اقتصاد در لبه پرتگاه قرار گرفت | چه خبر از آخرین وضعیت نقدینگی ایران؟

تحلیل آمارهای مربوط به رشد نقدینگی در طول 45 سال اخیر نشان میدهد که در سال 1363، این رشد به پایینترین حد خود رسید و در سال 1399 به بالاترین سطح خود دست یافت.
آخرین آمار نقدینگی کشور که در بهمن ماه سال 1403 منتشر شده نیز نشان میدهد نقدینگی در بهمن سال گذشته نسبت به اسفند سال 1402 حدود 26.5 درصد رشد داشته است.
نقدینگی به مجموع پول در گردش و سپردههای بانکی گفته میشود که در دسترس افراد و بنگاههای اقتصادی برای انجام معاملات است. رشد نقدینگی به افزایش میزان پول در اقتصاد طی یک دوره زمانی اشاره دارد و یکی از عوامل کلیدی تأثیرگذار بر تورم، نرخ بهره و رشد اقتصادی محسوب میشود.
افزایش نقدینگی معمولاً به دلیل افزایش پایه پولی (چاپ پول توسط بانک مرکزی) یا رشد ضریب فزاینده پولی (افزایش وامدهی بانکها) رخ میدهد. اگر رشد نقدینگی متناسب با ظرفیت تولید و رشد اقتصادی نباشد، میتواند باعث افزایش تورم و کاهش ارزش پول ملی شود. در چنین شرایطی، افزایش تقاضا برای کالاها و خدمات در حالی که تولید به همان میزان رشد نکرده است، منجر به افزایش قیمتها میشود.
از سوی دیگر، اگر نقدینگی به سمت سرمایهگذاریهای مولد هدایت شود، میتواند به رشد تولید، افزایش اشتغال و توسعه اقتصادی کمک کند. سیاستهای پولی و مالی دولت، از جمله مدیریت وامدهی بانکها و نظارت بر رشد پایه پولی، نقش مهمی در کنترل نقدینگی دارند.
بنابراین، مدیریت صحیح نقدینگی برای حفظ ثبات اقتصادی، کنترل تورم و ایجاد رشد پایدار ضروری است. بیتوجهی به این شاخص میتواند منجر به بحرانهای اقتصادی، کاهش قدرت خرید مردم و بیثباتی بازارهای مالی شود.
آمارهای رشد سالانه نقدینگی در 45 سال گذشته نشان میدهد از سال 1358 تا بهمن سال گذشته کمترین سطح رشد نقدینگی مربوط به سال 1363 بوده است. در این سال رشد نقدینگی به سطح 6 درصد رسیده است. بررسی رشد نقدینگی در 45 سال اخیر حاکی از آن است که تنها رشد زیر 10 درصد نقدینگی مربوط به سال 63 بوده است.
از سوی دیگر بیشترین سطح رشد نقدینگی کشور در سال 1399 رقم خورده است. در این سال رشد نقدینگی به سطح 41 درصد رسیده است. پس از سال 99 به مرور رشد نقدینگی در کشور کاسته شده و در سال 1402 ایستگاه 24 درصد را لمس کرده است. آخرین آمارهای بهمن ماه سال گذشته از رشد نقدینگی نیز نشان میدهد رشد این متغیر در بهمن سال 1403 نسبت به اسفند سال 1402 به سطح 26 درصد افزایش پیدا کرده است. البته باید در نظر داشت که بانک مرکزی در حال کنترل رشد نقدینگی بوده و سعی کرده با سیاستهای انقباضی از ایجاد خشابی پر برای تورم در اقتصاد جلوگیری کند.