اقتدار وزنه‌برداری که در سیدنی جا ماند
تهران - ایرنا - معمای اوت شدن «شاهین نصیری‌نیا» در بازی‌های المپیک 2000 سیدنی با حرف و حدیث‌های زیادی همراه بود. هر کسی از ظن خود آن را تفسیر می‌کند اما واقعیت آن است که اقتدار واقعی او در سرزمین کانگوروها جا ماند.
زمانی که «شاهین نصیری‌نیا» در مسابقات جهانی 1999 یونان توانست با گذر از «پیروس دیماس» وزنه‌بردار نامدار یونانی مدال طلا را از آن خود کند، کارشناسان این رشته امیدوار بودند که این وزنه‌بردار قدرتی ایران یک سال بعد در المپیک 2000 سیدنی بتواند پس از چند دهه، مدال طلا را برای ایران به ارمغان بیاورد. هرچند که در سیدنی «حسین توکلی» توانست طلسم چندین دهه بی‌مدال ایران را در المپیک بشکند، اما پیش از مسابقه «حسین رضازاده» در دسته فوق سنگین در المپیک سیدنی، اتفاقی در روی تخته مسابقات رخ داد که هنوز راز آن به‌صورت کامل برای دوستداران این رشته برملا نشده است.
در آن سال شاهین نصیری‌نیا که امید نخست کسب مدال طلای ایران بود در دسته 85 کیلوگرم با اوت کردن وزنه نشان داد که از ناحیه آرنج مصدوم و به مسابقه ادامه نداد. اوت کردنی که برای همگان تعجب‌برانگیز بود زیرا او سال قبل (1999) در آتن توانسته بود به‌راحتی عنوان قهرمانی را کسب کند.
برای رسیدن به واقعیت حرکت شاهین نصیری‌نیا باید چند فرضیه را بررسی کرد.
نخستین فرضیه این است که فدراسیون بین‌المللی وزنه‌برداری اجازه قهرمان شدن به نصیری‌نیا نداد تا «پیروس دیماس» با سه مدال المپیک اسطوره شود؛ اما اینکه چرا نصیری‌نیا برای عنوان دوم یا سوم تلاش نکرد خود جای سووال است.
سووال دومی که برای این فرضیه باید مورد بررسی قرار گیرد این است که آیا فدراسیون بین‌المللی به دنبال اسطوره‌سازی بود؟ اما مدال نقره نصیری‌نیا برای دیماس چه تهدیدی محسوب می‌شد، چرا ملی‌پوش وزنه‌برداری ایران حتما باید اوت می‌کرد؟
در این زمینه چندی پیش «مهدی عطار اشرفی» در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اوت کردن نصیری‌نیا در المپیک 2000 سیدنی گفته بود که شاید نصیری‌نیا حساب و کتاب فدراسیون بین‌المللی را در سال 1999 نداده بود. اما این حساب‌وکتاب چیست؟ آیا برای قهرمانی لازم است که پولی به حساب فدراسیون بین‌المللی ریخته شود؟
حرف‌های عطار اشرفی در حالی مبهم بود که نصیری‌نیا چند روز پیش در یک گفت و گوی زنده در فضای مجازی با اشاره به داستان المپیک سیدنی گفت: مدت‌ها بعد از آن اتفاق یکی از کادر فنی یا مسوولان وزنه‌برداری به من گفت که اگر شب قبل از مسابقه در سیدنی 400 هزار دلار داشتیم مدال تو قطعی بود. اگر این اظهارات اشرفی و نصیری‌نیا واقعیت داشته باشد، باید گفت که فدراسیون بین‌المللی این رشته از قهرمانان باج‌خواهی می‌کرد.
البته فدراسیون تحت هدایت «تاماش آیان» در معرض چنین اتهاماتی قرار دارد و بنا به مستند یک شبکه آلمانی، او باید پاسخگوی عملکرد خود باشد. در این مستند، فدراسیون بین‌المللی وزنه‌برداری متهم به دریافت مبالغ کلان، دست‌کاری در نتایج دوپینگ و مجری‌گری فرایند آلوده دوپینگ در این رشته نشان داده‌شده است.
یکی دیگر از دلایل حذف نصیری‌نیا سیاست توزیع مدال و راضی نگه‌داشتن کشورهای صاحب وزنه‌برداری توسط آیان بود. در المپیک 2000 سیدنی ایران توسط حسین توکلی و حسین رضازاده به مدال طلا رسید و اگر نصیری نیا در دسته 85 کیلوگرم مدال کسب می‌کرد ایران در آن دوره از المپیک در کسب مدال هتریک می‌کرد. آیان با پیش کشیدن برخی از مسائل مانع افتخارآفرینی شاهین شد. نصیری‌نیا در دسته 85 کیلوگرم وزنه می‌زد و پیش از توکلی و رضازاده به روی تخته رفت، لذا اگر قرار بود با سیاست آیان ایران بیش از 2 مدال طلا کسب نکند باید توکلی یا رضازاده با مشکل مواجه می‌شدند.
اما اینکه چرا بین حسین توکلی، حسین رضازاده و شاهین نصیری‌نیا قرعه به نام قهرمان جهان در سال 1999 افتاد خود سووال بی‌پاسخ دیگر است.
نصیری‌نیا در این زمینه می‌گوید شب قبل از مسابقه «علی مرادی» رییس کنونی فدراسیون به من گفت تو باید مانند یکی از رزمندگان ایثارگری کنی تا سایر وزنه‌برداران دچار مشکل نشوند. اما چرا ایثار باید به نام شاهین نصیری‌نیا باید نوشته شود. برخی باور دارند هیجان دسته سنگین‌وزن و قهرمانی ایران در این دسته موجب شده بود تا علی مرادی شاهین نصیری‌نیا را برای یک عملیات ایثارگرانه انتخاب کند.
البته این داستان در المپیک 2016 ریو برای ایران به گونه‌ای تکرار شد تا نشان دهد پیرمرد مرموز وزنه‌برداری پس از گذشت بیش از 15 سال از المپیک سیدنی هنوز به تقسیم مدال اعتقاد دارد. در ریو زمانی که «کیانوش رستمی» و «سهراب مرادی» طلایی شدند ایران در آستانه کسب سومین مدال بود که «محمد جلود» عراقی این بار نقش پلیس بد را بازی کرد و با خطا تشخیص دادن حرکت دوضرب «بهداد سلیمی» مانع رسیدن این وزنه‌بردار به مدال المپیک شد.
اما آخرین فرضیه داستان شاهین، مثبت شدن نمونه دوپینگ او است. این فرضیه هیچ‌گاه اثبات نشد اما در لابه‌لای برخی از سخنان کارشناسان و اصحاب رسانه سخنانی درباره آن گفته می‌شود.
نصیری نیا نیز در لایو اینستاگرامی خود دلیلی برای آن اعلام کرد. او گفت مواد موجود در بدنش به‌گونه‌ای است که بر روی خط هشدار قرار دارد و اگر مسوولان بین‌المللی سخت‌گیری کنند نمونه مثبت خواهد شد اما با تایید پزشکان فدراسیون بین‌المللی این نمونه عادی و یک مساله فردی است. به نظر می‌رسد که این ویژگی بدن نصیری‌نیا موجب شده بود تا در بزنگاه‌های مختلف فدراسیون بین‌المللی از آن برای مانع موفقیت وزنه‌بردار ایرانی استفاده کند.
شاهین نصیری‌نیا که در سال 1999 شگفتی‌ساز شد و عنوان قهرمانی جهان را از آن خود کرد در سال‌های بعد از آن دیگر موفقیت چشمگیری در سطح جهان و المپیک کسب نکرد. بیشتر افتخارات نصیری‌نیا مربوط به سال 1998 و 1999 است و او پس از المپیک 2000 سیدنی تنها یک مدال برنز قهرمانی آسیا را در آلماتی قزاقستان از آن خود کرد. نصیری‌نیا همچنین در سال 2004 عنوان قهرمانی مسابقات وزنه‌برداری غرب آسیا را از آن خود کرد.
اینکه چرا هیمنه یک قهرمان پس از مدال طلای مسابقات جهانی 1999 آتن فروریخت مساله‌ای است که باید به‌صورت جدی مورد بازخوانی قرار گیرد، زیرا اقتدار واقعی این وزنه‌بردار در روز مسابقه دسته 105 کیلوگرم المپیک سیدنی در سرزمین کانگوروها جا ماند.
داستان مسترپلن وزنه‌برداری ایران و المپیک سیدنی در استرالیا و سینه برخی از مسوولان وزنه برداری ایران به خاطره سپرده شد و پس از 2 دهه واکاوی برخی از فرضیات تنها بر حدس و گمان استوار است. بدون شک آیان، نصیری‌نیا، مرادی و اعضای کادر فنی بیش از هر کسی دیگر از این راز سر به مهر باخبرند.
افتخارات شاهین نصیری نیا؛
مدال طلای قهرمانی جهان 1999 آتن
مدال طلای بازی‌های آسیایی 1998 بانکوک
مدال طلای مسابقات قهرمانی آسیا 1999 ووهان
مدال برنز قهرمانی آسیا 2004 آلماتی
*س_برچسب‌ها_س* *س_پرونده خبری_س*