اونوره دوبالزاک؛ برجسته‌ترین چهره در ادبیات رئالیستی فرانسه
تهران - ایرنا - اونوره دوبالزاک یکی از چهره‌های برجسته ادبیات رئالیستی فرانسه به شمار می‌رود که رمان‌ها و داستان‌های کوتاه بی‌بدیلی مانند چرم ساغری، اوژنی گرانده، زنبق دره و بابا گوریو از خود به یادگار گذاشت او به پی‌ریزی فرم سنتی رمان کمک کرد و یکی از نامدارترین رمان‌نویسان تاریخ محسوب می‌شود.
اونوره دو بالزاک در 20 می 1799 میلادی در تور Tours در غرب فرانسه مرکزی دیده به جهان گشود. پدر بالزاک از دهقانان جنوبی بود که به مدت 43 سال در خدمات شهری کار کرد. مادر اونوره نیز از خانواده‌ای ثروتمند و از تاجران پارچه در پاریس بود. اونوره دوبالزاک از هشت تا 14 سالگی به مدرسه اوراتورین‌ها رفت و در زمان سقوط ناپلئون، خانواده او از تور به پاریس مهاجرت کردند و در آنجا در رشته حقوق تحصیلات خود را به پایان رساند اما برخلاف خواست خانواده تصمیم گرفت، وارد دنیای ادبیات شود. بنابراین در این دوره به نوشتن رمان‌هایی پر از تفکرات فلسفی و عرفانی روی آورد.
نخستین آثار انوره دوبالزاک
از نخستین آثار این نویسنده فرانسوی می توان به شوان‌ها و فیزیولوژی ازدواج اشاره کرد: شوان‌ها رمان تاریخی درباره دهقانان برتون است که شوان نامیده می‌شدند که در شورش سلطنت طلب‌ها علیه انقلاب فرانسه در 1799 میلادی شرکت داشتند در واقع حوادث داستان در دوره‌ای می‌گذرد که اهالی بروتانی به طرفداری از حکومت گذشته برضد حکومت انقلابی بپاخاستند. فیزیولوژی ازدواج مقاله‌ای طنز و انتقادی با موضوع عدم صداقت و وفاداری در زندگی زناشویی است که هم دلایل و هم چندین راهکار را برای این مساله در بر می‌گیرد. 6 داستانی که در صحنه‌هایی از زندگی خصوصی نوشت به افزایش شهرت و اعتبار او کمک قابل توجهی کرد. این داستان‌ها بیشتر درباره مطالعات روانشناسی دختران در جدال با قدرت والدین است.
اما انتشار رمان چرم ساغری در 1831 میلادی موجب شهرت او شد. چرم ساغری قصه‌ای تخیلی با نکته‌هایی فلسفی است، این کتاب، داستان جوان فقیر و ناامیدی است که به وسیله عتیقه فروشی به چرمی سحرآمیز دست می یابد که قادر است، همه آرزوهای او را برآورد اما به تدریج بر اثر استعمال، سطح آن سائیده می‌شود. هرچه سائیدگی بیشتر شود، عمر صاحبش کاهش می یابد تا جایی که در عین لذت، قدرت و نیکبختی عمرش با عمر چرم پایان می یابد. بالزاک در این داستان تضاد میان اراده بشر و قدرت سرنوشت را نشان می‌دهد و با استادی شگفت‌انگیز در نقل و بیانی پرجاذبه خواننده را پیوسته در شور و هیجان نگه می‌دارد.
رمان اوژنی گرانده
اوژنی گرانده از بزرگترین آثار بالزاک به شمار می آید و قدرت خارق العاده هنری او را به اثبات می‌رساند. اوژنی دختر زیبا و لطیف طبع و پدرش گرانده از برجسته ترین چهره‌هایی هستند که بالزاک با قلم خود در شیوه ای بسیار هیجان‌انگیز و نافذ تصویر کرده است. این رمان داستان دختری است به ظاهر فقیر و در باطن ثروتمند که به دلیل خساست پدر و قناعت بی اندازه مادر در نهایت بدبختی زندگی می کند، بابا گرانده نام پدری است که سراسر عمر خود را در مسیر کسب ثروت طی کرده است، ثروتی که هیچ کس نه از مردم، نه از دوستان نزدیک و نه از اهل خانه از حدود و اندازه اش خبر ندارند. گرانده فرد چاقی است با خصوصیاتی ناشایست که خودخواهیش، زاده زیاده خواهی و حرصی بی پایان است. صورتی گرد و کریه با موهای قرمز رنگ، چشمانی نافذ و فریبکارانه. این نوشتار مانند دیگر نوشته های بالزاک مجموعه ای است از توصیفات اشیاء و انسان ها که حقیقت انسان ها را همین اشیاء نمایان می کنند. این کتاب به صورت کامل توسط نشر ناهید و به صورت خلاصه توسط نشر افق در ایران چاپ شده است.
رمان بابا گوریو
بابا گوریو یکی از مشهورترین آثار این نویسنده نامدار فرانسوی است، این رمان درباره داستان‌های عشق و سرنوشت عجیب انسان‌ها است. بابا گوریو در اصل از حماسه پدر بودن و عشق بی‌نهایت پدر نسبت به دخترانش می‌گوید. این اثر برجسته داستان عشق پدری است که دخترانش را در حد پرستش دوست دارد اما البته عشقی که بی‌پاسخی از طرف دخترانش باقی می‌ماند، آن‌ها بعد از اینکه ازدواج می‌کنند و میراث فراوانی دریافت می‌کنند، پدر را ترک و به نوعی انکار می‌کنند با این وجود بابا گوریو همچنان ثابت قدم در عشقش ایستاده است. مهارت این نویسنده فرانسوی در نمایش دادن این عشق، عجیب است. در هر صفحه ممکن است با خود فکر کنیم که این نهایت عشق است. بالاتر از این درجه‌ای از عشق در جهان وجود ندارد اما باز هم وقتی چند صفحه جلوتر برویم، شکوهمندی و تلالو عشق را می‌بینیم. در رمان بابا گوریو شخصیت‌هایی از اقشار و طبقات مختلف، با وجود غیرمحتمل بودن موقعیت‌ها، در زمینه اخلاق و رسوم به شیوه‌ای قانع کننده نزدیک به هم عمل می‌کنند. م. به‌آذین این کتاب را به فارسی برگردانده و انتشارات امیر کبیر آن را منتشر کرده است.
90رمان و داستان کوتاه در مجموعه به نام کمدی انسانی
یکی از اقدامات مهم و متفاوت این نویسنده فرانسوی جمع آوری و دسته بندی آثار خود در یک مجموعه به نام کمدی انسانی بودند. در این مجموعه او سه دسته‌بندی کلی داشت: مطالعات تحلیلی که با اصول اداره زندگی انسان و جامعه در ارتباط بود، مطالعات فلسفی که انگیزه‌ها و دلایل کارهای انسان را آشکار می‌کرد و سومی مطالعات آداب و رسوم بود که تأثیرات این دلایل را نشان می‌داد و خود به 6 قسمت خصوصی، شهرستانی، پاریسی، سیاسی، ارتشی و زندگی روستایی تقسیم می‌شد. این پروژه بزرگ تبدیل به 24 جلد کتاب شد که در نهایت عنوان کمدی انسانی را به آن‌ها داد. وی در مقدمه این مجموعه می نویسد: هر قشری از مردم از اشراف تحصیل کرده تا دهقانان فرودست در کمدی انسانی جایی دارند. بدین ترتیب آثار این نویسنده برجسته، آیینه‌ای از جامعه فرانسه روزگار او است. او افراد هر طبقه اجتماعی از اشراف فرهیخته تا دهقانان عامی را در کمدی انسانی خود جای می‌دهد و جنبه‌های گوناگون شخصیتی آنان را در معرض نمایش می‌گذارد. بهره‌گیری او از روش ایجاد پیوند میان شخصیت‌ها و تکرار حضور آن‌ها در داستان‌های مختلف موجب می‌شود تا در گسترش روانشناسی شخصیت‌های منفرد، موفق باشد.
شاهکاری به نام سرهنگ شابر
یکی دیگر از شاهکارهای ادبی این نویسنده فرانسوی سرهنگ شابر نام دارد که آن را در 1832 میلادی منتشر ساخت، داستان سرهنگ شابر از آثار برجسته بالزاک است، سرهنگ شابر که خبر کشته شدنش در یکی از جنگ ها به طور رسمی اعلام شده است، بر حسب اتفاق از جراحت مرگبار نجات می‌یابد، به وسیله دهقانی مورد مراقبت قرار می گیرد و پس از بهبود، به فرانسه باز می‌گردد، اما هیچ شخصی ادعای او را نمی‌پذیرد و همسرش نیز که صاحب ثروت او گشته و از نو ازدواج کرده است، او را دیوانه می خواند و سرانجام برای جلوگیری از رسوایی مقداری از اموال خود را به او می دهد و هرگز حاضر نمی‌شود، زندگی سعادتمندانه خود را برهم زند و سرهنگ که اقدام خودخواهانه او را توهینی به خود تلقی می کند، از همه چیز دست می‌کشد و آواره می شود و سرانجام در نوانخانه‌ها در می‌گذرد. نبوغ خلاقه بازاک در این داستان قهرمانانی آفریده است که حتی از دنیای واقعی واقعی ترند و شیوه نگارش جالب توجه و پرنقش و قدرتی که در وصف عواطف انسانی بکار برده، کتاب را به صورت شاهکاری درآورده است.
برخی ویژگی های آثار بالزاک
این رمان نویس نامدار میان سال‌های 1832 تا 1835میلادی بیش از 20 اثر نوشت که شاهکارهایی چون پزشک دهکده، اوژنی گرانده و بابا گوریو جزو آن‌ها بودند. در تمام این آثار بالزاک به عنوان یک شاهد برجسته و تاریخ نگار جامعه معاصر فرانسه عمل می‌کرد. این رمان‌ها به خاطر روایتگری و نقش حیاتی، متنوع و جذاب شخصیت‌هایشان بی‌رقیب بودند. در این آثار تمام قسمت‌های زندگی با علاقه زیاد مورد بررسی قرار می‌گرفتند: تضاد میان آداب و رسوم شهرهای بزرگ و شهرهای کوچک و دهکده‌ها، حوزه بانکداری، انتشارات و کارخانه‌های صنعتی، دنیای هنر، ادبیات و فرهنگ والا، سیاست، روابط پیچیده اجتماعی و رسوایی‌های اشراف، بورژوازی و حتی عشق رمانتیک، بخشی از این زمینه‌ها بودند. هیچ موضوعی به اندازه یک جوان جاه‌طلب شهرستانی که برای پیشرفت در دنیای رقابتی پاریس می‌جنگد، نمی‌تواند به خوبی هسته رایج کارهای بالزاک را توصیف کند. او به افرادی مانند جنایتکاران، ماجراجویان و انسان‌های بدجنس که با جامعه در تضاد و درگیری بودند، توجه زیادی نشان می‌داد و اغلب در آثار او افراد شرور و آدم‌های بد داستان شخصیت‌های جذاب‌تر و محکم‌تری داشتند. توصیفات دقیق و گیرا از فضای حوادث و تحلیل نازک‌بینانه روحیات شخصیت‌های داستان بالزاک را به یکی از شناخته‌شده‌ترین و تأثیرگذارترین رمان‌نویسان در طول 2 سده گذشته تبدیل کرده است.
آثار ترجمه شده انوره دوبالزاک به فارسی
این نویسنده مشهور که بسیاری او را پیشوای مکتب رئالیسم اجتماعی توصیف می کنند، توانست با خلق آثاری برجسته خودش را در سطح جهان معرفی کند و در ایران بسیاری از آثار وی ترجمه و به خوبی شناخته شده است. او یکی از پرکارترین نویسندگان دنیا به شمار می رود که در طول عمر نسبتا کوتاه خود بیش از 100 مقاله، رمان و نمایشنامه به چاپ رسانده است، تعدادی از داستان‌های وی به فارسی ترجمه شده‌اند که از آن میان می‌توان به شوان‌ها، گوبسک رباخوار، چرم ساغری، شاهکار گمنام، سرهنگ شابر، اوژنی گرانده، عشق کیمیاگر (در جست‌وجوی مطلق)، مادام دولاشانتری، دختر چشم‌طلایی، باباگوریو، زنبق دره، سزار بیروتو، خاطرات یک کشیش دهکده، اورسولا میرو، گوسفند سیاه، زن سی‌ساله، آرزوهای بر باد رفته، دخترعمو بت، پسرعمو پونس و فراز و نشیب زندگی بدکاران اشاره کرد.
*س_برچسب‌ها_س*
