اصلاح الگوی کشت حوضه "دریاچه ارومیه" پس از 30 سال!
با وجود اینه کشاورزی طی سه دهه گذشته حقابه دریاچه ارومیه را بلعیده است، مقرر شده تا وزارت جهاد کشاورزی از سال آینده الگوی کشت جایگزین برای محصولات آب‌بر حوضه دریاچه ارومیه را معرفی کند
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، اکنون حدود 3 دهه است که شرایط دریاچه ارومیه بحرانی است و جز در سال‌های اولیه فعالیت ستاد احیای این دریاچه که شاهد افزایش تراز آب بودیم، تراز آب دریاچه همواره درحال کاهش بوده و به پایین‌ترین حد خود رسیده است.
تلاش‌های دولت در سال گذشته با انتقال آب از تونل آب توانست برای مدت کوتاهی شرایط دریاچه را تا حدودی بهبود ببخشد اما به به دلیل اینکه آب رهاشده (حدود 200 میلیون مترمکعب) نسبت به حقابه دریاچه (3.4 میلیارد مترمکعب) ناچیز بود و همچنین به دلیل شدت تبخیر در تابستان، شرایط دریاچه ارومیه بازهم به شرایط بحرانی بازگشت و بارش‌های ناچیز پاییزه نیز نتوانست شرایط را بهتر کند.
"توقف توسعه اراضی کشاورزی" شاه کلید احیای دریاچه ارومیه استیکی از مشکلات ریشه‌ای دریاچه ارومیه مربوط به افزایش سطح زیرکشت و همچنین تغییر الگوی کشت در سال‌های اخیر بوده است به طوری که از سال 1377 که بحران دریاچه ارومیه شروع شد تا سال 1398، در حوضه آبخیز ارومیه حدود 140 هزار هکتار افزایش سطح زیرکشت داشته‌ایم!
بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی مصرف آب به‌ازای هر هکتار 10 هزار مترمکعب است و در نتیجه سالانه 1.4 میلیارد مترمکعب فقط مصرف آب حوزه کشاورزی بوده است که این آب از حق‌آبه دریاچه ارومیه کم شده و به کشاورزی اختصاص داده شده است.
همچنین از سال 1394 تا 1398 نیز با وجود اینکه بحران ارومیه برای همه آشکار شده بود، باز هم 47 هزار هکتار افزایش سطح کشت داشتیم! و متوسط مصرف آب در این 4 سال 470 میلیون مترمکعب بوده که از دریاچه ارومیه پرداخت شده است.
درخصوص تغییر الگوی کشت نیز از سالیان پیش از انقلاب، الگوی کشت حوضه آبخیر ارومیه از محصولاتی مانند انگور که عمده کشت منطقه بود، به سمت محصولات آب‌بری مانند سیب، چغندر قند و یونجه رفت و در باغات نیز عمدتاً محصولات هسته‌دار کاشته شد. همین مورد باعث شد تا سالانه بیش از یک سوم حقابه دریاچه ارومیه به کشاورزی تخصیص داده شود.
با وجود اینکه کشاورزی در همه این سال‌ها حقابه دریاچه ارومیه را بلعیده است، مقرر شده تا وزارت جهاد کشاورزی از سال آینده الگوی کشت جایگزین برای محصولات آب‌بر حوضه دریاچه ارومیه را معرفی کند اما سؤال اینجاست که چرا اصلاح الگوی کشت باید پس از حدود 3 دهه انجام شود؟ چرا اجازه دادیم که افزایش سطح زیرکشت آن هم با محصولات آب‌بر هر روز کاربران کشاورزی در منطقه را بیشتر کرده و اکنون شرایط این قدر برای اصلاح فرآیند اشتباه سال‌های گذشته سخت شود؟
قطعاً تعلل وزارت جهاد کشاورزی در این موضوع مشخص است و باید پاسخگو باشند که چرا اجازه دادند کشاورزی با راندمان پایین، محصولات نامناسب و آب‌بری بالا شرایط کنونی را برای دریاچه ارومیه رقم بزند.