افزایش پلکانی مؤثر تعرفههای انرژی به توزیع عادلانه ثروت و یارانه انرژی کمک می‌کند
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس گفت: افزایش پلکانی مؤثر تعرفههای انرژی (IBT) به توزیع عادلانه ثروت و یارانه‌ها در کشور کمک می‌کند و افرادی که پرمصرف هستند و مستحق یارانه بیشتر و ناعادلانه نیستند، از یارانه‌های رسمی و پنهان بی‌بهره می‌مانند. این طرح در کشورهای توسعه‌یافته خروجی مثبتی داشته و ما هم دیر یا زود باید به این سمت حرکت می‌کردیم.
حسین حاتمی در گفت‌وگو با میزان، درباره حذف یارانه‌های پنهان انرژی و واقعی‌سازی قیمت‌ها اظهار داشت: اساسا با واقعی کردن قیمت‌ها و حذف یارانه پنهان انرژی موافق هستم. شاید در کوتاه‌مدت حذف یارانه پنهان انرژی و واقعی‌سازی قیمت‌ها، چالش‌برانگیز باشد و فشار‌های اقتصادی را به خانواده‌ها تحمیل کند، اما در بلندمدت به سرانجام مثبتی در حوزه کاهش مصرف انرژی دست خواهیم یافت و همچنین در مدیریت مصرف انرژی فرهنگ‌سازی انجام خواهد شد.
وی گفت: شیوه کنونی پرداخت یارانه انرژی کارایی مساعد و مثبتی ندارد و جامعه هدف را منتفع نخواهد کرد و از سوی دیگر با روح عدالت اجتماعی سازگار نیست؛ لذا بنا به این دلایل بنده با واقعی‌سازی قیمت‌ها در نظام توزیع موافق هستم و به شدت با شیوه فعلی توزیع یارانه‌های پنهان و یارانه‌های رسمی مخالفت دارم.
این نماینده مجلس ادامه داد: متأسفانه افرادی وجود دارند که مالک چندین واحد مسکونی یا مالک چندین دستگاه خودرو هستند و اصلا نیازی به دریافت یارانه پنهان ندارند، اما، چون شیوه اجرایی‌سازی یارانه‌ها مملو از مشکل و ایراد است، هیچ نوع سازوکاری برای هدایت منابع مالی هزینه شده به سوی افراد و دهک‌های نیازمند در نظر گرفته نشده است.
توانمندی دهک‌ها باید ملاک پرداخت یارانه قرار گیرد
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در نظام فعلی توزیع یارانه‌ها باید میزان توانمندی دهک‌های موجود در جامعه ملاک و معیار پرداخت یارانه قرار بگیرد و حتما دستگاه‌های مسئول باید جامعه آماری مستحق دریافت یارانه را بروزرسانی کند و در اختیار دولت قرار دهد تا یارانه‌های انرژی در مسیر صحیح هزینه شود.
حاتمی معتقد است: من به عنوان یک نماینده مجلس، ماهانه مبلغی تحت عنوان یارانه به حساب بنده واریز می‌شود. در حوزه انتخابیه من افرادی وجود دارند که سطح زندگی آن‌ها به مراتب پایین‌تر است، اما از یارانه برخوردار نیستند. به عبارت دیگر من که ماهانه از یک سطح درآمدی ثابت برخوردار هستم، ماهانه یارانه رسمی و غیررسمی دریافت می‌کنم؛ این مسئله نشان می‌دهد که دهک‌بندی‌ها و هدف‌گیری‌ها در حوزه نظام توزیع یارانه‌ها به درستی تشخیص داده نشده است؛ بنابراین چه یارانه‌های رسمی و چه یارانه‌های پنهان باید بر وضعیت معیشتی و زندگی مردم عادی و دهک‌ها ضعیف اثرگذاری مثبت داشته باشد، اما در عمل چنین اتفاقی رخ نداده است.
نماینده مردم کلیبر در مجلس شورای اسلامی با بیان این مطلب که طی این سال‌ها منابع مالی، طبیعی و ذخایر ارزی کشور از طریق یارانه‌های پنهان تلف شده است، گفت: برای اینکه بتوان در رابطه با کاهش مصرف انرژی و هدفمند کردن یارانه‌های پنهان به اهداف تعیین‌شده دست پیدا کرد، باید چندین برنامه و مطالعات را در کنار هم قرار داد و همچنین تجربه کشورهای موفق در جهان را بررسی و عوامل مؤثر بر موفقیت آن‌ها را استخراج و با فرهنگ و ذائقه ایرانی تطبیق داد.
حاتمی درباره علل و عوامل مخالفت مجلس با حذف یارانه‌های پنهان تصریح کرد: مجلس با حذف یارانه‌های پنهان و هدفمند کردن آن مخالفتی ندارد، اما در شرایط کنونی که به خاطر فقدان یک شیوه‌نامه منظم و هدفمند، ممکن است حذف یارانه‌های پنهان منجر به بروز مشکلات متعددی شود. باید پیش از حذف یارانه‌های پنهان انرژی، نسخه‌های علمی و جایگزین و کارشناسی‌شده و مبتنی بر الگو‌های موفق دنیا وجود داشته باشد و تا زمانی که این نسخه با چنین ویژگی‌هایی وجود نداشته باشد، مجلس با حذف یارانه‌های پنهان و رسمی در حوزه انرژی مخالفت دارد.
وی افزود: شیوه ناعادلانه توزیع یارانه‌های پنهان موجب آزار دولت و مردم شده است که هرچه سریع‌تر باید اسباب آزار و اذیت دولت و مردم و موانع عدالت‌محوری حذف شود.
ارتباط میان حذف یارانه‌های پنهان و بهره‌گیری از توان بخش خصوص
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی به تأثیرگذاری حذف یارانه‌های پنهان انرژی بر افزایش انگیزه بخش خصوصی برای ورود به مقوله تولید انرژی اشاره کرد و در این رابطه گفت: با حذف یارانه‌های پنهان، بخش خصوصی برای ورود به بخش تولید انرژی انگیزه مضاعفی پیدا کند. در شرایط محیطی معمولا جامعه خودش را به تناسب نیاز و ابزار بازسازی می‌کند؛ لذا حذف یارانه‌های پنهان می‌تواند فرصتی برای بخش خصوصی باشد.
اجرای افزایش پلکانی تعرفه انرژی ضروری است
حاتمی درباره افزایش پلکانی تعرفههای انرژی معتقد است که این طرح به توزیع عادلانه ثروت و یارانه‌ها در کشور کمک می‌کند و افرادی که مستحق هستند از فواید یارانه‌ها برخوردار خواهند شد و در مقابل افرادی که متسحق نیستند، از یارانه‌های رسمی و پنهان بی‌بهره می‌مانند. این طرح در کشورهای توسعه‌یافته خروجی مثبتی داشته و ما هم دیر یا زود باید به این سمت حرکت کنیم.
در روز‌های اخیر بحث تغییر تعرفه مشترکان پرمصرف بر اساس الزام قانون بودجه 1400 بسیار موردتاکید قرار گرفته است و از همین رو رئیس جمهور نیز در پاسخ به این الزام قانونی، از وزرای نفت و نیرو درخواست کرد که تعرفه جدید و غیر یارانه‌ای مشترکان پرمصرف را به هیئت دولت بیاورند.
هر دو وزارتخانه به تازگی تعرفه مشترکان پرمصرف را اعلام کرده‌اند که در این جهت هر دو وزارتخانه به سمت ایجاد سیستم پلکانی موثر موسوم به IBT حرکت کرده‌اند که در آن مشترکان کم مصرف و خوش مصرف بدون افزایش قیمت خواهند بود و مشترکان پرمصرف به صورت غیریارانه‌ای و با قیمت آزاد و تمام شده، اقدام به خریداری برق یا گاز خواهند کرد. این سیستم پلکانی مؤثر کارآیی‌های بسیاری دارد.