اعمال و آداب سحر و افطار ماه مبارک رمضان

به گزارش خبرنگار قرآن و فعالیت‌های دینی خبرگزاری فارس ایام ماه مبارک رمضان اعمال مختلفی دارد که یکی از اعمال سفارش شده در این ماه اعمال مخصوص سحر‌های این ماه عزیز است.

اهمیت سحر‌های ماه مبارک رمضان نه فقط در شب بیداری و عبادت بلکه حتی در خوردن سحری است تا جایی که پیامبر (ص) در این خصوص می‌فرمایند: «تسحروا و لو بجرع من ماء ألا صلوات الله علی المتسحرین» (مقنعه ص 316) سحری بخورید هر چند یک جرعه آب باشد همانا صلوات خدا بر سحر خورندگان است.

در این گزارش به بیان اعمال سفارش شده برای سحر‌های ماه رمضان براساس کتاب مفاتیح‌الجنان با ترجمه حجت‌الاسلام والمسلمین حسین انصاریان می‌پردازیم.

اعمال سحر‌های ماه مبارک رمضان

اول

سحری خوردن و آن را ترک نکند گرچه به خوردن یک خرمای خشک، یا نوشیدن شربتی از آب باشد و بهترین سحری‌ها سویق یعنی قاووت و خرماست و در خبر وارد شده: که خدا و فرشتگان صلوات می‌فرستند بر آن‌هایی که در سحرها استغفار می‌کنند و سحری می‌خورند.

دوم

هنگام خوردن سحری سوره «انا أنزلناه» را بخواند که هر کس این سوره مبارکه را هنگام افطار کردن و سحری خوردن بخواند، در فاصله بین این دو زمان ثواب کسی را دارد که در راه خدا در خون خود غلطیده است.

سوم

«دعای عظیم‌الشأن سحر» را که از حضرت رضا (علیه‌السلام) روایت شده بخواند، آن حضرت فرموده است: این دعا، دعایی است که امام باقر (علیه‌السلام) در سحرهای ماه رمضان می‌خواندند.

چهارم

«دعای ابوحمزه ثمالی» را بخواند در کتاب «مصباح» شیخ طوسی به نقل از ابو حمزه ثمالی آمده است: که حضرت امام زین العابدین (علیه‌السلام) در ماه رمضان بیشتر شب را به نماز می‌ایستاد و چون سحر می‌رسید این دعا را می‌خواند.

پنجم

همچنین «دعای دیگر سحر» را که شیخ برای سحرها نقل کرده بخوان.

ششم

دعای ادریس را که شیخ طوسی و سید ابن طاووس روایت کرده‌اند می‌خوانی. برای متن کامل آن به کتاب «مصباح» یا «اقبال» مراجعه کنید.

هفتم

این دعا را که مختصرترین دعا از دعاهای سحر است و در کتاب «اقبال» آمده بخوان: یا مفزعی عند کربتی، ویا غوثی عند شدتی، الیک فزعت، وبک استغثت، وبک لذت، لا ألوذ بسواک، ولا أطلب الفرج الا منک، فأغثنی وفرج عنی، یا من یقبل الیسیر، ویعفو عن الکثیر، اقبل منی الیسیر، واعف عنی الکثیر، انک أنت الغفور الرحیم. اللهم انی أسألک ایمانا تباشر به قلبی، ویقینا حتی أعلم أنه لن یصیبنی الا ما کتبت لی، ورضنی من العیش بما قسمت لی، یا أرحم الراحمین، یا عدتی فی کربتی، ویا صاحبی فی شدتی، ویا ولیی فی نعمتی، ویا غایتی فی رغبتی، أنت الساتر عورتی، والآمن روعتی، والمقیل عثرتی، فاغفر لی خطیئتی، یا أرحم الراحمین. ای پناهگاهم در غم و اندوه، ای دادرسم در دشواری‌ها، به تو پناه آوردم و از تو دادخواهی نمودم و پناه‌جوی تو شدم و به دیگری پناه نمی‌برم و گشایش در کارم را جز از تو نخواهم، پس به فریادم رس و در کارم گشایش ده، ای که عمل اندک را می‌پذیری و از گناه بسیار در می‌گذری، عبادت اندک را از من بپذیر و گناه بسیار را از من درگذر، زیرا تو آمرزنده‌ی مهربانی. خدایا از تو ایمانی می‌خواهم که دلم با آن همراه باشد و باوری می‌جویم که بدانم هرگز چیزی به من نمی‌رسد، جز آنچه تو برایم نوشتی، مرا از زندگی به آنچه نصیبم فرمودی خشنود ساز، ای مهربان‌ترین مهربانان، ای توشه‌ام در غم و اندوه، ای همراهم در سختی‌ها، ای سرپرستم در نعمت‌ها و ای هدف و میل و رغبتم، تو پوشاننده زشتی من و ایمنی‌بخش هراس من و درگذرنده لغزش منی، خطایم را بیامرز، ای مهربان‌ترین مهربانان.

هشتم

این تسبیحات را که در کتاب «اقبال» آمده بخوان: سبحان من یعلم جوارح القلوب! سبحان من یحصی عدد الذنوب! سبحان من لایخفی علیه خافی فی السماوات والأرضین! سبحان الرب الودود! سبحان الفرد الوتر! سبحان العظیم الأعظم! سبحان من لایعتدی علی أهل مملکته! سبحان من لایؤاخذ أهل الأرض بأ لوان العذاب! سبحان الحنان المنان! سبحان الرؤوف الرحیم! سبحان الجبار الجواد! سبحان الکریم الحلیم! سبحان البصیر العلیم! سبحان البصیر الواسع! سبحان الله علی اقبال النهار! سبحان الله علی ادبار النهار! سبحان الله علی ادبار اللیل و اقبال النهار! وله الحمد والمجد والعظم والکبریاء مع کل نفس وکل طرف عین وکل لمح سبق فی علمه، سبحانک ملء ما أحصی کتابک، سبحانک زن عرشک، سبحانک سبحانک سبحانک. منزه است آن‌که قوای پنهانی دل‌ها را می‌داند، منزه است آن‌که عدد گناهان را بر می‌شمارد، منزه است آن‌که پوشیده‌ای در آسمان‌ها و زمین‌ها برای او پوشیده نمی‌ماند، منزه است پروردگار پرمهر و محبت، منزه است آن یگانه و فرد، منزه است بزرگ بزرگ‌تر، منزه است آن‌که بر اهل فرمانروایی‌اش ستم نمی‌ورزد، منزه است آن‌که اهل زمین را به عذاب‌های گوناگون کیفر نمی‌کند، منزه است آن مهربان نعمت‌بخش، منزه است آن رئوف مهربان، منزه است آن جبار سخاوتمند، منزه است آن کریم بردبار، منزه است آن بینای دانا، منزه است آن بینای وسعت بخش، منزه است خدا بر روی آوردن روز، منزه است خدا بر روی گرداندن روز، منزه است خدا بر روی گرداندن شب و روی آوردن روز، برای اوست سپاس و بزرگواری و بزرگی و کبریایی، همراه هر نفس و هر چشم برهم زدن و هر برق نگاه که در علم او گذشته، منزهی تو به انباشتگی آنچه کتابت بر شمرده، منزهی تو به سنگینی عرشت، منزهی تو، منزهی تو، منزهی تو.

آداب افطار ماه مبارک رمضان

اول

مستحب است پس از نماز افطار کند مگر آنکه ضعف بر او چیره شده باشد یا جمعی جهت افطار منتظر او باشند.

دوم

با غذایی پاکیزه از حرام و شبهه افطار کند و بهتر است با خرمای حلال، روزه خود را بگشاید تا ثواب نمازش چهار صد برابر گردد و به خرما، آب، رطب، شیر، حلوا، نبات، آب گرم، به هر کدام که افطار کند خوب است.

سوم

در وقت افطار دعاهای ویژه آن را بخواند، از جمله بگوید: «اللهم لک صمت و علی رزقک أفطرت و علیک توکلت». خدایا برای تو روزه گرفتم و بر خوان تو افطار کردم و بر تو تکیه نمودم.

تا خدا ثواب هرکسی را که در این روز روزه داشته به او عطا کند و اگر دعای «اللهم رب النور العظیم» را که سید و کفعمی روایت کرده‌اند بخواند فضیلت بسیار یابد و روایت شده: که امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) هرگاه می‌خواست افطار کند، می‌گفت: «بسم الله، اللهم لک صمنا و علی رزقک أفطرنا، فتقبل منا، انک أنت السمیع العلیم». به نام خدا، خدایا برای تو روزه گرفتیم و بر روزی تو افطار کردیم، خدایا از ما بپذیر که تو شنوا و دانایی.

چهارم

در هنگام خوردن لقمه اول بگوید: «بسم الله الرحمن الرحیم، یا واسع المغفر، اغفر لی» به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانی‌اش همیشگی است، ای گسترده آمرزش، مرا بیامرز.

تا خدا او را بیامرزد. در روایت آمده: که در پایان هر روز از روزهای ماه رمضان، خدا هزار هزار نفر را از آتش دوزخ آزاد کند، پس از حضرتش بخواه که تو را یکی از آنان قرار دهد.

پنجم

در وقت افطار سوره «قدر» را بخواند.

ششم

به هنگام افطار صدقه داده و به روزه داران افطار دهد، هرچند به‌قدر چند دانه خرما یا جرعه‌ای آب باشد. از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) روایت شده: هرکه روزه‌داری را افطار دهد همچون اجر آن روزه‌دار برایش خواهد بود، بی‌آنکه از پاداش آن روزه‌دار چیزی کاسته شود و همچنین برای او خواهد بود همانند آن عمل خوبی که آن افطار کننده به نیروی آن طعام بجا آورد. آیت الله علامه حلی در رساله «سعدیه» از امام صادق (علیه‌السلام) روایت کرده: هر مؤمنی در ماه رمضان مؤمن دیگری را به لقمه‌ای اطعام کند، حق‌تعالی برای او بنویسد اجر کسی را که سی بنده مؤمن آزاد کرده و نزد خدا یک دعایش مستجاب شود.

انتهای پیام /