افزایش امنیت و رشد اقتصادی با توسعه "گردشگری شبانه"

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، دکتر سید محسن طباطبایی مزدآبادی؛ دبیرکل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران در یادداشتی نوشت: توسعه گردشگری شبانه به‌عنوان یکی از روندهای نوظهور در صنعت گردشگری، نقش قابل‌توجهی در کاهش نرخ جرائم شهری دارد. این موضوع نشان‌دهنده آن است که گردشگری، علاوه بر تأثیرات اقتصادی، آثار اجتماعی و فرهنگی عمیقی نیز بر جوامع دارد. گردشگری را می‌توان ترکیبی از صنعت و فرهنگ دانست؛ دو عنصری که به‌طور هم‌زمان مکمل یکدیگرند و نقش اساسی در رشد پایدار این حوزه ایفا می‌کنند.

از یک سو، گردشگری به‌عنوان صنعت، نقش محوری در اقتصاد کشورها دارد و منبعی برای ایجاد اشتغال، درآمدزایی و رشد اقتصادی محسوب می‌شود. زیرساخت‌ها، خدمات و صنایع مرتبط با گردشگری، مانند هتل‌ها، رستوران‌ها و خطوط حمل‌ونقل، همگی نشان‌دهنده بُعد صنعتی این حوزه هستند. از سوی دیگر، گردشگری بستری برای تبادل و انتقال فرهنگی میان ملت‌ها است. سفر گردشگران به مناطق مختلف، ضمن آشنایی با فرهنگ‌ها، سنن و آداب محلی، موجب انتقال بخشی از فرهنگ گردشگران به این مناطق می‌شود. این تبادل فرهنگی، زمینه‌ساز تقویت ارتباطات اجتماعی، درک متقابل و کاهش تضادهای فرهنگی است.

توسعه گردشگری، به‌ویژه گردشگری شبانه، علاوه بر آثار اقتصادی و فرهنگی، تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم بر امنیت اجتماعی نیز دارد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که در شهرهای 24 ساعته که فعالیت‌های گردشگری به ساعات شب نیز گسترش یافته است، میزان فعالیت‌های غیرقانونی و وقوع جرائم به شکل محسوسی کاهش می‌یابد. حضور مستمر شهروندان و گردشگران در سطح شهر، افزایش نظارت اجتماعی و حضور نیروهای امنیتی، فضا را برای وقوع جرم محدود کرده و امنیت عمومی را تقویت می‌کند. اقتصاد شبانه، به معنای دو برابر شدن ظرفیت اقتصادی شهرها است. افزایش فعالیت‌های شبانه موجب رونق اقتصادی، اشتغال‌زایی و توسعه خدمات می‌شود که این امر، احساس امنیت اجتماعی و کاهش زمینه‌های وقوع جرم را به دنبال دارد.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد که اصفهان، به واسطه تنوع جاذبه‌های گردشگری و شهرت جهانی، یکی از بهترین گزینه‌ها برای توسعه گردشگری شبانه محسوب می‌شود. در این میان، سه عامل اقتصادی، اجتماعی و فیزیکی، بیشترین نقش را در استقرار فعالیت‌های گردشگری شبانه ایفا می‌کنند. ایجاد زیرساخت‌های مناسب، گسترش برنامه‌های فرهنگی و تفریحی شبانه و بهبود خدمات عمومی، از جمله عواملی هستند که به افزایش جذابیت گردشگری شبانه کمک کرده و امنیت اجتماعی را بهبود می‌بخشند.

نقش مدیران شهری در توسعه این حوزه، نقشی کلیدی و تأثیرگذار است. مدیران با برنامه‌ریزی‌های هدفمند، توسعه زیرساخت‌ها و ارائه خدمات باکیفیت، می‌توانند جذابیت یک منطقه را افزایش دهند. شناخت ظرفیت‌های محلی، تبلیغات مؤثر و ایجاد تجربه‌ای مطلوب برای گردشگران، از جمله عوامل کلیدی در افزایش درآمد و رونق اقتصادی منطقه به شمار می‌آید. سیاست‌گذاری‌هایی که به حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی کمک کند، می‌تواند به توسعه پایدار گردشگری و خلق تأثیرات مثبت طولانی‌مدت منجر شود. میراث فرهنگی، به‌عنوان بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی جوامع، نقش کلیدی در جذب گردشگران و توسعه اقتصادی دارد. برنامه‌ریزی اصولی برای حفظ و احیای این میراث، ضمن تقویت هویت فرهنگی، بستری برای گسترش گردشگری فراهم می‌کند. در این راستا، اقداماتی نظیر ایجاد زیرساخت‌های مناسب، ارائه مشوق‌های مالی برای سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری و ترویج آگاهی عمومی درباره اهمیت حفاظت از میراث فرهنگی، از جمله ابزارهای مؤثر در این زمینه است.

در سال‌های اخیر، گردشگری شبانه به‌عنوان یک ظرفیت اقتصادی و اجتماعی جدید، به‌سرعت در حال رشد است. برگزاری بازارچه‌های شبانه، نمایش‌های فرهنگی، رویدادهای تفریحی و نورپردازی بناهای تاریخی، از جمله راهکارهایی است که بسیاری از شهرها برای تقویت جذابیت شبانه خود به کار گرفته‌اند. این اقدامات، علاوه بر تقویت صنعت گردشگری، به کاهش نرخ بیکاری، افزایش درآمدهای شهری و تقویت روابط اجتماعی میان شهروندان و گردشگران منجر شده است.

افزایش علاقه‌مندی به تجربه‌های جدید و ماجراجویی‌های متفاوت، تقاضا برای گردشگری شبانه را به شکل فزاینده‌ای افزایش داده است. برنامه‌ریزی‌های هوشمندانه در این زمینه، علاوه بر تقویت جایگاه اقتصادی شهرها، به بهبود امنیت اجتماعی نیز منجر می‌شود. فعالیت‌های مستمر گردشگری شبانه، فضا را برای حضور شهروندان و گردشگران باز نگه داشته و نظارت عمومی را افزایش می‌دهد. این روند، زمینه وقوع جرم را کاهش داده و احساس امنیت اجتماعی را تقویت می‌کند.

در نهایت، توسعه گردشگری شبانه، علاوه بر افزایش ظرفیت اقتصادی شهرها، بهبود زیرساخت‌ها و جذب سرمایه‌گذاری، تأثیرات مثبتی بر امنیت اجتماعی و کاهش وقوع جرم دارد. حضور مستمر گردشگران و شهروندان در ساعات شب، به ایجاد نظم اجتماعی و افزایش حس امنیت منجر می‌شود. از سوی دیگر، تقویت گردشگری فرهنگی و حفاظت از میراث تاریخی، زمینه‌ساز ارتقای جایگاه فرهنگی و اجتماعی شهرها در سطح ملی و بین‌المللی است. در مجموع، برنامه‌ریزی‌های هوشمندانه در زمینه توسعه گردشگری شبانه، به‌عنوان راهکاری مؤثر برای رشد اقتصادی، بهبود امنیت اجتماعی و تقویت روابط فرهنگی، نقش محوری در توسعه پایدار جوامع ایفا می‌کند.