افت 20 سانتی متری دریای خزر در دوره یک ساله

آقای محمدرضا کاویان پور، رئیس موسسه تحقیقات آب در نشست خبری گفت: اگر به تاریخ تمدن انسان نگاهی بیندازیم، آب یکی از مهمترین عناصر شناخته می‌شود. چندین سال روز ملی آب برگزار می شد، اما ارتباط مستقیمی با مردم و این روز برقرار نمی‌شد و به همین خاطر در این راستا برنامه‌ای با عنوان جشنواره آب برگزار خواهیم کرد و در این رویداد نکات مختلفی را در نظر داریم.

او ادامه داد: موسسه تحقیقات آب یکی از قدیمی‌ترین موسسات تحقیقات کشور با قدمت 55 سال است. در طول این 55 سال در حوزه‌های مختلف مهندسی آب مجموعه فعالیت کرده ایم و دو پژوهشکده مهم داریم که پژوهشکده محیط و هیدرولیک آب فعالیت هستند. بخش‌های مختلفی شامل طراحی سازه‌های هیدرولیکی را داریم. 290 پروژه مرتبط با سد‌های کشور را تاکنون انجام داده ایم که شامل مخازن سد و انتقال است. بعد از انقلاب مطالعات کمتر سدی به خارج از ایران منتقل شده وبیشتر به توان داخلی متکی بوده ایم. تعداد زیادی از سد‌های ما با گذشت 25 سال با افزایش سن روبرو شده اند که مشکلات سازه‌ای و عملکردی و کیفی در بدنه آبی ما ایجاد میکند. یکی از وظایف بخش ما تلاش برای علاج بخشی و ارایه راهکار برای حل این مشکلات است. همچنین بخش پایش کیفی را داریم که تیم‌های عملیاتی فعال هستند و سد هارا مورد مطالعه قرار می‌دهند.

این مقام مسئول ادامه داد: پژوهشکده منابع آب عهده دار سر فصل‌های مانند منابع، مصارف، مدیریت و موضوعات مرتبط است. پروژه‌های کلان ملی که به تسهیم و تخصیص حوزه منابع آبی مرتبط میشود در این مجموعه انجام می‌شود. یکی از بحث‌های مهمی که در مدیریت پژوهشکده آب دنبال می شود مربوط به داده است. پیش از این بر مبنای ایستگاه‌های زمینی کار‌های مطالعاتی انجام میشد که اکنون به کمک داده های ماهواره ای انجام می‌شود. در کنار این دو پژوهشکده، چند مرکز مهم داریم که یکی از آن‌ها مرکز مطالعات و تحقیقات دریای خزر است و عهده دار رفتارشناسی دریای خزر است. این دریا مرز مشترک چند استان است که رفتار آن با نوساناتی همراه بوده که الگوی مارا در بعضی مناطق به مخاطره انداخته است.

او گفت: مرکز دومی که در استان فارس قرار داده، مرکز مطالعات سازند‌های سخت است. ساختار‌های آهکی و سازند‌های سخت منابع مهم آبی می‌توانند باشند. در کرمانشاه، کردستان سیستم‌هایی داریم که میتوانیم منابع آب را از آن‌ها در اختیار داشته باشیم.

کاویان پور در خصوص دریای خزر گفت: تغییرات دریای خزر در طول ده‌ها سال گذشته، مورد مطالعه قرار گرفته در طول این سال‌ها پیمایش و رصد دریای خزر و رودخانه‌های ورودی انجام گرفته و کاهش تراز در حال اتفاق است و دستگاه‌های مرتبط در حال برنامه ریزی هستند. بحثی که در داخل کشور دنبال میکنیم ارایه اطلاعات به روز است تا دستگاه‌ها بر حسب وظیفه خود راهکار‌های که می‌تواند انجام دهد را پیگیری کند.

او ادامه داد: افت تراز دریای خزر در حدود 20 سانت است. اما دریای خزر روند نوسانی دارد، اما به طور میانگین هر سال 20 سانتی متر کاهش تراز داشته ایم.

به گفته کاویانپور، در سال گذشته 1.4 درجه افزایش دما را شاهد بودیم و این افزایش دما و این افزایش تبخیر مسائل گریز ناپذیری است. غیر از اقداماتی که در سطح دولت‌ها اتفاق می‌افتد هر کشوری باید برنامه‌های به صورت مجزا در خصوص دریای خزر اجرا کند.

او با اشاره به نیاز سدسازی در کشور گفت: سد سازی یک برنامه توسعه بوده که گام‌های اساسی را در بعد از انقلاب انجام داده است. در کشور ما 20 درصد منطقه نیمه خشک، 29 درصد خشک بیابانی است و ما پتانسیل کمی داریم برای اینکه آب را در این سرزمین جمع کنیم. اگر به منابع آب نگاه کنید 250 میلی متر در کشور بارندگی داریم، اما در مناطق محدودی اتفاق می‌افتد. نبود سد در چنین منطقه‌های جغرافیایی میتواند مشکلاتی را ایجاد کند. میانگین سدسازی ما 14 درصد کاهش یافته است.