اقدام وزیر خارجه اشتباه بود و با تذکر جدی مقامات ارشد نظام مواجه شد / کوتاه آمدن از حداقل برجام، تبدیل به خسارت محض خواهد شد + فیلم

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، مهدی خانعلی‌زاده، پژوهشگر روابط بین‌الملل پیرامون مسئله سیاست خارجه دولت سیزدهم و مذاکرات وین و روند آن طی چند ماه گذشته در گفتگوی تصویری با خبرگزاری دانشجو بیان کرد: روند کلی سیاست خارجه قابل قبول بوده و خوشبختانه توانسته‌ایم از آن نگاه تک محوری که وجود داشت خارج بشویم و امید است که این فرایند رو به جلو باشد؛ اما دو نگرانی وجود دارد. یک نگرانی مصداقی است. این واژه‌ی نگاه به شرق، واژه و عبارت درستی نیست. چون همان قدر که تک قطبی گرایی در حوزه غربی بد است، تک قطبی گرایی در حوزه شرق نیز بد است. ما نیاز به سبد دیپلماسی داریم. پس نگاه متوازن در نظام بین‌الملل و سیاست بین‌الملل، این عبارت نگاه به شرق باید قدری تصحیح بشود.

وی در ادامه صحبت‌های خود افزود: البته قابل فهم است که ما یک دوره طولانی غربگرایی داشتیم و می‌خواهند آن را خنثی و تصحیح کنند. ولی ما باید در نظر داشته باشیم که چه فرایندی برای این قضیه باید طی شود. مسئله بعدی آن است که اساسا به نظر می‌رسد ذات دستگاه دیپلماسی، یعنی ساختار وزارت خارجه ما هنوز فهم نکرده است که تغییرات اساسی و بنیادین در نظام بین‌الملل شکل گرفته است. همان خطایی که دکتر محمد مصدق کرد و متوجه نشد که آمریکای دکترین مونروئه قبل از ترومن، با آمریکای بعد از ترومن و دکترین ترومن متفاوت است. در دولت قبل ما شاهد آن بودیم، همچنان نگاه پساجنگ سردی برای دهه نود میلادی حاکم بود و فکر می‌کردند که باید با ابرقدرت و تک هژمون جهان ببندیم و از حاشیه آن یکسری کسب منافع برای کشورمان داشته باشیم. فکر می‌کنم با وجود اقدامات بسیار خوبی که در حوزه روابط بین‌المللی و ایجاد توازن در دولت جدید اتفاق افتاده است، هنوز آن نگاه حاکم است.

نگاه به تک قدرتی آمریکا باید کنار رود خانعلی‌زاده بیان کرد: فشار‌هایی که به تیم مذاکره کننده و فعالیت‌های سیاسی و مقامات کشور داده می‌شود، ناشی از این است که بالاخره باید قدرت آمریکا پذیرفته شود و با آن کنار بیاییم. این نگاه اگر کنار برود مصادیق بسیار خوبی هم خواهد داشت و رویکرد دولت را به سمت بهینه شدن می‌برد. اما اگر این نگاه همچنان حاکم باشد، متاسفانه با وجود اقدامات موثری که شما هم نام بردید و ان شاء الله بیشتر شاهد آن خواهیم بود، نمی‌توان آن راهبرد اصلی که ایران باید در سیاسیت خارجی داشته باشد را اتخاذ کرد.

وی ادامه داد: یک خبری منتشر شد مبنی بر اینکه معافیت‌های تحریمی آمریکا تمدید شده و دیگر قرار نیست فشار بیشتری به ایران وارد شود. اشاره کنیم این دولت آمریکا، همان دولتی است که رئیس جمهور آن، قبل از عید پارسال، زمانی که دولت بایدن تازه مستقر شده بود و طرف ایرانی، آقای دکتر ظریف به شدت اصرار داشتند که باید برای احیای برجام مذاکره شکل بگیرد، که درنهایت بایدن آن «نه» معروف را در مصاحبه گفت و گفت که تحت هیچ شرایطی ما اقدام به رفع تحریم‌ها قبل از آن که ایران به تعهداتش بازگردد، نمی‌کنیم. همان دولت الان آمده و این خبر را اعلام کرده هرچند به معنای اقدام واقعی نیست، و صرفا برای بازی کردن در چهارچوب اون «بلیم گیم» یا بازی مقصر انگاری است که آمریکایی‌ها رقم زده‌اند.

پژوهشگر مسائل بین‌الملل گفت: ما در وین شش که آخرین جایی بود که آقای عراقچی در آن مذاکره‌ای کردند و به یک پیشنویسی رسیدند، شاهد هستیم که برخی موارد حتی فراتر از برجام، یعنی نقض برجام در آن اتفاق افتاد. یک مثال بزنم، چندین جا من گفتم، اشاره شده به متن برجام، و داخل آن به جای آن که واژه «keep» بیاید، به معنی آنکه ایران باید غنی سازی خود را روی 3.6 نگه دارد، واژه را عوض کردند و نوشتند «return» یعنی ایران باید تمام دستاورد‌هایی که تا الان داشته، از جمله آی آر 8، ساتریفیوژ‌ها پی پیشرفته، غنی‌سازی 60 درصد، مواد غنی شده و... را نابود کند و برگردد. اتفاق خوبی که در دوره اخیر افتاد و تیم مذاکره کننده به ریاست آقای دکتر باقری توانستند پیش ببرند، این بود که توانستند این روند را اصلاح کرده و نهایتا تا 80 درصد نظرات اصلاحی خود را اعمال کنند.