اقدام مهم وزارت نفت | اقتصاد تکان می خورد؟

بسیاری از کارشناسان اعلام کرده اند که جمع آوری گازهای مشعل در دولت سیزدهم، مهم ترین اقدام وزارت نفت بود که می توتند برا کشور ارز آوری داشته باشد.

جمع آوری گاز های مشعل یکی از اقدامات موثر وزارت نفت در دولت شهید رییسی است که می تواند ارزآوری برای کشور داشته باشد.

جمع آوری گازهای مشعل مسأله‌ای که از لحاظ زیست محیطی از اهمیت بالایی برخوردار است این موضوع حتی در دولت قبل مطرح شد اما کار به جایی نرسید به طوری که سوزانده‌شدن بیش از 18 میلیارد مترمکعب گاز همراه در سال 1401 در شرایطی رخ داده است که در سال 1399، وزیر نفت دولت دوازدهم در مصاحبه‌ای از جمع آوری فلر های گاز در سال 1401 سخن گفته بود، امری که هرگز محقق نشد.

اگرچه در دولت سیزدهم گام‌هایی در این راستا برداشته شده است اما بیش از 5 میلیارد دلار سرمایه گذاری در این زمینه نیاز است که با ارزش صادراتی این مقدار گاز نیز بین 3 تا 5 میلیارد دلار برآورد می‌شود؛ بنابراین سرمایه‌گذاری انجام‌شده حداکثر ظرف یک و نیم سال بازپرداخت می‌شود.

هوشنگ فلاحتیان، معاون وزیر نفت در امور برنامه‌ریزی چندی پیش در رابطه با این موضوع گفته بود، با اقدام‌های انجام‌شده از سوی وزارت نفت دولت سیزدهم، در سال 1402 مقدار جمع‌آوری گازهای همراه روزانه به حدود 15 تا 18 میلیون مترمکعب افزایش یافته است.

به گفته این مقام مسئول تا پیش از سال 1401، روزانه یک‌میلیون و 400 هزار مترمکعب گاز همراه جمع‌آوری می‌شد که در پایان سال 1401، جمع‌آوری گازهای همراه به‌طور روزانه به 8 میلیون و 200 هزار مترمکعب رسید.

معاون وزیر نفت در امور برنامه‌ریزی اعلام کرد: تا پایان امسال نیز 15 میلیون مترمکعب گاز مشعل بیشتری جمع‌آوری خواهد شد؛ هرچند در گذشته عقب‌ماندگی داشتیم، اما هدف‌گذاری این است که تا پایان 1404 عمده این گازها جمع‌آوری شود و فقط حدود 10 درصد از این گازها برای ایمنی پالایشگاه‌ها باقی خواهد ماند.

اما دولت سیزدهم توانست در این زمینه گام‌های مؤثری بردارد که می‌توان به جمع‌آوری گازهای مشعل غرب کارون با بهره‌برداری از طرح پالایش گاز هویزه خلیج فارس فاز اول NGL3200 با سرمایه گذاری 4/1 میلیارد دلاری با ظرفیت جمع‌آوری 7 میلیون مترمکعب در روز، جمع‌آوری گازهای مشعل غرب کشور با تکمیل طرح NGL3100 با سرمایه‌گذاری 1 میلیارد دلار و با ظرفیت جمع‌آوری 7 میلیون مترمکعب در رو، تنفیذ قرارداد جمع‌آوری گازهای مشعل میدان مسجد سلیمان در قالب 4 بسته کاری و میدان خشت، عقد قراردادهای جمع‌آوری گازهای مشعل پارس جنوبی و پیشرفت 40 درصدی اجرای این طرح‌ها و در نهایت جریمه شرکت‌ها در صورت عدم جمع آوری گازهای مشعل مطابق جز 1 بند (ج) تبصره (4) قانون بودجه 1403 را از مهمترین اقدامات این دولت در زمینه جمع آوری گازهای مشعل به شمار آورد.

در فرآیند استخراج نفت همواره مقداری آب و گاز طبیعی هم که در لایه‌های زیرین وجود دارند که همراه نفت از چاه خارج می‌شوند. جدا از گازی که همراه نفت از چاه بالا آمده، وقتی نفت به سطح زمین و فشار اتمسفر می‌رسد هیدروکربن‌های سبک‌تر موجود در نفت هم تبخیر می‌شوند و به‌شکل گاز در می‌آیند. مجموعه این گازها را که هنگام استخراج از میادین نفتی محصول جانبی نفت محسوب می‌شوند گاز همراه نفت می‌نامند. در بسیاری از موارد جمع‌آوری آنها - که از لحاظ ارزش حرارتی بسیار غنی هم هستند - دشوار است یا از لحاظ اقتصادی به‌صرفه تشخیص داده نمی‌شوند، درنتیجه به دلایلی چون حفظ ایمنی منطقه، ترشی بیش از حد و قابل‌استفاده نبودن دوری محل استخراج از خشکی، دشواری انتقال گاز و... در محل تولید سوزانده (فلر) می‌شوند.