افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار به روایت آمار

رشد جمعیت زنان سرپرست خانوار در سال‌های اخیر طیف وسیعی از موضوعات اقتصادی، اجتماعی، سلامت و مهارتی را در پی داشته است و توجه بسیاری از سیاست‌گذاران را به خود جلب کرده است.

خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛ بسیاری از خانوارهای نیازمند با سرپرست زن، به دلیل فقدان سرپرست، فوت، از کارافتادگی، طلاق، معلولیت و بیماری سرپرست یا استیصال و درماندگی مورد حمایت اشخاص حقیقی یا دستگاه‌ها، نهادها و مؤسسات حمایتی قرار می‌گیرد و زنی در خانواده معمولاً مسئولیت تأمین تمام بخش عمده‌ای از هزینه‌های خانوار را بر عهده می‌گیرد و یا تصمیم‌گیری در مورد نحوه هزینه کردن درآمدهای خانوار را بر عهده دارد. این فرد لزوماً مسن‌ترین عضو خانوار نیست.

رشد جمعیت زنان سرپرست خانوار در دهه‌های اخیر، طیف وسیعی از مسائل و مشکلات در موضوعات اقتصادی، اجتماعی، سلامت و مهارتی را در پی داشته است. از این رو توجه بسیاری از سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان به این گروه جمعیتی، معطوف شده است.

گزارش‌های بانک جهانی حاکی از آن است که بیش از 66 درصد از فقرای جهان را زنان تشکیل می‌دهند. در حالی که که زنان بیش از دوسوم بار کاری را بر دوش می‌کشند اما تنها ده درصد از کل درآمد جهانی و فقط یک درصد از ثروت جهان نصیب آنان شده است.

توانمندسازی زنان ازجمله مؤلفه‌های مهم در توسعه پایدار است و زنان سرپرست خانوار بخش مهمی از شهروندان کشور را تشکیل می‌دهند.

طبق اطلاعات منتشر شده در مرکز آمار ایران تعداد زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور از 180 هزار و 12 نفر در سال 1396 به 278 هزار و 353 در سال 1402 افزایش یافته است. همچنین تعداد زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) هم از یک میلیون و 156 هزار و 606 نفر در سال 1396 به یک میلیون و 264 هزار و 269 نفر در سال 1402 افزایش یافته است.

تعداد زنان شهری سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی دارای بیمه تأمین اجتماع ی در طی دوره زمانی 1396 تا 1401 روندی کاهشی داشته است به طوری که از تعداد 53 هزار و 88 نفر در سال 1396 به تعداد 43 هزار 553 نفر در سال 1401 رسیده است. بر همین اساس در سال 1402 تعداد زنان شهری سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی دارای بیمه تأمین اجتماع ی به 65 هزار و 136 نفر رسیده است.

طرح جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانوار اهدافی مانند حمایت همه‌جانبه فردی، اجتماعی و اقتصادی از زنان سرپرست خانوار، هم‌افزایی بین دستگاه‌ها و یکپارچه‌سازی حمایت‌ها، جلب مشارکت حداکثری سازمان‌های مردم‌نهاد، تسهیل فرایند توانمندسازی، اشتغال، تولید و عرضه محصولات و ایجاد شرایط امنیت شغلی و پایداری وضعیت مطلوب زنان سرپرست خانوار را در دستورکار دارد.

از طرفی در کشور ما نه‌تنها محرومیت‌زدایی ریشه تاریخی و فرهنگی دارد بلکه امروزه یک تکلیف قانونی نیز به حساب می‌آید که توسط سازمان‌های حمایتی همچون بهزیستی و کمیته امداد امام (ره) انجام می‌گیرد. هر چند در سه برنامه اول توسعه، توجه به زنان خودسرپرست و سرپرست خانوار جز سیاست‌های اصلی نظام برنامه‌ریزی به شمار نمی‌آمد، اما از برنامه چهارم توسعه به بعد رویکرد حمایتی معطوف به این گروه از زنان قوت گرفت.