از "روزه‌سری" و "سحرخوانی" تا پایبندی به رسوم سنتی در ماه رحمت
مازندرانی‌ها، آداب و رسوم ویژه ای نظیر روزه سری و سحرخوانی در ماه مبارک رمضان دارند که از نیاکان خویش به ارث برده اند و جزئی از هویت آنها به شمار می‌آیند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از بلاغ، مردم هر منطقه ای برای خود، آداب و رسوم ویژه ای دارند که از گذشتگان و نیاکان خویش به ارث برده اند. این آداب و رسوم بخشی از هویت آن منطقه را تشکیل می دهد و در مجموع هویت یک کشور را می سازد. هر چند که بعد از مدت زمانی برخی از آداب و رسوم و سنن از یادها می روند اما باید برای صیانت و انتقال آنها به آیندگان، تلاش نمود. پاسداشت این سنن قدیمی علاوه بر وظیفه مسئولان مربوطه بلکه وظیفه تک تک افراد جامعه است چرا که آیندگان باید میراثی مانا از نیاکان خویش، داشته باشند و به تاریخ و هویت خویش، افتخار کنند. مازندران با قدمت چندین ساله، آداب و رسوم مختلفی در مناسبت های مختلف دارد که سینه به سینه باید از آنها حفاظت و به نسل های آینده، منتقل کرد. ماه مبارک رمضان، ماه ضیافت الهی است که مازندرانی ها نیز سنن ویژه ای در این ماه دارند. برخی از افراد در قدیم به علت عدم امکانات نظیر برق و دستگاه های رسانه ای با گرفتن حلب خالی در یک دست و چوب در دست دیگر با چوب روی حلب می کوبیدند و با خواندن سحر برخیز، سحر برخیز که صبح صادق آمد، مردم را برای خوردن سحر و روزه گرفتن از خواب، بیدار می کردند. مازندران نخستین خاستگاه تشیع در ایران است. به‌همین دلیل اغلب شعائر اسلامی دراین خطه مورد توجه قرارد دارد که اشتیاق در انجام آیین‌های ماه رمضان یکی از آنهاست. یکی از آیین‌های قدیمی مردم مومن این خطه به استقبال این ماه مبارک رفتن است که برخی از مومنان استان سه روز آخر ماه شعبان را و برخی دیگر آخرین روز ماه شعبان را روزه می‌گیرند. آغوشی گشاده برای ماه مبارک نگاهی به سنت‌ها و آیین مردم در تمام اقوام و مناطق مختلف، وجود یک سنت زیبا را یادآور می‌کند. سنتی که نشان از ارزشمندی و اهمیت ماه رمضان برای مردم ایران دارد. این آیین مشترک استقبال از ماه مبارک است که در فرهنگ‌های مختلف به شکل و نام متنوعی برپا می‌شود. در میان مردم گیلکی و مازنی نیز آیین و سنت استقبال وجود دارد. آنها از روزها قبل به خانه تکانی و نطافت می‌پردازند و سه روز پیش از شروع ماه رمضان با گرفتن روزه به استقبال از آن می‌روند. طنین سحری‌خوانی سحری‌خوانی از دیگر آیین رایج میان مردم در اکثر مناطق است که البته با توجه بوسعه تجهیزات ارتباطی رو به فراموشی رفته است اما از معدود مناطقی که همچنان می‌توان برپایی این سنت جالب را به تماشا نشست، قسمت‌هایی از شمال کشور به ویژه بخش‌های کوهستانی استان مازندران و گیلان است. هنوز هم طبق سنت‌های پیشینیان، برخی از اهالی محل دو ساعت قبل از اذان صبح، با در دست گرفتن چراغ و نواختن بر طبل و سر دادن اشعار مذهبی و نوای «سحر برخیز»، «سحر برخیز که صبح صادق آمد»، از رسیدن سحر خبر می‌دهند. یکی از رسوم ازبین رفته در این منطقه انجام سنت سحری‌خوانی با نیت پسرخواهی است. فردی که آرزوی داشتن پسری داشت، وقت سحر با آویختن حلبی بر گردن و نواختن بر آن اهالی محله را برای سحر بیدار می‌کرد. نذری‌های مراسم شب قدر مازندرانی‌ها نذورات بسیاری برای این ماه دارند. از معروف‌ترین آنها می‌توان به نذر ختم انعام اشاره کرد. کسانی که حاجت و نیازی از خدا داشته باشند مجلسی ترتیب می‌دهند و فردی از اهالی که در خواندن قرآن تبحر دارد در آن مراسم انعام می‌خواند و صاحب نذر مقداری نمک، چند قرص نان و چند ظرف آب در سینی بزرگی می‌گذارند و میان مهمانان تقسیم می‌کند. از دیگر نذورات متداول این منطقه، نذر حلوا در شب 15 ماه رمضان همزمان با میلاد امام حسن مجتبی (ع) است که همراه خرما، چای و قند به مسجد برده می‌شود. نذری آش زولبیا و بامیه سنتی، فرنی، آبگوشت و باقلای پخته با پلو نیز از نذورات این روز است. در روزهای عزاداری برای امام علی (ع) نیز خرما، شربت زعفرانی و فرنی به عنوان نذورات در میان روزه‌داران توزیع می‌شود. این نذورات توسط اهالی با جمع کردن پول در کشکول‌های مخصوص این کار آماده می‌شود. رسم شیرین برای روزه اولی ها یکی از زیباترین سنت‌های مردم منطقه مازندران و گیلان، برپایی سنت روزه سری است. طبق این سنت، دختر یا پسری که برای نخستیم بار روزه بگیرد، در زمان افطار به او هدیه‌ای داده می‌شود که این هدیه معمولا برای دختران چادر نماز و طلا، و برای پسران نقره یا پول است. افرادی که برای نخستین بار به سن تکلیف می رسند و روزه می گیرند تا زمانی که از جانب بزرگ تر‌ها به عنوان روزه سری هدیه ای نگیرند، افطار نمی کنند. معصومه محمدی یکی از بانوان مازندرانی است که امسال برای دختر خود هدیه ای به عنوان روزه سری خرید تا در قبال اولین روز داری به دخترش هدیه کند. وی افزود: معمولا این هدایا شامل چادر نماز و طلاجات برای دختران، پول و انواع نقره جات قدیمی برای پسران است. محمدی به دیگر رسوم مازندرانی ها در ماه مبارک رمضان اشاره کرد و افزود: مردم مازندران در این ماه صله رحم را به جای آورده و به فقرا، محرومان و آشنایان افطاری می دهند. پخت غذاهای متنوع شهرهای حاشیه دریای خزر، در فصل گرم سال، آب و هوای بسیار شرجی دارند و کارسنگین در شالیزار و دریا هم این شرایط را سخت‌تر می‌کند. آنها برای مقابله با این موضوع، در سحرهای تابستان غذاهایی با طبع سرد از جمله شکر پلا، می‌پزند تا در طول روز نیاز کمتری به آب و رفع تشنگی احساس کنند. در قدیم قرقناق از غذاهای محلی مازندران بود که اعتقاد داشتند خوردن این غذاها در طول روز مانع گرسنگی و ضعف می‌شود. از متداول‌ترین غذاهای ماه رمضان می‌توان به راغون دشو، شیر آش، اوحلوا، آش دوغ، شامی سبزی، کوکو، تخم مرغ و برنج اشاره کرد. شیر آش همان شیر برنج معروفی است که از ترکیب شیر، برنج و شکر درست می‌شود. احلوا مخلوطی از آب، شکر قرمز و شیره خرمالوی وحشی است. در پخت آش دوغ محلی نیز از دوغ، آب، برگ و ساقه چغندر سفید، باقلا خشک یا تازه، گشنیز و نعناع و برنج نیم دانه استفاده می‌شود. از دیگر غذاهای محبوب در ماه رمضان قماق است که از برنج، آرد، تخم مرغ، شکر، کنجد و ادویه تهیه می‌شود. انس و الفت با قرآن، شب زنده داری در شب های قدر و... از آداب و رسوم دیگر مازندرانی ها در ماه رمضان به شمار می آیند. ماه رمضان، ماه خدا است که می توان خود را برای مانوس شدن با حق آماده کرد و همچنین در این ماه برای صیانت از فرهنگ معنوی جهت جامعه پایدار و باصلابت کوشا بود. انتهای پیام /
