انتقاد تند فرهیختگان از سعید روستایی: باید «برادران لیلا» را قبل از نمایش در کن، به ما نشان می‌دادی!

فیلمی از سعید روستایی قرار است در جشنواره کن هفتادوپنجم به نمایش دربیاید؛ در بخش رقابتی آن؛ و نه حتی یک جمله خلاصه داستان از آن به هیچ زبانی منتشر شده نه یک کلمه لااقل عنوان کرده‌اند که موضوعش چیست. حتی مسئولان سازمان سینمایی وزارت ارشاد هم یک فریم از آن را ندیده‌اند. سرمایه‌گذار فیلم هم مشخص نیست. فقط عنوان شده که شرکت وایلد بانچ Wild Bunch AG پخش‌کننده این فیلم است.

سعید روستایی فیلم اولش را با سرمایه‌گذاری محمد امامی ساخت و فیلم دوم را با سرمایه محمدصادق رنجکشان. درباره سرمایه‌گذار فیلم سوم او اما هیچ‌کس چیزی نمی‌داند. نه خلاصه‌ای از داستان، نه اطلاعاتی درباره اینکه کدام فرد یا کدام کمپانی روی این اثر سرمایه‌گذاری کرده و نه حتی اطلاعی جزئی از اینکه فیلم روستایی طبق چه سازوکاری به فستیوال کن معرفی شده، وجود ندارد. آیا «برادران لیلا» نماینده رسمی ایران در کن هفتادوپنجم است؟ آیا اساسا سرمایه‌گذار آن ایرانی است یا فقط عوامل فیلم ایرانی هستند و خود آن، مثل بعضی از آثار اصغر فرهادی، مثلا «فروشنده» که به‌عنوان نماینده اول فرانسه در جشنواره هابیت هندوستان حضور یافت، فیلمی خارجی است؟ طبیعتا این فیلم از وزارت ارشاد ایران پروانه ساخت گرفته است اما آیا پروانه نمایش هم دارد؟ رسانه‌های فرانسوی نوشتند که این فیلم بدون ثانیه‌ای سانسور در کن حاضر شده اما سوال اینجاست که آیا اساسا روی آن نظارت و ممیزی خاصی هم صورت‌گرفته که از فیلتر رد شده باشد یا نه؟ این فیلم پس از کن می‌تواند همین‌طور بدون ثانیه‌ای سانسور در ایران نمایش داده شود یا مخاطبان خارجی مجاز به تماشای چیزهایی بوده‌اند که مخاطبان داخلی نیستند؟ شاید خیلی‌ها این سکوت محض خبری را تلاش سعید روستایی برای فرار از حاشیه‌ها بدانند اما فیلمی که با انتشار خلاصه داستانش و تعیین شدن اینکه چه کسی روی آن سرمایه‌گذاری کرده، دچار حاشیه شود، این گمانه را تقویت می‌کند که بیشتر از معیارهای زیبایی‌شناختی، روی چیزهای دیگری برای دیده شدن حساب باز کرده است.

در دوره پررونق افتخارات جشنواره‌ای سینمای ایران که حواشی کمتری هم وجود داشت، این قاعده اجرا می‌شد که فیلم‌ها قبل از نمایش در بخش داخلی فجر، در فستیوالی خارجی نمایش داده نمی‌شدند. فیلم‌ها در آن دوره از طرف دولت ایران و وزارت ارشاد آن به جشنواره‌های خارجی می‌رفتند و چنین نبود که کارگردان و تهیه‌کننده‌ای خودش رأسا برای حضور در این رویدادها اقدام کند. فیلم سعید روستایی هنوز پروانه نمایش داخلی نگرفته و اصولا هیچ کسی از مسئولان وزارت ارشاد هم آن را ندیده است. اگر این فیلم در کن نمایش داده شد و بعد به نظر رسید که مناسب نمایش در ایران نیست یا بخش‌هایی از آن باید اصلاح شود، این اتفاق چه تبعاتی در فضای رسانه‌ای ایران خواهد داشت؟ فیلم را خارجی‌ها کامل دیده‌اند و فقط ایرانی‌ها هستند که باید نسخه‌های سانسورشده‌اش را ببینند. این قضیه در ضمن باعث می‌شود که مرجعیت خبری و تحلیلی از اصحاب رسانه ایران گرفته شود و به غربی‌ها سپرده شود.

259259