اصلاح قیمت بنزین اجتناب‌ناپذیر شد؛ قیمت بنزین تا 5000 تومان و آزاد تا 10 هزار تومان؟

• فهرست محتوا
• 1. سیستم چندنرخی بنزین
• 2. گسترش استفاده از سی‌ان‌جی
• 3. طرح «بنزین به نفر»
• 4. توسعه خودروهای برقی و سوخت‌های جایگزین
• پیش‌بینی قیمت بنزین با توجه به تورم
• اثرات احتمالی و پیش‌بینی کارشناسان
• زمان‌بندی و چالش‌های اجرای اصلاحات

دولت پزشکیان در حال بررسی چندین سناریو برای اصلاح نظام قیمتی بنزین است که با هدف کنترل مصرف، جبران ناترازی انرژی و توزیع عادلانه‌تر یارانه‌های سوخت طراحی شده‌اند.

1. سیستم چندنرخی بنزین

یکی از سناریوهای اصلی، تعیین سه سطح قیمتی برای بنزین است:

• بنزین دولتی: با قیمت 3,000 تا 4,000 تومان برای مصرف عمومی، با هدف کاهش فشار مالی بر خانوارها و حفظ رضایت عمومی.

• بنزین نیمه‌دولتی: با نرخ 6,000 تا 7,000 تومان برای مصارف غیراستراتژیک، به‌منظور کاهش مصرف غیرضروری.

• بنزین آزاد وارداتی: با قیمت حدود 10,000 تومان برای خودروهای لوکس و مصارف غیرضروری، جهت تشویق به صرفه‌جویی و کاهش قاچاق سوخت.

  این سیستم چندنرخی می‌تواند عدالت در دسترسی به سوخت را تقویت کرده و انگیزه‌ای برای کاهش مصرف و قاچاق ایجاد کند.

2. گسترش استفاده از سی‌ان‌جی

دولت قصد دارد زیرساخت‌های سوخت جایگزین، به‌ویژه سی‌ان‌جی، را برای خودروهای عمومی و تاکسی‌ها گسترش دهد. این اقدام ضمن کاهش فشار مالی بر خانوارها، مصرف بنزین آزاد را محدود کرده و به بهبود کیفیت هوا و کنترل تورم کمک می‌کند.

3. طرح «بنزین به نفر»

در این طرح، هر فرد ماهانه 30 لیتر سهمیه بنزین دریافت می‌کند و در صورت عدم استفاده، می‌تواند آن را به قیمت تجاری بفروشد. این روش ضمن تشویق به مصرف بهینه سوخت، به خانوارهای بدون خودرو امکان کسب درآمد می‌دهد و قاچاق سوخت را کاهش می‌دهد.

4. توسعه خودروهای برقی و سوخت‌های جایگزین

دولت برای کاهش وابستگی به بنزین، بر توسعه خودروهای برقی و سوخت‌های جایگزین تمرکز دارد. تشویق به استفاده از وسایل نقلیه برقی در حمل‌ونقل عمومی و شهری، ضمن کاهش آلودگی هوا، مصرف سوخت فسیلی را کاهش داده و بار اقتصادی ناشی از اصلاح قیمت بنزین را سبک‌تر می‌کند.

پیش‌بینی قیمت بنزین با توجه به تورم

کارشناسان با توجه به تورم سالانه 40 درصدی در سال‌های اخیر (مجموعاً 240 درصد)، پیش‌بینی می‌کنند که قیمت بنزین یارانه‌ای از 1,500 تومان به حدود 5,000 تومان و نرخ بنزین آزاد از 3,000 تومان به حدود 10,000 تومان افزایش یابد. این ارقام به‌عنوان یکی از سناریوهای اصلی در مذاکرات دولت و مجلس مطرح است.

اثرات احتمالی و پیش‌بینی کارشناسان

کارشناسان معتقدند اجرای همزمان این سناریوها می‌تواند تورمی بین 5 تا 10 درصد ایجاد کند، اما در عین حال به کنترل مصرف سوخت، جبران کسری بودجه و کاهش قاچاق کمک خواهد کرد.

زمان‌بندی و چالش‌های اجرای اصلاحات

با نزدیک شدن به تدوین لایحه بودجه 1405، اصلاح قیمت بنزین به یکی از تصمیمات کلیدی دولت تبدیل شده است. تجربه سال 1398 نشان داد که اجرای چنین تصمیماتی بدون اطلاع‌رسانی شفاف و گفت‌وگو با مردم می‌تواند به واکنش‌های اجتماعی و چالش‌های اقتصادی منجر شود. از این رو، انتظار می‌رود دولت پزشکیان با برنامه‌ریزی دقیق و مشارکت کارشناسان، این تصمیم را به‌گونه‌ای اجرا کند که هم عدالت اجتماعی حفظ شود و هم آثار تورمی و فشار بر خانوارها به حداقل برسد. مسیر نهایی این تصمیم در هفته‌های آینده مشخص خواهد شد.