اعتکاف در کدام مساجد صحیح است؟

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، اعتکاف یکی از عبادات ارزشمند در دین اسلام است که در آن فرد به منظور تقرب به خداوند، خود را از امور دنیوی جدا کرده و در مکانی خاص، معمولاً در مسجد، به عبادت و تفکر مشغول می‌شود. این عمل در ایام خاصی مانند ماه رمضان، به‌ویژه دهه آخر آن، و همچنین در سایر ایام مستحب است.

احکام اعتکاف شامل نکاتی مهم است: فرد معتکف باید در مساجد بماند، از انجام امور غیرعبادی مانند خرید و فروش و معاشرت‌های بی‌مورد خودداری کند و به نماز، دعا و ذکر مشغول شود. همچنین، باید از همبستگی با دیگران در امور دنیوی پرهیز کرده و تمام وقت خود را به عبادت اختصاص دهد.

خبرگزاری تسنیم در آستانه ایام پر فیض اعتکاف ماه رجب، بخشی از استفتائات مراجع عظام تقلید درباره اعتکاف را مورد بررسی قرار داده است.

• مسابقات قرآن؛ رقابت فنی کافی نیست، باید مفاهیم را شناخت

تصرف جای دیگری در مسجد

پرسش: اعتکاف شخصی که در مسجد، جای معتکف دیگری را تصرف کرده، چه حکمی دارد؟

آیت الله خامنه‌ای: اگر از موارد تصرف ممنوع بوده، گناه و معصیت است، ولکن اعتکاف باطل نیست.

آیت الله سیستانی: اعتکاف صحیح است.

آیت الله شبیری: اگر عالم یا جاهل غیر معذور باشد، بنابر احتیاط اعتکافش باطل است؛ همچنین است اگر خودش غاصب باشد، حتی اگر غصبی بودن مکان را فراموش کند.

آیت الله مکارم شیرازی: بطلان اعتکاف به خاطر غصب مکانی از مسجد که معتکف دیگری آنجا را برای اعتکافش را در نظر گرفته و وسایلش را در آنجا نهاده، مورد اشکال است، اما اگر بر روی سجاده غصبی معتکف شود، بدون شک اعتکافش باطل می‌شود.

آیت الله وحید خراسانی: اگر اعتکاف‌کننده بر فرش غصبی بنشیند، معصیت کرده است و اعتکاف باطل نمی‌شود، ولی اگر کسی به مکانی سبقت گرفته و جا گرفته باشد و اعتکاف کننده، آن مکان را از او بدون رضایت بگیرد، اعتکافش در آن مکان باطل است.

اعتکاف صحیح

پرسش: در چه مکان‌هایی اعتکاف صحیح است؟

امام خمینی (ره): باید در مسجد النبی، مسجد الحرام، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد، و در غیر این مساجد محل اشکال است و بنابر احتیاط واجب در مساجد جامع به قصد رجاء مطلوبیت بیاورد و در غیر مساجد جامع جایز نیست.

آیت الله خامنه‌ای (دام ظله العالی): اعتکاف در هر مسجدی - حتی غیر از مسجدهای چهارگانه - تا هنگامی که بر آن مکان اسم مسجد صدق کند، جایز است مشروط به اینکه به قصد رجاء باشد؛ یعنی به امید اینکه مطلوب خداوند واقع شود و مختص به مسجد جامع نیست و ممکن است که یک شهر یا یک روستا چند مسجد جامع داشته باشد.

آیت الله بهجت (ره): باید در مسجد جامع باشد و در غیر مسجد جامع صحیح نیست، بلکه احتیاط مستحب در صورت امکان این است که در مسجد النبی، مسجد الحرام، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد. (مسجد جمکران مسجد جامع نیست).

آیت الله اراکی (ره): باید در مسجد جامع باشد و در غیر مسجد جامع صحیح نیست، بلکه احتیاط مستحب در صورت امکان این است که در مسجد النبی، مسجد الحرام، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد.

آیت الله تبریزی (ره): باید در مسجد الحرام، مسجد مدینه، مسجد کوفه، مسجد بصره و مسجد جامع شهر باشد، البته احتیاط مستحب است در صورت امکان در یکی از مساجد اربعه باشد و اعتکاف در مساجد دیگر که در سال حداقل یکی دو بار اهالی شهر در آن نماز می خوانند مانعی ندارد.

آیت الله سیستانی: بنابراحتیاط واجب و در صورت امکان در یکی از مساجد اربعه: در مسجدالحرام، مسجد مدینه، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد و اعتکاف در مسجد جامع شهر درصورتی که امام جماعت آن عادل باشد جایز است و اگر امام جماعت مسجد جامع عادل نباشد بنابر احتیاط واجب در آن مسجد جامع اعتکاف نکند و در صورتی که مساجد جامع متعدد بود مخیر است در یکی از مساجد اعتکاف نماید.

شروع بودن اعتکاف در سایر مساجد ثابت نیست اما انجام آن رجاءاً و به امید مطلوب بودن اشکال ندارد.

آیت الله صافی: باید در مسجد جامع باشد و در غیر مسجد جامع صحیح نیست، بلکه احتیاط مستحب در صورت امکان این است که در مسجد النبی، مسجد الحرام، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد. مسجد جمکران در حال حاضر از مساجد جامع محسوب است و اعتکاف در آن صحیح است.

آیت الله فاضل لنکرانی (ره): در مرحله اول باید در مسجد جامع هر شهر اعتکاف انجام شود. بلی اگر در مسجد جامع جا نباشد اعتکاف در سایر مساجدبشرط اینکه در آن سه وعده نماز با جمعیتی معتنابه خوانده شود مانعی ندارد.

آیت الله مکارم شیرازی: در مسجد جامع، بلکه احتیاط مستحب در صورت امکان این است که در مسجدالنبی (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، مسجدالحرام، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد و در مساجدی که به طور مستمر یک وعده نماز به جماعت در آن اقامه می شود می توان معتکف شد.

آیت الله نوری همدانی: باید در مسجد جامع باشد و در غیر مسجد جامع صحیح نیست، بلکه احتیاط مستحب در صورت امکان این است که در مسجد النبی، مسجد الحرام، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد.

آیت الله وحید خراسانی: باید در مسجد جامع باشد و در غیر مسجد جامع صحیح نیست، بلکه احتیاط مستحب در صورت امکان این است که در مسجد النبی، مسجد الحرام، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد.