انحصار دولت در حوزه خودرو باید شکسته شود

در میز اقتصاد امروز، سرپرست شرکت‌های آماده واگذاری خصوصی سازی و نماینده مجلس و یکی از کارشناسان حوزه خودرو در رابطه با خصوصی سازی دو شرکت ایران خوردو و سایپا نکاتی را مطرح کردند.

سوال: واگذاری ایران خودرو و سایپا در چه مرحله‌ای است؟

رحیمی: واگذاری دو شرکت سایپا و ایران خودرو بحثی است که بیش از 10 سال است مطرح می شود؛ ازسال 89 و 90 بخشی از این دو شرکت واگذار شدند بخشی در بورس و بخشی هم واگذاری بلوکی را داشته ایم. اکنون چیزی که در اختیار دولت است حدود 17.31 درصد از سهام شرکت سایپا و 5.72 درصد از سهام شرکت ایران خودرو است.

سوال: آیا اماکن واگذاری با وجود توثیق این دو شرکت وجود دارد؟

رحیمی: بله، باید دولت فرصتی داشته باشد قطعا امسال برنامه واگذاری این دو شرکت‌ها را داریم و این برگشت از توثیق را خواهیم داشت به جای این که سهام در توثیق بانک باشد دارایی دیگه از شرکت‌ها در توثیق باشد که امکان پذیر است تا بتوان دارایی‌های این دو شرکت را واگذار کرد.

توثیق به دو دلیل بوده حالت خوشبینانه توثیق شرکت هم به این دلیل قابلیت نقد شوندکی بالا می‌تواند باشد و بدبینانه به این دلیل بوده که خصوصی سازی عقب بیفتد.

رشیدی کوچی: عزم دولت برای واگذاری جدی است، اما مردم از خصوصی سازی دل خوشی ندارند، مهم این است که هر اقدامی انجام می‌شود باید خروجی آن به نفع مردم باشد. باید انحصار شکسته شود.

سوال: برنامه دولت برای واگذای این دو شرکت چیست؟

رحیمی: خصوصی سازی مجری دولت است ولی باید اولویت را به شکلی دسته بندی کند که به نفع مردم باشد.

رشیدی: خصوصی سازی می‌خواهد انجام شود اما کسانی که مسبب وضعیت فعلی خودرو هستند در صف خرید سهام هستند و خواهد بود. دولت باید در این زمینه در حوزه نظارتی خود کار جدی کند و با کنترل انحصار و افزایش نظارت ایجاد رقابت شود.

بخش خصوصی خودرو که در اختیار مردم قرار داده شده قیمت آن دو یا سه برابر بیشتر از قیمت جهانی است. باید انحصار شکسته و با ایجاد رقابت در جهت کیفت افزایش حرکت شود.

با بخش خصوصی در مورد شرایط صحبت شد نکته‌ای مهمی که به آن اشاره کردند جای تامل دارد؛ آن‌ها بیان می کردند که آمادگی داریم که بتوانیم خودروی اقتصادی تر وارد کنند، اما داخل و پشت پرده‌ها به ما اجازه نمی‌دهند این نگاه‌ها سبب شکل گیری چنین شرایط شده است.

سوال: سهام دولت در این شرکت‌ها چه میزان است؟

رحیمی: این عدد حدود 15 هزار میلیارد تومان سهم دولت است و عدد بزرگ نیست و قطعا در بازاد سرمایه قابل واگذاری است. نکته‌ای که وجود دارد بحث انحصار است.

سوال: مدیریت این دو شرکت هم واگذار می‌شود؟

رحیمی: برنامه واگذاری دو ویژگی دارد یک فهرست حداکثری داریم و دیگری شفافیت کامل خواهد داشت. ایده آل این است که مالکیت پاداشی در قالب بهره وری باشد. نکته‌ای که وجود دارد برای 5 تا 10 درصد امکان قراد داد پیمان بهروری وجود ندارد. مورد بعد این که زیر مجموعه این دو شرکت تاکنون پالایش نشده اند، اما این که به این نتیجه برسیم که تمام زیر مجموعه این شرکت‌ها جدا یا حفظ شود در حال بررسی هستیم.

برنامه کلی برای مجموعه این 178 شرکت شفافیت است، اما این دو شرکت فرق دارند. اول بنا به دستور رئیس جمهور که باید این دو شرکت واگذار شود مورد بعد خود سازمان صمت دارد اکنون قیمت گذاری انجام می‌دهد.

سوال: این واگذاری چقدر زمان می‌برد؟

رحیمی: واگذاری اگر بلوکی باشد یک سال و اگر درصدی باشد تا سه ماه آینده امکان پذیر خواهد بود.

سوال: چرا این دو شرکت خصوصی سازی نمی‌شود؟

علی علیلو کارشناس خودرو: واگذاری‌های که قبلا صورت می‌گرفت اصلا به آن توجه نمی‌شد یکسری قواعد که سنجیده نبود وجود داشت. وقتی واحد‌های مختلفی داریم با وضعیت‌های مختلف سود و زیان نباید برای آن‌ها یکسان تصمیم گرفت باید به مقتضیات آن توجه شود. اهلیت نکته مهمی است اهلیت و قانون باید کنار هم دیده شود اهلیت یعنی صنعت خودر را کامل بشناسد. این دو شرکت باید از دولتی بودن و انحصار دولت خارج شوند اگر انحصار دولتی به انحصار خصوصی تبدیل شود هم فاجعه است.

رشیدی: با فروش 5 و 17 درصد روال همانند سابق است برای این که درصنعت خودرو اتفاق مهمی رقم بخورد باید انحصار شکسته شود.