استفاده از نام تجارتی توسط «غیر» ممنوع شد
طبق مصوبه مجلس، هرگونه استفاده از نام تجارتی توسط «غیر» به صورت نام تجارتی، علامت تجارتی، علامت جمعی یا علامت تأییدی یا هرگونه استفاده از آن‌ها بر روی کالا یا راجع‌به خدمات که عرفا موجب گمراهی عموم شود، ممنوع است.
خبرگزاری میزان - نمایندگان در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی با مواد 98 تا 122 طرح حمایت از مالکیت صنعتی موافقت کردند.
به موجب ماده 98 این طرح؛ اظهارنامه ثبت علامت تجارتی باید بر اساس برگه (فرم) مخصوصی که مطابق آیین‌نامه اجرائی این قانون تهیه می‌شود، به زبان فارسی تکمیل شود و شامل موارد زیر باشد: 1- نمونه علامت؛ 2- توصیف کامل علامت؛ 3- فهرست کالا‌ها یا خدماتی که ثبت علامت برای آن‌ها درخواست شده و بر اساس طبقه‌بندی قابل اجراء یا طبقه‌بندی بین‌المللی باشد.
تبصره 1- در صورتی که ثبت علامت جمعی یا تأییدی درخواست شده باشد، حسب مورد درج عنوان «علامت جمعی» یا «علامت تأییدی» در اظهارنامه الزامی است و باید نسخه‌ای از دستورالعمل و شرایط استفاده از علامت جمعی یا تأییدی با آخرین تغییرات ارائه شود. به‌علاوه، در مورد علامت تأییدی باید گواهی مقام صلاحیتدار دائر بر تصدیق صلاحیت ثبت علامت تأییدی به پیوست اظهارنامه ارائه شود.
تبصره 2- در دستورالعمل و شرایط استفاده از علامت جمعی یا تأییدی باید خصوصیات مشترک یا کیفیت کالا‌ها و خدمات تولیدی در یک منطقه جغرافیایی معین یا مورد تأیید حسب مورد برای علائم جمعی یا تأییدی که تحت آن‌ها اشخاص می‌توانند از علامت مذکور استفاده کنند و همچنین ضمانت‌اجراء‌های مربوط به عدم رعایت شرایط و دستورالعمل یادشده تعیین گردد. هرگونه تغییر در دستورالعمل و شرایط حاکم بر استفاده از علامت جمعی یا تأییدی باید به صورت مکتوب توسط مالک آن علامت به مرجع ثبت اعلام شود. تغییرات مذکور قبل از ثبت، هیچ‌گونه اثری ندارد و خلاصه‌ای از تغییرات یادشده باید توسط مرجع ثبت آگهی شود؛ بنابراین گزارش ماده 99 این طرح به تصویب نمایندگان رسید.
بر اساس ماده 99 متقاضی ثبت باید ضمن پرداخت هزینه‌های قانونی، موارد زیر را به اظهارنامه پیوست کند:
1- مدارک مثبت هویت متقاضی یا متقاضیان؛ 2- مدارک دال بر تعهد متقاضی به استفاده از علامت یا تعهد نامبرده به ارائه مدارک فعالیت در حوزه تولید، توزیع یا خدمات مطابق آیین‌نامه اجرائی این قانون؛ 3- درصورت درخواست حق تقدم، مدارک مثبت حق تقدم که باید هم‌زمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف مدت یک ماه از آن تاریخ تسلیم شود.
تبصره - درصورتی که متقاضی ظرف یکسال از تاریخ ثبت علامت از علامت استفاده نکند یا مدارک دال بر فعالیت خود را ارائه ندهد، گواهینامه ثبت علامت از تاریخ تقدیم اظهارنامه ملغی محسوب می‌شود.
در ماده 100 این طرح آمده است: حقوق مقرر در این قانون برای علائم ثبت‌شده در ایران در حدود کالا و خدماتی است که علامت مذکور برای آن‌ها به ثبت رسیده است.
در ماده 101 آمده است: استفاده از علامت‌های ثبت‌شده در ایران از سوی هر شخصی غیر از مالک علامت، مشروط به موافقت مالک آن می‌باشد.
در ماده 102 این طرح آمده است: درصورتی که اظهارنامه، فاقد شرایط مندرج در مواد (96) و (97) این قانون باشد، اظهارنامه رد و مراتب به متقاضی اعلام می‌شود. همچنین اگر اظهارنامه فاقد شرایط مندرج در ماده (99) این قانون باشد، مرجع ثبت به متقاضی اعلام می‌کند که ظرف مدت سی روز نسبت به رفع نواقص اقدام نماید؛ در غیر این صورت اظهارنامه رد می‌شود؛ بنابراین گزارش نمایندگان با ماده 103 طرح مذکور با 208 رأی موافق، 2 رأی مخالف و 5 رأی ممتنع از مجموع 255 نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند.
بر اساس ماده 103 این طرح ثبت چند علامت به‌طور هم‌زمان، مستلزم استفاده از اظهارنامه جداگانه برای هر علامت است، اما استفاده از یک اظهارنامه جهت ثبت یک علامت برای کالا‌ها و خدماتی که شامل چند طبقه بین‌المللی هستند، با پرداخت هزینه مربوط بلامانع است؛ بنابراین گزارش نمایندگان با ماده 104 این طرح با 204 رأی موافق، 3 رأی مخالف و 5 رأی ممتنع از مجموع 250 نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند.
در ماده 104 نیز آمده است: مرجع ثبت پس از دریافت اظهارنامه، تاریخ تقاضا را روی آن درج و حداکثر ظرف مدت سه‌ماه از تاریخ وصول اظهارنامه، آن را از لحاظ رعایت شرایط مقرر در این قانون و همچنین تطبیق طبقه یا طبقات اعلامی با آخرین ویرایش طبقه‌بندی بین‌المللی مورد بررسی قرار می‌دهد و نتیجه را به متقاضی ابلاغ می‌کند. درصورت رد اظهارنامه، موضوع در کمیسیون ماده (23) این قانون قابل اعتراض است. در صورت پذیرش اظهارنامه، مرجع ثبت مفاد اظهارنامه را حداکثر ظرف مدت یک هفته برای عموم منتشر می‌نماید. پس از انتشار عمومی اظهارنامه، هر ذی‌نفع می‌تواند با رعایت مواد (29) تا (31) این قانون، حداکثر تا یک‌ماه از تاریخ انتشار، اعتراض خود مبنی‌بر عدم رعایت مفاد مواد (96) و (97) این قانون را به مرجع ثبت تسلیم نماید.
تبصره - مرجع ثبت موظف است ظرف شش ماه از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون، جویشگر (موتور جستجوگر) علائم تجاری را مبتنی بر پردازش تصویر که قابلیت ارائه گزارش میزان مشابهت علائم ثبت شده و علائم تقاضا شده را دارد، طراحی و اجراء نماید و مرجع ثبت مکلف است برای تأیید اظهارنامه‌ها از نتایج جویشگر (موتور جستجوگر) استفاده کند و امکان دسترسی عموم در سامانه مذکور مبنی بر جستجوی اظهارنامه‌های ردشده ایجاد شود.
در ماده 105 این طرح آمده مرجع ثبت موظف است ظرف مدت ده‌روز از وصول اعتراض‌نامه، نسخه‌ای از آن را به‌انضمام رونوشت مدارک و دلایل استنادی، به متقاضی ثبت ابلاغ کند. متقاضی مکلف است ظرف مدت بیست‌روز از تاریخ ابلاغ، پاسخ مکتوب خود به اعتراض وارده را به مرجع ثبت تسلیم نماید. چنانچه متقاضی نسبت به اعتراض سکوت نموده یا آن را به صورت مکتوب بپذیرد، درخواست او برای ثبت مستردشده محسوب می‌شود و مرجع ثبت مراتب را به معترض ابلاغ می‌کند تا از طریق اظهارنامه‌ای که هم‌زمان با اعتراض تسلیم کرده، نسبت به ثبت آن اقدام کند. در صورتی که متقاضی، اعتراض را وارد نداند، مرجع ثبت مراتب را ظرف مدت ده‌روز به معترض ابلاغ می‌کند و وی از تاریخ ابلاغ می‌تواند ظرف مدت بیست‌روز اعتراض خود را به کمیسیون موضوع ماده (23) این قانون تسلیم کند و رسید آن را به مرجع ثبت تحویل دهد؛ بنابراین گزارش نمایندگان با ماده 106 طرح حمایت از مالکیت صنعتی با 210 رأی موافق، یک رأی مخالف و 8 رأی ممتنع از مجموع 251 نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند.
در ماده 106 نیز آمده چنانچه شخصی علامت متعلق به دیگری را با علم به اینکه او از علامت یادشده استفاده می‌کرده است برای خود ثبت کند، استفاده‌کننده از علامت می‌تواند از دادگاه صالح ابطال آن را تقاضا نماید مشروط بر اینکه صاحب علامت حداقل یکسال قبل از تاریخ درخواست ثبت علامت از جانب ناقض، استفاده مستمر از علامت داشته باشد.
تبصره - چنانچه شخصی حداقل یکسال قبل از ثبت شدن علامت، از آن علامت استفاده می‌کرده است، ثبت آن از سوی سایر اشخاص مانع استمرار استفاده از علامت برای استفاده‌کننده مقدم نیست.
بر اساس ماده 107 مقرر شد پس از گذشت مهلت‌های مقرر و پذیرش نهایی اظهارنامه، مرجع ثبت بعد از دریافت هزینه مربوط، علامت را ثبت و گواهینامه مربوط را صادر و به متقاضی تسلیم می‌کند و سپس مراتب ثبت علامت را برای عموم منتشر می‌نماید.
تبصره 1- مرجع ثبت موظف است امکان دسترسی عمومی به سامانه برخط یا جویشگر (موتور جستجوی) اظهارنامه‌های رد شده را ایجاد کند.
تبصره 2- مهلت پرداخت هزینه موضوع این ماده، حداکثر یک‌ماه پس از اعلام پذیرش نهایی اظهارنامه به متقاضی است. درصورت عدم پرداخت هزینه مربوط در این مهلت، اظهارنامه منتفی تلقی می‌گردد.
در ماده 108 طرح آمده؛ دو یا چند شخص می‌توانند یک علامت را به‌طور مشترک به ثبت برسانند. در این صورت می‌توانند هم‌زمان از این علامت استفاده نمایند، مشروط بر آنکه استفاده هم‌زمان یا جداگانه، در عرف موجب گمراهی عموم نشود.
به موجب ماده 109 طرح مذکور؛ مالک علامت ثبت‌شده یا نماینده او می‌تواند علیه هر شخصی که بدون اجازه او، از آن علامت استفاده نموده یا مرتکب عملی شود که عادتا منتهی به نقض حقوق ناشی از ثبت علامت می‌گردد و یا از علامتی استفاده کند که شبیه علامت ثبت‌شده بوده و موجب گمراهی عموم می‌شود یا به منافع مالک لطمه وارد می‌سازد، در مرجع صالح قضائی اقامه دعوا نماید
همچنین به موجب ماده 110 طرح؛ اقدامات موضوع ماده (109) این قانون نسبت به کالا‌ها و خدماتی که مالک علامت یا اشخاص مأذون از طرف او در بازار عرضه می‌کنند، نقض محسوب نمی‌شود.
به موجب ماده 111 این طرح؛ هر ذی‌نفع می‌تواند حداکثر ظرف مدت پنج‌سال از تاریخ ثبت علامت، با اثبات عدم رعایت مفاد مواد (96) و (97) این قانون، ابطال گواهینامه علامت را از مرجع صالح قضائی درخواست نماید. همچنین اگر ذی‌نفعی ثابت کند مالک علامت ثبت شده شخصا یا به‌وسیله شخصی که از طرف او مجاز بوده است آن علامت را کلا یا جزئا حداقل به مدت سه‌سال کامل از تاریخ ثبت تا یک ماه قبل از تاریخ درخواست ذی‌نفع، استفاده نکرده است نیز همین حکم مجری است، مگر اینکه ثابت شود قوه قهریه مانع استفاده از آن بوده است. اثر ابطال، در صورت عدم رعایت مفاد مواد (96) و (97) این قانون از تاریخ تسلیم اظهارنامه و در خصوص عدم استفاده، از تاریخ صدور حکم قطعی است. آگهی مربوط به ابطال در اولین فرصت ممکن منتشر می‌شود.
تبصره1- مهلت پنج ساله درمورد درخواست ابطال علامت‌هایی که با علم به اینکه مالک از علامت یادشده استفاده کرده به ثبت رسیده است، رعایت نمی‌شود و درخواست ابطال این علائم را در هر زمانی می‌توان ارائه کرد. همچنین مهلت مذکور درمورد بند‌های (2)، (3)، (8)، (9) و (10) ماده (97) این قانون لازم‌الرعایه نیست.
تبصره2- هرگاه ثابت شود که مالک علامت جمعی، از آن به‌تن‌هایی و یا برخلاف دستورالعمل و شرایط استفاده از آن (موضوع تبصره (1) ماده (98) این قانون)، استفاده کرده یا به‌گونه‌ای از آن استفاده کرده و یا اجازه استفاده از آن را داده است که موجب فریب عموم نسبت به مبدأ یا هر خصوصیت مشترک دیگر کالا‌ها و خدمات مربوط گردد، علامت جمعی باطل می‌شود.
تبصره 3- مفهوم ذی‌نفع در این ماده، علاوه بر اشخاصی که مطابق مقررات آیین دادرسی مدنی ذی‌نفع محسوب می‌شوند، شامل نهاد‌های حاکمیتی کنترل‌کننده کیفیت کالا‌ها و خدمات و اتحادیه‌های صنفی است که در زمینه موضوع علامت تجارتی فعالیت دارند.
همچنین به موجب ماده 112 این طرح؛ مدت اعتبار گواهینامه ثبت علامت، ده سال از تاریخ ثبت اظهارنامه آن است. تمدید اعتبار گواهینامه مشروط بر اینکه شش ماه قبل از انقضای مهلت اعتبار با پرداخت هزینه مربوط درخواست شود، برای دوره‌های متوالی ده‌ساله امکان‌پذیر است.
براساس تبصره 1 ماده 112؛ چنانچه تمدید در مهلت مقرر درخواست نشود، تا شش ماه پس از انقضای مدت اعتبار با پرداخت جریمه‌ای که میزان آن دو برابر حق‌الثبت می‌باشد، تمدید امکان‌پذیر است.
در تبصره 2 این ماده نیز آمده است: مرجع ثبت مکلف است یک ماه قبل از انقضای مدت اعتبار گواهینامه در این ماده، به نحو مقتضی، مراتب لزوم پرداخت هزینه را به اطلاع دارنده گواهینامه ثبت علامت برساند.
همچنین به موجل ماده 113 این طرح؛ متقاضی اظهارنامه یا مالک علامت تجارتی می‌تواند مشروط به ارائه اظهارنامه جدید، افزایش یا کاهش کالا‌ها و خدمات یا طبقه بین‌المللی ثبت آن‌ها را از مرجع ثبت تقاضا نماید.
همچنین به موجب ماده 114 طرح مذکور؛ درصورت اعطای مجوز بهره‌برداری از علامت به دیگری، مالک علامت در مقابل مصرف کنندگان و اشخاص ثالث، مسؤول اقدامات دارنده مجوز بهره‌برداری در راستای بهره‌برداری از علامت (کنترل کیفیت) می‌باشد، مگر اینکه ثابت کند به طور مؤثر و کافی بر کیفیت کالا‌ها یا خدمات دارنده مجوز بهره‌برداری نظارت داشته است.
به موجب ماده 115 این طرح؛ در صورتی که تغییر در مالکیت علامت در مواردی مانند ماهیت، مبدأ، مراحل ساخت، خصوصیات یا تناسب با هدف کالا‌ها یا خدمات سبب گمراهی یا فریب عموم شود، آن تغییر، معتبر نیست.
به موجب ماده 116 این طرح؛ علامت جمعی یا تأییدی ثبت‌شده یا اظهارنامه آن‌ها نمی‌تواند موضوع قرارداد انتقال یا اجازه بهره‌برداری باشد.
براساس ماده 117 مصوب طرح مذکور؛ مفاد مواد (2)، (3)، تبصره (3) ماده (7)، (10)، (13)، (21)، (23)، (28) تا (33)، (57) تا (59)، (64)، (66)، (68)، (70)، (72) تا (74) و (87)، حسب مورد درخصوص علامت نیز مجری است.
تبصره 1 ماده 117 نیز عبارت است از؛ مراجع کیفری می‌توانند در موارد فوری و وجود ادله قابل قبول، با رعایت ماده (73) این قانون، رأسا دستور جمع‌آوری و توقیف کالا‌های دارای علامت تجارتی متقلبانه را صادر نمایند.
به موجب تبصره 2 این ماده؛ حق تقدم موضوع ماده (10) این قانون درمورد علائم تجارتی، شش ماه می‌باشد.
به موجب ماده 118 این طرح؛ نام تجارتی حتی بدون ثبت، مشمول حمایت‌های این قانون می‌باشد، ولو اینکه طبق سایر قوانین و مقررات، ثبت نام تجارتی اجباری باشد.
به موجب تبصره این ماده؛ ثبت نام تجارتی مطابق آیین‌نامه اجرائی این قانون می‌باشد.
به موجب با ماده 119 این طرح؛ هرگونه استفاده از نام تجارتی توسط غیر به صورت نام تجارتی، علامت تجارتی، علامت جمعی یا علامت تأییدی یا هرگونه استفاده از آن‌ها بر روی کالا یا راجع‌به خدمات که عرفا موجب گمراهی عموم شود، ممنوع است.
همچنین به موجب با ماده 120 طرح مذکور؛ اسم یا عنوانی که معنا، ماهیت، ترکیب یا روش استفاده از آن، برخلاف موازین شرعی یا نظم عمومی باشد و یا موجبات فریب عموم را نسبت به ماهیت شرکت، مؤسسه یا بنگاهی که آن اسم یا عنوان، معرف آن است فراهم نماید، نمی‌تواند به عنوان یک نام تجارتی به کار رود.
به موجب ماده 121؛ هرگونه تغییر در مالکیت نام تجارتی باید همراه با انتقال شرکت یا بنگاه تجارتی یا بخشی از آن که با آن نام شناخته می‌شود، صورت پذیرد. رعایت مواد (23)، (28) تا (32)، (57)، (59) و (72) تا (74) این قانون درمورد نام‌های تجارتی ثبت‌شده لازم‌الاجراء است.
همچنین به موجب ماده 122 این طرح؛ کلیه نام‌ها و علائم تجارتی که مطابق این قانون ثبت می‌شود، ظرف مدت پانزده ماه پس از ثبت باید در بهره‌برداری تجاری استفاده شود و در صورت عدم بهره‌برداری مالک نام یا علائم تجارتی ظرف مدت مذکور، ثبت نام و علائم تجارتی مشابه آن مجاز است.