اسعدیان: به جای بازی با کلمات، تکلیف «قاتل و وحشی» را روشن کنید
همایون اسعدیان در ادامه حاشیههای پیش آمده برای کنار گذاشته شدن فیلم «قاتل و وحشی» با تاکید بر صحت اظهارات پیشین خود، از مسئولان جشنواره فجر خواست تا به جای بازی با کلمات از مدیران وزارت ارشاد بخواهند خیلی صریح تکلیف این فیلم را روشن کنند.
این عضو هیات انتخاب سیوهشتمین دوره جشنواره فیلم فجر در گفتوگویی جدید با ایسنا و در توضیح صورتجلسهی منتشر شده از بازبینی فیلمهای دو سال قبل جشنواره، با اشاره به اینکه پس از دیدن هر فیلم چنین فرمی صرفا به عنوان دیده شدن آثار امضا میشد بیان کرد: حال که آقایان اینقدر روی لغت «بازبینی» و «آییننامه» تکیه میکنند باید بگویم تا جایی که من میدانم و در طول این سالهای جشنواره هم شاهد بودیم «بازبینی» یک «فرآیند» است و در آییننامه به دو واژه بازبینی و ارزیابی تقسیم نشده است. وقتی میگوییم بازبینی، مراد «دیدن و ارزیابی» است. این فرآیند باید کامل طی شود تا بگوییم یک فیلم بازبینی شده است. درنتیجه صرف دیدن، به معنی بازبینی نیست و این بازی با کلمات است که دوستان انجام میدهند.
او با اشاره به اینکه «آنچه ما در آن دوره دیدیم نسخه کاملی از فیلم نبود و حتی سکانس فینال وجود نداشت»، ادامه داد: این که گفتم فیلم را ارزیابی نکردیم و سند مکتوب درباره آن وجود ندارد همچنان به قوت خود باقی است و الان مسئله این است که مسئولان جشنواره چه کشف و شهودی کردند که با انتشار امضای ما که این فیلم را دیدهایم، (و خودم هم آن را اعلام کرده بودم) به خیال خود دست به روشنگری و افشاگری زدهاند و حرفهای مرا مردود اعلام کردند؟ ای کاش دقت بیشتری داشتند و گفتوگو را با دقت بیشتری میخواندند. امیدوارم این بیدقتی و این مدل برخورد "روشنگرانه" را در طول جشنواره نداشته باشند.
همایون اسعدیان در پایان گفت: بهتر است مسئولان جشنواره به جای آنکه بحث آییننامه و قوانین جشنواره را پیش بکشند که هر سال هم بنا به مصلحتهایی میتوانند آن را تغییر دهند، از مسئولان وزارت ارشاد بخواهند خیلی صریح تکلیف فیلم «قاتل و وحشی» را روشن کنند، کاری که دولت قبل آن را انجام داد.
سینما در هفتهای که به پایان رسید، روزهایی را پشت سرگذاشت که با یک شبه جدال در فضای رسانهای بر سر فیلم «قاتل و وحشی» و نیز توقیف غیررسمی برای فیلم «چپ، راست» همراه بود. آنچه در این مدت در رسانهها پیرامون فیلم «قاتل و وحشی» - آخرین ساخته حمید نعمتالله - منتشر میشد به سمتی رفت که بیشتر به مغلطه شبیه شد، در حالی که میتوان با قطعیت گفت بیشتر آنهایی که اخبار فیلم «قاتل و وحشی» را دنبال میکنند بیش از راه پیدا کردن یا نکردن این فیلم به جشنواره فجر منتظرند آن را بر پرده سینما ببینند. البته مدیران سینمایی در دولت قبل با صراحت تکلیف فیلم نعمتالله را در همان مرحله انتخاب جشنواره مشخص کردند و با قاطعیت گفتند تا اصلاحات مدنظرشان انجام نشود مجوز نمایش نمیدهند، اما در دولت فعلی بحث به سطحی دیگر آمده و جدل بر سر فهم از معنی کلمه «بازبینی» و همینطور زمان ساخت فیلم است.
ماجرا از روزی شروع شد که سازندگان «قاتل و وحشی» در اطلاعیهای اعلام کردند آنچه دبیر جشنواره فیلم فجر (مسعود نقاشزاده) درباره کنار گذاشته شدن این فیلم بیان کرده، با آییننامه مغایرت دارد چراکه در آیین نامه آمده است: «فیلمها در هر یک از بخشهای رقابتی، باید از سال 1399 به بعد تولید شده و در دوره گذشته جشنواره نیز مورد بازبینی هیأت انتخاب قرار نگرفته باشند.»
آنها در اطلاعیه خود تاکید دارند که «تولید و مراحل فنی «قاتل و وحشی» ماه گذشته به پایان رسیده» ولی به نظر میرسد این تاکید مورد پذیرش دبیرخانه جشنوارهی امسال نیست. دستاندرکاران چهلمین دوره جشنواره فجر نه تنها فیلم نعمتالله را محصول پیش از سال 99 میدانند بلکه معتقدند این فیلم در دوره سیوهشتم توسط هیات انتخاب بازبینی شده است. این در حالی است که سال 1398 دبیرخانه جشنواره فجر بیانیهای را در دیماه منتشر و فیلم «قاتل و وحشی» را به دلیل مشکل حقوقی از دستور کار هیات انتخاب و پروسه بازبینی خارج کرد و حتی در آن بیانیه تاکید شد که «در صورت حل مشکل فیلم در زمان مقرر، و به لحاظ طی شدن سایر مراحل حضور و به احترام دستاندرکاران ساخت فیلم، بادعوت مجدد از هیأت انتخاب نسبت به اعلامنظر در خصوص شایستگی حضور فیلم و افزودن این فیلم به بخش مسابقه، اقدام میشود.»
این بیانیه خود به تنهایی سندی متقن از دبیرخانه جشنواره فجر مبنی بر بازبینی نشدن فیلم است؛ کمااینکه سال بعد هم (1399) برای حضور فیلم در جشنواره، فرم پر میشود اما به دلیل آنکه نتوانست از سد شورای پروانه نمایش عبور کند هیات انتخاب اصلا آن را ندید. البته در فراخوان جشنواره سی و نهم فجر هم آمده بود فیلمهای بلند داستانی که در دوره گذشته یعنی سال 98 نسخه کامل آنها مورد بازبینی هیأت انتخاب قرار گرفته است مجاز به حضور نخواهند بود و این نشان میدهد که سال 98 نسخه کامل فیلم آماده نبوده است.
از اینها که بگذریم همایون اسعدیان - یکی از اعضای هیات انتخاب دوره سیوهشتم جشنواره - چند روز قبل در گفتوگویی با ایسنا تاکید کرد که فیلم توسط هیات انتخاب دیده شده اما یک نسخه کامل از آن در اختیار این هیأت قرار نگرفته و پیش از آنکه به مرحله ارزیابی و بررسی برسد توسط دبیر جشنواره به دلیل مشکلات حقوقی و مالکیت از دستور کار خارج شده است.
او گفت، وقتی فیلم از دستور کار هیات انتخاب خارج شد، به معنای این است که فیلم اصلا دیده و درواقع بازبینی نشده و همچنین هیچ سندی مبنی بر اینکه «قاتل و وحشی» توسط هیات انتخاب، بازبینی (به معنای نمردهدهی و ارزیابی) شده باشد وجود خارجی ندارد. اما روز گذشته دبیرخانه جشنواره فجر در پاسخ به مصاحبه این سینماگر با ایسنا در اقدامی که اسعدیان آن را «کودکانه» مینامد «صورتجلسه بازبینی» فیلمها را با امضای هفت نفر عضو هیات انتخاب از جمله اسعدیان منتشر کرده است؛ البته نحوه انتشار این صورتجلسه را که در پاسخ به مصاحبه ایسنا بود، «غیرحرفهای» هم باید دانست چرا که طبق اصول رسانهای باید برای این خبرگزاری ارسال میشد، اما به صورت عمومی منتشر شد.
تمام این بحثها و حاشیهها در حالی ایجاد شده که شاید بتوان حضور در جشنواره فیلم فجر را بهانهای برای تعیین تکلیف فیلمی دانست که شورای پروانه نمایش دولت قبل به آن مجوز نداد و شرط صدور پروانه نمایش را اصلاح بخشهای قابل توجهی از فیلم بخاطر موهای تراشیده شده بازیگر اصلی میدانست.
انتهای پیام