«آینه مکدر»؛ بازروایتی از زندگی حضرت زهرا (س) منتشر شد

در آستانه سالروز شهادت حضرت فاطمه کبری (س) کتاب «آینه مکدر»؛ بازروایتی از زندگی حضرت زهرا (س) براساس منابع معتبر به بازار نشر عرضه شد.

به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «آینه مکدر»، نخستین اثر پونه فضائلی، با هدف بازروایی مستند و منسجم از زندگی حضرت فاطمه زهرا (س) توسط انتشارات ماه تمام منتشر شد؛ روایتی که بر پایه منابع معتبر تاریخی شکل گرفته و از دل یک بازنگری روایی و مهندسی‌شده بیرون آمده است. هسته اصلی این اثر، مقدمه‌ای است که نویسنده در آن با صراحت به دشواری ورود به حیطه نگارش درباره شخصیت الهی حضرت زهرا (س) اشاره می‌کند و تأکید دارد که هر قلمی در این عرصه، تنها به اندازه ظرفیت خود از نگاه مرحمت اهل‌بیت (ع) بهره خواهد برد. همین نگاه صادقانه، چارچوب و روش کار این اثر را روشن می‌کند.

وفاداری به منبع مادر و ضرورت بازروایت برای مخاطب امروز

براساس توضیحات نویسنده، ستون اصلی «آینه مکدر» کتاب ارزشمند آیت‌الله محمدکاظم قزوینی (ره)، «فاطمه زهرا (س)؛ از ولادت تا شهادت» است؛ کتابی که از نظر اعتبار منابع جایگاهی ممتاز دارد، اما ساختار نوشتاری آن برای خواننده امروز ممکن است دشوار باشد. از همین رو، پروژه حاضر به‌عنوان یک «بازروایت» شکل گرفته است: یعنی وفاداری به مهندسی و ستون‌بندی کتاب اصلی، انتخاب آگاهانه بخش‌های ضروری، حذف موارد غیرروایی و بازچینش مطالب برای ساختن یک روایت واحد، پیوسته و قابل خواندن.

در مقدمه به‌روشنی بیان شده است که اثر آیت‌الله قزوینی (ره) گاه به دلیل پرداختن به پاسخ شبهات تاریخی، تبیین برخی اختلافات روایت‌ها، یا نقل احادیث بسیار متعدد، از محور روایی فاصله می‌گیرد. پونه فضائلی در «آینه مکدر» این بخش‌ها را، جز در موارد ضرورت، حذف کرده تا روایت زندگی حضرت زهرا (س) در یک خط سیر تاریخی و مشخص پیش برود.

به‌عنوان نمونه، مباحث تفصیلی مربوط به خطبه فدکیه یا موضوع شفاعت، تنها در حد ضرورت در متن آمده و توضیحات تکمیلی به کتاب‌های اصلی ارجاع داده شده است.

اگرچه استخوان‌بندی متن بر پایه اثر علامه قزوینی شکل گرفته، نویسنده در مواردی که متن اصلی خلأ روایی داشته، از منابع معتبر دیگر بهره برده است. این موارد شامل بخش‌هایی از دوران بعثت، برخی حوادث کلیدی سال‌های پایانی زندگی رسول خدا (ص)، و اشاره به واقعه غدیر خم است. این افزوده‌ها به منظور تقویت پیوستگی روایت انجام شده و نه برای توسعه ادبی یا تخیلی متن.

پایبندی کامل به نقل‌ها و پرهیز از هر گونه دخل‌وتصرف در کلام معصوم (ع)

یکی از اصول اعلام‌شده در مقدمه، پرهیز کامل از هرگونه افزودن یا تغییر در گفتار معصومین (ع) است. تمامی احادیث، نقل‌قول‌ها و کلمات منسوب به حضرات، بدون هیچ دستکاری و فقط بر اساس منابع اصلی خصوصاً کتاب آیت‌الله قزوینی (ره) نقل شده است. چنین رویکردی نشان می‌دهد که «آینه مکدر» نه یک بازنویسی ادبی، بلکه یک «بازروایت وفادارانه» است.

نویسنده تصریح می‌کند که کتاب «داستان» به معنای رایج نیست. تنها در برخی موارد مربوط به شخصیت‌های غیرمعصوم، برای ایجاد تصویر ذهنی روشن‌تر، از حداقلی‌ترین شکل تصویرسازی استفاده شده است. اما در روایت اصلی و در هر جا که به ساحت معصوم مرتبط می‌شود، هیچ تخیلی راه نیافته است.

«آینه مکدر» تلاشی است برای ارائه یک روایت مستند، پاکیزه از حواشی غیرضروری، و نزدیک‌شده به زبان و ساختاری که برای مخاطب امروز قابل درک و دنبال‌کردن باشد. این کتاب می‌کوشد زندگی حضرت زهرا (س) را نه با افزودن جذابیت‌های ادبی، بلکه با بازسامان‌دهی هوشمندانه روایت‌ها و تکیه بر منابع معتبر، روشن‌تر و پیوسته‌تر معرفی کند.

در بخشی از کتاب آمده است:

فاطمه وارد شد؛ بر پیامبر سلام کرد و ایشان در پاسخ فرمود: «فاطمه‌جان! به هنگامه‌ای آمده‌ای که پیش از این، در این ساعت نزد من نمی‌آمدی؛ آیا مشکلی پیش آمده است؟»

ای پیامبر خدا! غذای فرشتگان چیست؟

ستایش خدا و سپاس او.

غذای ما آدمیان چیست؟

نبی مکرم که می‌دانست دخترش برای چه نزد او آمده است، با مهربانی فرمود: «سوگند به خدایی که جانِ محمد در کف پراقتدار اوست، اینک یک ماه می‌شود که در منزل ما آتشی برای پختن غذا برافروخته نشده است!... اما فاطمه‌جان! فرشته وحی، روزی و غذایی معنوی برایم آورده است که آن را به تو ارمغان می‌دهم.»

آن هدیه معنوی کدام است؟

یَا رَبَ الأوَلِینَ وَ الآخِرِینَ وَ یَا خَیرَ الأوَلِینَ وَ الآخِرینَ وَ یَا ذَا القُوَهِ المَتِینِ وَ یَا رَاحِمَ المَسَاکِینَ وَ یَا أرحَمَ الرَاحِمِین.

بانوی بانوان این ذکر الهیِ ارزشمند را فراگرفت و به خانه بازگشت. به همسرش که در انتظار وی بود، فرمود: «برای دنیا رفته بودم؛ اما با توشه‌ای معنوی و اخروی بازگشتم.»

«آینه مکدر» در 164 صفحه قطع رقعی و با قیمت 200 هزار تومان توسط نشر ماه تمام به کتابفروشی‌های معتبر سراسر کشور عرضه شده است.