استعدادهایی که در «عصر جدید» جایی ندارند
سجاد سرگلی در نقدی بر برنامه تلویزیونی «عصر جدید» به استعدادهایی اشاره می‌کند که در این برنامه جایی ندارند و می‌گوید: «هنگام تماشا کردن توجه داشته باشیم که این‌ها صرفاً نمایش‌اند».
به گزارش ایسنا، این نویسنده و پژوهشگر در یادداشتی با عنوان «نقدی بر عصر جدید» که در کانال تلگرامی خود منتشر کرده، نوشته است: «عصر جدید برنامه‌ای است برای استعدادیابی که از شبکه سوم سیما پخش می‌شود. این برنامه، که با الهام از برنامه‌های غربی ساخته شده، مهمانان یا شرکت‌کنندگانی دارد. این مهمانان استعدادهای خود را به نمایش می‌گذارند و با رأی داوران و گاهی مردم صعود می‌کنند و به مراحل بالاتر می‌روند.
در این یادداشت، قصد ندارم درباره جزئیات این برنامه صحبتی کنم، بلکه نقدم به یک مسئله بنیادی است: نمایشی شدن استعداد.
در این برنامه تأکید مجری و داوران بر این است که شرکت‌کنندگان در این برنامه باید بتوانند استعدادشان را به نمایش بگذارند. یعنی اگر کسی در قله استعداد باشد اما نتواند استعدادش را منطبق با نیازهای صحنه کند، گویا از اساس استعدادی ندارد.
نمایشی شدن و صحنه‌ای شدنِ استعداد آفت‌ها و آسیب‌هایی جدی دارد. مهم‌ترین آسیبش این است که به مردم چنین القا می‌شود که استعداد همان چیزی است که در این برنامه می‌بینید. ممکن است افرادی بیرون از این مسابقه باشند که استعداد حل مسئله در بحران‌ها داشته باشند، یا بتوانند راه‌حل‌های اقتصادی پیچیده برای زندگی خودشان و دیگران ارائه کنند، یا استعدادهای معنوی قوی، مانند رؤیابینی و هیپنوتیزم و نشستن در مراقبه‌های طولانی، داشته باشند، یا بتوانند با یک جمله اطرافیانشان را آرام کنند یا مشکلاتشان را حل کنند، یا برنامه‌نویسان ماهری به شمار روند، یا نویسندگان حاذقی باشند (خودتان فکر کنید و به این فهرست اضافه کنید). چنین افرادی با چنین استعدادهایی در این‌گونه برنامه‌ها چه جایگاهی دارند؟
آفت دیگر این است که بعضی تماشاچیانِ برنامه‌های پیشین، با سودای دیده شدن، به این فکر می‌افتند که هر طور شده وارد چنین برنامه‌ای شوند. آن‌ها به‌واقع استعداد خاص خودشان را کشف نکرده‌اند (نه اینکه بی‌استعداد باشند، بلکه آن استعدادی که در برنامه از خود نشان می‌دهند استعداد واقعی‌شان نیست) و فقط راه به‌نمایش‌گذاشتن و تأیید گرفتن از داورها را یاد گرفته‌اند.
آسیب دیگرش این است که بعضی جوان‌ترها ممکن است بازی‌های این برنامه را جدی بگیرند و گمان کنند استعدادی ندارند و حس حقارت و خودکم‌بینی به آن‌ها دست بدهد. از آن بدتر اینکه والدین هم به این احساس دامن بزنند و گمان کنند فرزندشان از قافله مستعدان جا مانده است.
آسیب آخری که از نگاه من از همه مهم‌تر است این است که برنامه‌های تلویزیونی، خواه ناخواه، ذائقه‌سازی می‌کنند. این‌گونه برنامه‌ها تشویق و تحسین می‌کنند، جایزه می‌دهند، توجه می‌کنند، و بالا می‌برند. جوانی را در نظر بگیرید که استعدادش برای مثال در یکی از رشته‌های علوم پایه است و در همان رشته تحصیل می‌کند. این جوان، با دیدن این برنامه و میل به دیده شدن، ذائقه‌اش تغییر می‌کند و کشش او به سمت و سوی نمایش دادن می‌رود و زرق و برق این‌گونه برنامه‌ها او را از ادامه تحصیل در علوم پایه بازمی‌دارد. در چنین جامعه‌ای اکثریت جوانان سودای هنرمند شدن و ورزشکار شدن دارند، چون در رشته‌های علوم پایه و مهندسی و انسانی دیده نمی‌شوند و آن‌گونه که شایسته است در این رشته‌ها بازشناسی (recognition) نمی‌شوند.
من نمی‌گویم این دست برنامه‌ها را تماشا نکنیم. اما هنگام تماشا کردن توجه داشته باشیم که این‌ها صرفاً نمایش‌اند. پس به هدف سرگرمی به آن‌ها نگاه کنیم و جدی‌شان نگیریم. این‌گونه برنامه‌ها، اگر به درد یافتن استعدادها بخورند، بیشتر برای استعدادیابی حوزه‌های هنری کارآمد هستند. استعدادهای آدمی بسیار متنوع‌تر و فراتر از این‌هاست.»
فصل سوم برنامه «عصر جدید» در شب‌های نوروز 1401 از شبکه سه تلویزیون با مجری‌گری احسان علیخانی و داوری امین حیایی، مجید اسماعیلی، کارن همایونفر و ژاله صامتی در حال پخش است.
انتهای پیام