افشای مکالمات داور دربی با اتاق کمک‌داور ویدیویی قانونی است؟

به گزارش خبرنگار ورزشی خبرگزاری تسنیم، دیدار معوقه هفته پنجم لیگ برتر میان تیم‌های فوتبال استقلال و پرسپولیس با استفاده از کمک‌داور ویدیویی برگزار شد. ازآنجایی که دربی102 اولین مسابقه داخلی بود که با VAR برگزار شد، نظرات درباره آن زیاد و مختلف است، در این میان برخی منتقدان عملکرد داور دربی، با استناد به بعضی نمونه‌های جهانی، خواهان پخش مکالمات وی با اتاق کمک‌داور ویدیویی شدند.

خداداد افشاریان رئیس کمیته داوران در این باره گفته بود که مکالمات ضبط نشده است اما اگر ضبط هم می‌شد اجازه انتشار نداشتند. باشگاه پرسپولیس نیز خواهان انتشار مکالمات شده و تهدید کرده است در صورت به نتیجه نرسیدن، از طریق فیفا اقدام خواهد کرد.

فیفا در این مورد، تصمیم یک‌ساله و آزمایشی را در دستور کار قرار داده است. طبق این قانون، همزمان با بازبینی صحنه‌های مشکوک در نمایشگر بازبینی، صدای داور وسط برای تماشاگران حاضر و مخاطبان پای گیرنده‌ها پخش می‌شود. در زمان حاضر با توجه به مسائل فرهنگی و شرایط فوتبال ایران سراغ دو کارشناس داوری فوتبال رفتیم تا شرایط را مورد بررسی قرار دهیم.

*رویکرد فیفا شفاف‌سازی مکالمات است

حیدر سلیمانی کارشناس داوری در مورد انتشار مکالمات داور وسط با اتاق کمک‌داور ویدیویی هنگام بازبینی صحنه‌ها، اظهار داشت: فیفا معمولاً وقتی بخواهد قوانینی را اجرا کند ابتدا به‌صورت آزمایشی آن را مورد ارزیابی قرار می‌دهد، برای مثال از تکنولوژی کمک‌داور ویدیویی برای اولین بار به‌صورت آزمایشی در مسابقات جام جهانی باشگاه‌ها بهره گرفت، بعد از آن در جام جهانی 2018 و مسابقاتی مهمتر، این تکنولوژی مورد استفاده قرار گرفت و در ادامه در تمام مسابقه‌ها و لیگ‌های معتبر از VAR استفاده می‌شود.

وی افزود: در همین چند وقت اخیر بعد از بازی لیورپول تاتنهام اعتراضاتی به تصمیم داور اعلام شد. در انگلیس برای شفاف‌سازی، مکالمات داور با اتاق کمک‌داور ویدیویی را منتشر کردند و داور وسط به اشتباهش پی برد. انتشار مکالمات اتاق کمک‌داور ویدیویی غیرقانونی نیست. برای انتشار مکالمات داور در انگلیس اتحادیه فوتبال تصمیم می‌گیرد و در کشور ما کمیته داوران این کار را صورت می‌دهد. آن‌طور که در خبرها دیدم آقای افشاریان گفتند که "اصلاً مکالمات اتاق کمک‌داور ویدیویی را ضبط نکردیم."، ای‌کاش این کار صورت نمی‌گرفت، رویکرد فیفا شفاف‌سازی مکالمات اتاق کمک‌داور ویدیویی با داور وسط است.

*لزوم فرهنگ‌سازی و اقناع افکار عمومی

کارشناس داوری با اشاره به ادامه حواشی پیرامون استفاده از کمک‌داور ویدیویی، عنوان کرد: در زمان حاضر چند روز از دربی گذشته است اما هنوز جنگ بر سر کمک‌داور ویدیویی ادامه دارد. برای آینده نیازمند دو موضوع الزام اقناع افکار عمومی از طریق شفافیت و فرهنگ‌سازی صحیح هستیم. اگر مکالمات صحنه‌های حساس منتشر شود و هم‌راستا با آن فرهنگ‌سازی برای اقشار مرتبط (بازیکنان، مربیان، هواداران و...) صورت بگیرد، این حواشی ایجاد نمی‌شود.

*در شبکه‌های اجتماعی خبر جعلی و دروغ از من منتشر کردند

سلیمانی با اشاره به عواقب بد عدم شفافیت مکالمات داور وسط و کمک‌داور ویدیویی، تصریح کرد: در هیچ رسانه یا خبرگزاری صحبتی مبنی بر مکالمات اتاق کمک‌داور ویدیویی با موعود بنیادی‌فرد نداشتم. از قول من خبر دروغی در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند، این مورد باعث شد داور دربی با من تماس بگیرد و پیگیر ماجرا شود. همان‌طور که در روز دربی گفتم، دوباره تأکید می‌کنم امید حامدی‌فر بعد از آن تکل باید از زمین مسابقه اخراج می‌شد اما من درباره مکالمه داور چیزی نگفتم. این مورد را باید اضافه کنم که داوران حاضر در اتاق کمک‌داور ویدیویی با داور وسط دربی هم‌سطح نبودند. آنها سه چهار مرتبه داور را به کنار خط طولی کشاندند، بنیادی‌فر با عدم پذیرش تصمیمات آنها در واقع این اختلاف سطح را عیان‌تر نشان داد.

*مکالمات حتماً ضبط می‌شود

علی دهقانی دیگر کارشناس داوری فوتبال در مورد افشای مکالمات اتاق کمک‌داور ویدیویی و داور وسط دربی به تسنیم گفت: عرف بین‌المللی این است که مکالمات اتاق کمک‌داور ویدیویی، به‌صورت جامع پخش نشود اما این مکالمات از سوی دپارتمان داوری و حتی کمیته داوران فیفا حتماً ضبط می‌شود تا در آینده برای آنالیز، بررسی، آموزش، بازآموزی و حتی اصلاح قوانین مورد استفاده قرار گیرد، برای مثال در بازی پرتغال و اروگوئه در جام جهانی 2022 قطر که با قضاوت علیرضا فغانی همراه بود، هیچ نوار مکالمه‌ای بین تیم داوری و اتاق VAR به تیم اروگوئه ارائه نشد اما در جلسات آنالیز و بررسی دپارتمان داوران فیفا مورد استناد و ارزیابی قرار گرفت.

وی ادامه داد: سال گذشته فیفا در جام باشگاه‌های جهان برای آموزش داوران، افزایش سطح دانش داوری بازیکنان، کادر فنی و اقناع افکار تماشاگران و مخاطبان، قانونی را به کمک‌داور ویدیویی اضافه کرد که صرفاً در مسابقاتی مانند جام‌های جهانی که زیر نظر فیفا برگزار می‌شود الزامی است. این قانون می‌گوید داور پس از بازبینی صحنه در نمایشگر کنار زمین اگر تصمیم خود را تغییر دهد باید در میکروفونی که به‌همراه دارد و مستقیم به بلندگوهای ورزشگاه متصل می‌شود اعلام کند که بر اساس کدام یک از قوانین چه تصمیمی را اتخاذ کرده است اما مکالمات داور با داوران VAR به هیچ عنوان پخش نمی‌شود، به‌عنوان نمونه در مسابقات جام جهانی زیر 17 سال در بازی ایران و مراکش وقتی داور تصمیم به تکرار پنالتی گرفت، اعلام کرد که چرا این تصمیم گرفته شده است، زیرا دروازه‌بان مراکش زودتر از ضربه پنالتی، از خط جلو آمده بود.

* پاسخ به دو پرسش مهم

دهقانی یادآور شد: دو نکته حائز اهمیت را باید در مورد دو سؤال عمده افکار عمومی عنوان کنم؛ اول این‌که، چرا مانند همه مسابقات دوربینی به‌صورت زنده در اتاق VAR دربی وجود نداشت؟ پاسخ این است که اتاق کمک‌داور ویدیویی ورزشگاه هنوز نمایه‌های لیگ قهرمانان آسیا را داشت و از جایی که ممکن است ورزشگاه آزادی میزبان مسابقه بعدی سپاهان باشد نمی‌شد در زمان کوتاه آن را تغییر داد و از طرفی شرکتی که با کنفدراسیون فوتبال آسیا قرارداد دارد آن شرکتی نبود که مسابقه دربی را تحت پوشش قرار داد و ممکن بود از این نظر هر دو شرکت از فدراسیون فوتبال شکایت کنند.

وی گفت: سؤال دوم این است که، آیا مکالمه داوران دربی ضبط نشده است؟ ممکن است به‌علت کوتاهی بین زمان مشخص شدن صدور مجوز و ورود دستگاه به کشور، همه تجهیزات دستگاه به ایران نیامده باشد اما اگر مکالمات هم ضبط شده باشد، تا زمانی که متکی به تک‌مجوز فیفا بوده باشد به هیچ عنوان قابلیت انتشار در سطح عمومی را نخواهد داشت.

*بعضی صحبت‌ها زیبنده فوتبال ایران نیست

کارشناس داوری درباره لزوم فرهنگ‌سازی راجع‌به استفاده از کمک‌داور ویدیویی، تصریح کرد: بعد از دربی و رفتارهایی که بابت این موضوع شاهد بودیم، به‌نظرم آمد که باید برای استفاده گسترده‌تر از کمک‌داور ویدیویی فرهنگ‌سازی گسترده‌ای انجام دهیم. بعضی صحبت‌هایی که درباره عدم استقرار داوران عراقی در اتاق کمک‌داور ویدیویی مطرح می‌شود، اصلاً زیبنده فوتبال ایران نیست. فیفا برای برگزاری این مسابقه با کمک‌داور ویدیویی مجوز صادر کرده است. این بازخوردهای نادرست موجب می‌شود شرکت‌های بین‌المللی که قصد دارند در این خصوص کمک کنند، دلسرد شوند. طبق پروتکل فیفا الزام وجود دارد که داوران کمک‌داور ویدیویی، اپراتور سیستم و شرکت سازنده کمک‌داور ویدیویی، بعد از بازی گزارش‌هایی را در فرم تعبیه‌شده بنویسند و زیر آن را امضا کنند. اگر این گزارش‌ها مخدوش باشد فیفا با این مسئله برخورد می‌کند، با چنین حاشیه‌هایی شرکت‌های ارائه‌دهنده کمک‌داور ویدیویی از ارائه خدمات به ایران دلسرد می‌شوند.

*اعتراض ملی‌پوشان به تیم ملی آسیب می‌زند

دهقانی با ابراز دغدغه بروز مشکل تیم ملی در جام ملت‌های آسیا گفت: بعضی بازیکنان ملی‌پوش استقلال و پرسپولیس مانند روزبه چشمی و محمدحسین کنعانی‌زادگان در دربی اعتراض زیادی به تصمیمات کمک‌داور ویدیویی داشتند. همزمان با چک کردن صحنه اگر بازیکنان دور داور وسط جمع شوند، طبق قانون می‌توانند کارت زرد دریافت کنند، این موضوع می‌تواند به تیم ملی در جام ملت‌ها آسیب وارد کند. باید قبول کنیم که بعد از بازبینی صحنه توسط داور یا تصمیم ادامه بازی یا خطا اعلام می‌شود بنابراین اعتراض‌ها و رفتارها جایی ندارد.