استقبال جوانان از رویکرد تیمی در مسابقات قرآن مدهامتان

مهدی قره‌شیخلو، داور و قاری بین‌المللی قرآن کریم، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، درباره تأثیر برگزاری مسابقات قرآن مدهامتان بر تبدیل مساجد به پایگاه قرآن، گفت: هرچه از ظرفیت مسجد برای گسترش آموزش‌های قرآنی در رده‌ها و موضوعات مختلف استفاده شود، شایسته و بایسته است. به این دلیل که مسابقات قرآن می‌تواند در این زمینه نقش مؤثر و فرهنگ‌ساز داشته باشد، اما به‌تنهایی کفایت نمی‌کند.

قره‌شیخلو خاطرنشان کرد: از آغاز شکل‌گیری اسلام، مسجد پایگاه اصلی آموزش‌های دینی، به‌ویژه تعلیم قرآن بوده است و در روایات نیز آمده که فلسفه تأسیس مساجد، تبلیغ و آموزش قرآن کریم است.

او تصریح کرد: مسابقه قرآن زمانی موفق است که در واقع «فینال» یک دوره آموزشی باشد؛ یعنی در مساجد باید از حداقل یک جلسه هفتگی گرفته تا تشکیل مراکز قرآنی منسجم، آموزش‌های هدفمند و مستمر ارائه شود تا در پایان سال، مسابقات مدهامتان به‌عنوان ارزیابی عملکرد این آموزش‌ها برگزار شود.

جدایی آموزش قرآن از مسابقات، آفت است

این استاد قرآن کریم تأکید کرد: بخش عمده موفقیت در حوزه قرآن به آموزش مداوم وابسته است و زمانی‌که آموزش، فضای رقابت و مسابقه در کنار هم قرار گیرند، می‌توانند تأثیر واقعی و ماندگاری در جامعه قرآنی داشته باشند.

قره‌شیخ‌لو با اشاره به اهمیت طراحی جذاب در رقابت‌های قرآنی، گفت: برگزاری مسابقات به‌صورت تیمی اقدامی مؤثر و جذاب است که می‌تواند در جذب حداکثری مخاطبان نقش مهمی داشته باشد. هر قدر فضای رقابت‌ها از نظر محتوا و شیوه اجرا جذاب‌تر باشد، قطعاً استقبال مردم و به‌ویژه جوانان نیز بیشتر خواهد بود.

او ادامه داد: لازم است از شرکت‌کنندگان در مسابقات قرآنی به‌صورت مستمر حمایت شود تا در طول سال با تمرین و آموزش، سطح دانش و مهارت قرآنی خود را ارتقا دهند و در رقابت نهایی بتوانند عملکردی درخشان و امتیازی بالا کسب کنند.

نفر اول مسابقات بین المللی قرآن کریم همچنین بر ضرورت نوآوری در برگزاری مسابقات تأکید کرد و گفت: یکی از نیازهای جدی این حوزه، به‌روزرسانی قالب‌ها و طراحی مدل‌های نو در اجرای مسابقات است. برای تحقق این هدف باید گروهی از کارشناسان و صاحب‌نظران قرآنی وقت بگذارند، مطالعه کنند و الگوهای تازه و متنوعی ارائه دهند تا مسابقات از حالت تکراری و یکنواخت خارج شود.

لزوم آسیب‌شناسی برای بازگرداندن جوانان به مسجد

قره‌شیخ‌لو در ادامه گفت: متأسفانه، در بسیاری از مساجد امروز، ترکیب جمعیتی به سمتی رفته که حضور جوانان و نوجوانان بسیار کم‌رنگ است درحالیکه در دهه 1360 مساجد مملو از شور و حضور جوانان بود و نقش مهمی در تربیت و تأمین نیروهای ولایی در جبهه‌ها ایفا می‌کرد؛ اما اکنون آن فضای پویا و جذاب از دست رفته است.

او تأکید کرد: نخستین گام رفع این نقصان، انجام یک آسیب‌شناسی دقیق است تا علل کاهش حضور جوانان شناسایی شود؛ سپس بر اساس نتایج، راهکارهای هدف‌مند و متناسب تدوین و اجرا شود.

این استاد قرآنی یادآور شد: فعالیت‌های قرآنی از جمله آموزش مستمر، مسابقات تیمی، برنامه‌های تفسیری و نوآوری در شیوه‌های اجرا، می‌تواند یکی از راهکارهای مؤثر برای جذب دوباره نوجوانان و جوانان به مساجد باشد، اما این اقدامات باید در قالب یک طرح جامع و مبتنی بر نتایج آسیب‌شناسی پیگیری شوند.

ضرورت حمایت از جلسات قرآنی مسجد برای کشف استعدادهای قرآنی

این داور و استاد قرآن کریم، با اشاره به نقش مساجد در پرورش استعدادهای قرآنی گفت: بخش قابل توجهی از قاریان و حافظان برجسته کشور که امروز در سطح ملی و بین‌المللی افتخارآفرینی می‌کنند، پرورش‌یافته جلسات قرآنی مساجد هستند؛ جلساتی که سال‌ها با همت و تلاش اساتید دلسوز و متعهد برگزار شده و ثمرات ارزشمندی به همراه داشته است.

قره‌شیخ‌لو با تأکید بر نبود یک متولی مشخص برای جلسات قرآنی کشور تصریح کرد: در حال حاضر نهاد مشخصی خود را مسئول حمایت و سامان‌دهی جلسات قرآن در مساجد نمی داند. این در حالی است که بسیاری از این جلسات، ظرفیت تبدیل شدن به پایگاه‌های مؤثر در کشف، هدایت و تربیت استعدادهای قرآنی را دارند.

او خاطرنشان کرد: کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد می‌توانند این مسئولیت را بر عهده بگیرند؛ به گونه‌ای که با شناسایی جلسات فعال و موفق در سراسر کشور، ضمن ارائه الگوی مشترک و هماهنگ، زمینه حمایت مادی و معنوی از آن‌ها را فراهم کنند تا این جلسات بتوانند با توان بیشتر، در مسیر گسترش فعالیت‌های قرآنی و جذب استعدادهای نوجوان و جوان نقش‌آفرینی کنند.

مساجد باید به پایگاه اصلی قرآن بازگردند

این داور مسابقات قرانی با تأکید بر پیوند ذاتی مسجد و قرآن، گفت: اساس و ماهیت مسجد قرآن‌محور است و مسجدی که در آن فعالیت قرآنی وجود نداشته باشد، در واقع از هویت واقعی خود فاصله گرفته است. رویدادها و فعالیت‌های قرآنی باید در بطن مساجد جریان داشته باشند، چرا که جایگاه اصلی قرآن در خانه‌های خداست.

او با اشاره به نقش مؤثر ارکان مسجد در رونق فعالیت‌های قرآنی تصریح کرد: برای تقویت این فضا، لازم است فرهنگ‌سازی شود تا همه مسئولان مسجد - از امام جماعت و هیئت امنا گرفته تا بسیج و خادم مسجد - خود را در قبال قرآن مسئول بدانند و با انگیزه در این مسیر گام بردارند. هرجا که ارکان مسجد با روحیه و احساس مسئولیت وارد میدان شده‌اند، آن مسجد در فعالیت‌های قرآنی موفق بوده است.

قره‌شیخ‌لو ادامه داد: یکی از وظایف مهم کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد، ترغیب و تشویق ارکان مدیریتی مسجد برای ایفای نقش فعال در عرصه قرآن است. باید این باور در میان آنان تقویت شود که انتظار برای ورود نهادهای بیرونی کافی نیست، بلکه خود مسجد باید به‌صورت خودجوش و از درون، حرکت قرآنی را آغاز و تداوم بخشد.

او خاطرنشان کرد: البته دستگاه‌های فرهنگی و نهادهای قرآنی کشور نیز باید پشتیبانی لازم را داشته باشند، اما اصل موفقیت در گروی انگیزه و احساس تکلیف درون‌مسجدی است. اگر این روحیه تقویت شود، مساجد می‌توانند بار دیگر به معنای واقعی کلمه پایگاه و خانه قرآن شوند.

هفدهمین دوره مسابقات قرآنی «مدهامتان» ویژه اعضا و فعالان کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور از 20 تا 23 آبان ماه به میزبانی دارالمجاهدین همدان برگزار می‌شود.