پنج‌شنبه 8 آذر 1403

اربعین، جلوه‌گری ایمان عاشقانه

وب‌گاه مشرق نیوز مشاهده در مرجع

به گزارش مشرق، کانال تلگرامی مکتوبات مطلبی را با عنوان اربعین، جلوه‌گری ایمان عاشقانه، منتشر کرد که به شرح زیر است:

انسان همه کارهایش را از سر «حب ذات» انجام می‌دهد، فرقی هم نمی‌کند این کارها غریزی باشد یا حسابگرانه.

اما ارزش کارهایی که انسان با عشق انجام می‌دهد بیشتر است؛ محبت مادر به فرزند، نیکوکاری غریزی یک آدم نیک سرشت، و فداکاری عاشقانه یک سرباز ارزش بیشتری نسبت به کارهایی دارد که به انتظار پاداش یا به امید سعادت (دنیوی یا اخروی) انجام می‌شوند. هر چقدر عمل انسانی عاشقانه‌تر باشد نشان می‌دهد که از خود گذشتگی با طینت شخص بیشتر عجین شده است.

شاید مهم‌ترین نکته اجتماع اربعین همین جلوه‌گری ایمان عاشقانه باشد. البته ما الگوی عرفانی را هم در دین داریم که در فردگرایی مانده و بیشتر ناظر به رابطه شخص با خداوند است. اما در شیعه هم ایمان عاشقانه محدود به خداوند نیست و هم شور و اشتیاق جلوه اجتماعی پیدا کرده.

مفاهیم «توسل‌» و «عزاداری» مناسکی را به وجود آورده که عام و خاص با اشتیاق آن را انجام می‌دهند. شیعیان به معصومین عشق می‌ورزند و حاضرند هر فداکاری‌ای برای ابراز محبت به آنها انجام بدهند.

این جنس فداکاری عاری از حسابگری است و در مرتبه بالاتری از اخلاق قرار می‌گیرد. برای غیر شیعیان تعجب‌آور است که مردم عراق حتی به زور می‌خواهند به زائرین اربعین خدمت کنند و با اینکه خودشان وضع اقتصادی مناسبی ندارند هر چه دارند و ندارند را پیشکش عزاداران می‌کنند.

اما ذهن آنها از حسابگری خالی شده و رفتارشان حالت غریزی پیدا کرده. همانطور که مجاهد شیعه اساسا به بهشت و جهنم فکر نمی‌کند و فقط به عشق امام حسین (ع) است که از جانش می‌گذرد.

اگر از توسعه ایمان عاشقانه و تلاش برای غریزی کردن اخلاق در جامعه حرف بزنیم احتمالا به دام شاعرانگی افتاده‌ایم. ذات رفتار اجتماعی حسابگری است و در روابط روزمره توسعه اخلاق بیشتر از فداکاری معنی دارد. ارزش این مناسک در نشان دادن الگوی واقعی از همبستگی اجتماعی و تجربه فداکاری عاشقانه است.

هر چند این تجربه کوتاه باشد اولا باور به واقعی بودنش را زنده نگه می‌دارد و ثانیا ظرفیت اخلاقی مناسک را در مقابل روشنفکران و منتقدان مناسک‌گریز نمایش می‌دهد.

*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.