مطرح می کردند.
این حزب گرچه پس از تعطیلی متعاقب کودتای 1980 در یک برهه زمانی تجزیه شد ولی بعد از مدتی با نام اصلی فعالیت خود را آغاز کرد.
در پی برگزاری کنگره عمومی حزب در هفته های گذشته اخباری در زمینه احتمال جدایی محرم اینجه نامزد سابق ریاست جمهوری حزب به همراه دستکم 20 نماینده مجلس و تشکیل یک حزب سیاسی جدید به گوش می رسد.
گمانه زنی ها در مورد احتمال تجزیه حزب به گونه ای است که عبدالقادر سلوی روزنامه نگار سرشناس ترکیه در مقاله ای در روزنامه حریت نوشت: محرم اینجه در انتخابات ریاست جمهوری با کسب 16 میلیون رای بیش از 30 درصد آراء را بخود اختصاص داد و وی شخصی است که باید جدی گرفته شود.
سلوی با اشاره به اینکه با افراد نزدیک به محرم اینجه صحبت کرده است، افزود: گفته می شود اینجه قصد تاسیس یک حزب سیاسی رادارد و قصد دارد حزب جدید را از افرادی که تاکنون در حزب جمهوریخواه خلق نبودند تشکیل دهد و این حزب یک حزب فراگیر بدون وابستگی به راست و چپ و یا علایق مذهبی خواهد بود.
از سوی دیگر محمد سوویگن از بلندپایگان سابق حزب جمهوریخواه خلق نیز در زمینه تاسیس حزب جدید سیاسی با انتقاد از رهبری فعلی حزب می گوید: ادعاهای تاسیس حزب باید جدی گرفته شود زیرا به نزدیکان محرم اینجه فشار بسیاری وارد می شود.
وی که مدتی قبل از حزب اخراج شده است و در اعتراض به اخراج خود به کمیته انضباطی مراجعه کرده در انتقاد از رهبری موجود حزب می گوید: در صورت ادامه وضعیت فعلی نه یک حزب که سه حزب جدید از داخل حزب جمهوریخواه خلق می تواند منشعب شود.
لازم به ذکر است انشعاب از احزاب سیاسی قدرتمند در ترکیه مسبوق به سابقه است، در سالهای اخیر حزب نیک با جدایی از حزب حرکت ملی تشکیل شد و در ماههای اخیر نیز حزب دوا و آینده با جدایی رهبران سابق حزب عدالت و توسعه تشکیل شده اند.
تجزیه و انشعابها در احزاب سیاسی ترکیه تاکنون نه تنها موجب قدرتمند شدن آنها نشده است بلکه زمینه تشتت آنان و سردرگمی سیاسی برای مردم این کشور شده است.
در تاریخ معاصر این کشور تورگوت اوزال رییس جمهور فقید این کشور متعاقب کودتای 1980 با گردهم آوردن دیدگاههای سیاسی مختلف اعم از راست، چپ، ملی گرا و مذهبی حزب مام وطن را تاسیس کرد.
این حزب بدلیل وحدت دیدگاههای موفق در یک مدت زمان کوتاه موفق به انجام کارهایی بزرگ و تغییر چهره ترکیه شد ولی بعد از مدتی بیماری تجزیه و تشتت گریبان آن را نیز گرفت.
به گفته ناظران سیاسی در صورت تجزیه و انشعاب در حزب جمهوریخواه خلق، احتمال قدرت یافتن حزب سیاسی جدید التاسیس اندک خواهد بود و برنده اصلی چنین تشتتی به احتمال بسیار فراوان حاکمیت فعلی حزب عدالت و توسعه خواهد بود.
*س_برچسب‌ها_س*