انسان، همیشه نیازمند شنیدن موعظه است

آیت‌الله محمدصالح کمیلی خراسانی در دهمین جلسه درس اخلاق پیرامون شرح و توضیح کتاب شریف آداب الصلاه امام خمینی (ره) که با حضور شاگردان و علاقمندان به آشنایی با معارف اسلامی در مسجد سلماسی قم برگزار شد، عنوان کرد: امام خمینی (ره) به مسائل قلبی، طهارت دل و اسراری که برای نمازگزار است عنایت خاصی داشتند و روی این‌که باطن انسان چگونه باید نورانی و تزکیه شود خیلی تأکید می‌کردند.

وی ادامه داد: از برخی روایات استفاده می‌شود که انسان وقتی اقبال به عبادت ندارد، نباید به آن بپردازد تا حال او تغییر کند؛ بنابراین نشاط و توجه قلبی، یک اصل مهم در عبادت و بندگی خداست.

وی گفت: امام خمینی (ره) می‌فرماید "آن‌طور که از روایات استفاده می‌شود انسان باید ارفاق به نفس داشته باشد و رعایت قوای جسمانی خود را بنماید؛ زیرا ریاضت‌های مشروع هم باید به اندازه تحمل بدن باشد و با توجه به این‌که مزاج افراد متفاوت است مقدار ریاضت شرعی برای همه یکسان نیست همچنین سالک باید هم‌چون طبیب حاذقی نبض خود را در ایام سلوک در دست بگیرد و از روی اقتضائات و احوال خود با نفس رفتار کند."

استاد عرفان عملی اظهار کرد: مدرک‌گرایی در حوزه‌های علمیه پسندیده نیست و نباید برای گرفتن مدرک درس خواند، بلکه طلاب باید با نیت خالص و برای خدا درس بخوانند.

آیت الله کمیلی تصریح کرد: نظر امام خمینی (ره) در مسئله ازدواج جوانان این است که امر مهم ازدواج در جوانی صورت گیرد که این امر علاوه بر احیای سنت نبوی، برای تکثیر نسل اهمیت داشته و تعلیم و تربیت فرزندان در جوانی که هنوز قوای بدن تحلیل نرفته آسان‌تر است؛ با ازدواج رزق انسان افزایش می‌یابد و بر اساس احادیث، کسی که ازدواج کند نیمی از دین خود را به‌دست آورده و هر رکعت از نماز فرد متأهل برابر با هفتاد رکعت از نماز فرد مجرد است.

وی با بیان اینکه ازدواج موجب نشاط روحی و قلبی است؛ هم‌چنین باعث درمان برخی از امراض می‌گردد، تأکید کرد: معاشرت با اهل غفلت و دنیاطلب باعث بدحالی، و معاشرت با اهل دین و آخرت موجب نیکو شدن حال سالک می‌شود و نباید از مطالعه و تلاوت با تدبر قرآن و رفتن نزد اهل مراقبه و تقوی پرهیز کرد.

آیت الله کمیلی خراسانی افزود: امام (ره) در ابتدای فصل هفتم کتاب شریف آداب الصلاه به موضوع تفهیم پرداخته و می‌فرماید: ما یک قلب و یک زبان داریم؛ قلبی که هنوز ذکر قلبی نداشته و توجه آن قوی نیست، باید ذکر را به آن تلقین کرد سپس می‌توان آن را به دل انتقال داد. در این‌جا دل از زبان ذکر می‌گیرد و تکرار این ذکر در قلب اثر گذاشته و باعث گشایش و نورانیت قلب می‌شود؛ ولی در دراز مدت ممکن است زبان سکوت کند و قلب گویا شود.

وی ادامه داد: همان‌طور که ما دارای اعضای ظاهری مانند چشم، گوش و زبان هستیم، در باطن نیز دارای همین اعضا هستیم و اگر سالک مراقبه قلبی داشته باشد متوجه حضور می‌شود. حتی برخی افراد صدای ذکر قلبی خود را می‌شنوند.

وی گفت: در این‌جا دو حالت پیش می‌آید: اول این‌که شما ذکر را با زبان به قلب تفهیم کنی و کم کم ذکر قلبی بگویی. در حالت دوم، بعد از آن‌که ذکر قلبی پیدا کردی، وقتی زبان بخواهد ذکر بگوید، ذکر را از قلب خود می‌گیرد.

استاد اخلاق ادامه داد: امام (ره) می‌فرماید: اذکار، یادآوری حق هستند و وقتی ذکر را به قلب تعلیم دادی، موجب حیات دل می‌شود؛ نتیجه‌ی چنین تفهیمی آن است که بعد از مدتی مراقبه، زبان قلب گشوده می‌شود و قلب، ذاکر و متذکر می‌گردد. در اولِ امر، قلب متعلَم بود و زبان معلِم بود، ولی بعد از گویا شدن زبانِ قلب موضوع برعکس می‌شود و قلب ذاکر می‌گردد، زبان به تبعیت از قلب ذکر می‌گوید و تابع قلب می‌شود.

این فقیهِ عارف بیان کرد: ذکر قلبی مختص به حال بیداری نیست و اگر قلب متذکر شد زبان هم، که تابع اوست، ذکر می‌گوید؛ ما باید ببینیم شاکله‌ی وجودی ما چگونه شکل گرفته و انس ما به اوراد و اذکار چطور است و هر کسی به همان مقدار که فهمیده و ظرفیت دارد می‌تواند بهره‌مند شود. ما باید با مراقبت اذکار و اوراد در «ماه رجب» ظرفیت خود را افزایش دهیم و حال معنوی خوبی کسب نماییم.

انتهای پیام