این عروسی به معنای پایان خوش نیست

این خلاصه‌ای است یک خطی از نمایش «هملت» به کارگردانی شایان افشردی که به عنوان اثر برگزیده بیست و سومین جشنواره تئاتر دانشگاهی، این روزها در تالار مولوی روی صحنه است.

این نمایش گرچه نام «هملت» را با خود دارد ولی گروه اجرایی تعصبی بر این اثر ندارند و این نمایشنامه در کنار دو نمایشنامه دیگر، دستاویزی است برای آنان تا ایده‌های اجرایی خود را روی صحنه بیاورند.

افشردی که به تازگی در مقطع کارشناسی ارشد تئاتر از دانشکده هنر و معماری فارغ‌التحصیل شده است، در گفتگو با ایسنا از اجرای این هملت خاص می‌گوید، از سرنوشت مبهم جشنواره تئاتر دانشگاهی نگران است، از وضعیت تئاتر خصوصی انتقاد می‌کند و گله دارد که این روزها هر کسی با حضور در چند جلسه کلاسی به بازیگر و کارگردان تبدیل می‌شود.

او برای اجرای این نمایش نگاهی به سه نمایشنامه «هملت» شکسپیر، «هملت ماشین» هاینر مولر و «روز مرگ در داستان هملت» نوشته ماری کلتس داشته است و در این زمینه می‌گوید: «هملت» ما نوشته خودمان است ولی برگرفته از این سه اثر است. درواقع خط داستانی مال ماست ولی بیشترِ دیالوگ‌ها و موقعیت‌هایِ کار بر اساس این سه متن است.

او که نمایش خود را تنها با بهره گیری از دو شخصیت «هملت» و «اوفلیا» روی صحنه می‌برد، ادامه می‌دهد: در اجرای ما این دو شخصیت بعضی شخصیت‌های دیگر را بازنمایی می‌کنند.

داستان این نمایش از کلیسا و مجلس سوگواری پدر هملت آغاز می‌شود و با مجلس عروسی هملت و اوفلیا ادامه پیدا می‌کند ولی به گفته افشردی، نمایش پایانی خوش ندارد و پایان آن بیشتر برگرفته از نمایشنامه «هملت ماشین» هاینر مولر است که هملتی شبیه ما دارد و از هملت کلاسیک شکسپیر دورتر است. ضمن اینکه «هملت» این گروه خیلی روایت‌پذیر نیست بلکه تکه‌تکه و هذیان‌زده است.

افشردی با اینکه بار نمایش را بر دوش هملت و اوفلیا انداخته اما تاکید می‌کند که این هملت، اصلا یک اثر عاشقانه نیست بلکه با با بخش‌های عاشقانه این نمایشنامه برخورد طنازانه‌ای صورت گرفته است.

او می‌گوید: بیشتر از نمایشنامه «هملت»، ایده‌های اجرایی خودمان برای‌مان مهم بود. این نمایشنامه بهانه‌ای بود تا شیطنت‌های موردنظرمان را روی صحنه انجام دهیم تا اینکه عرض ارادت ما به شکسپیر باشد. بنابراین گرچه خودمان هم «هملت» اجرا می‌کنیم ولی تعصبی بر آن نداریم و با آن شوخی می‌کنیم.

او که نمایشش اثر برگزیده بیست و سومین جشنواره تئاتر دانشگاهی است، در ادامه از وضعیت مبهم این جشنواره ابراز تاسف می‌کند: جشنواره تئاتر دانشگاهی پیش از کرونا هم دچار مشکلاتی بود که با ورود کرونا تسریع شد. دوره پیش این جشنواره، به دلیل کرونا با تاخیر برگزار شد و الان هم هنوز دبیر دوره بعدی مشخص نیست و دانشجوها منتظر مشخص شدن دبیر و اعلام فراخوان هستند ولی سرنوشت جشنواره کاملا مبهم است.

افشردی ادامه می‌دهد: کرونا به جشنواره خیلی آسیب زد ولی این مشکلات پیش از آن آغاز شده بود و کرونا به آن سرعت بخشید. برای مسئولان وزارت علوم سرنوشت این جشنواره مهم نیست در حالیکه جشنواره تئاتر دانشگاهی در دوره‌هایی، کیفیتی بسیار بالاتر از جشنواره فجر داشته است و هنوز جشنواره دیگری را نمی‌توانیم با ویژگی‌های آن ببینیم.

او در پاسخ به این پرسش که به عنوان یک دانش‌آموخته تئاتر چه چشم‌اندازی رو به روی خود می‌بینید، می‌گوید: هیچ! از نظر وضعیت تئاتر، در دوران وحشتناکی هستیم. اجراهای این مقطع و وضعیت سالن‌ها اسفناک است. نه تنها هیچ چشم‌اندازی نداریم، بلکه رو به رویمان پر از سیاهی، چاله و ناممکن است.

افشردی با یادآوری شکل‌گیری تئاترهای خصوصی در دهه 90 اضافه می‌کند: این جریان آسیب‌های بسیاری به تئاتر ما زد که باید شناسایی شوند. پیش از کرونا هر شب 100 نمایش روی صحنه می‌رفت. در تماشاخانه‌های خصوصی بویژه بعد از کرونا گاه آثاری تعجب‌برانگیز روی صحنه می‌رود. گویی بعضی‌ها تئاتر را به شکلی فهمیده‌اند که تاسف‌برانگیز است و حتی شیوه‌های تبلیغاتی‌شان بسیار زشت است چراکه گاه در تبلیغات تئاتر اتفاقاتی می‌افتد که برای تبلیغ کالاهای جنسی چنین چیزی نمی‌بینیم. هویت بصری‌شان، نشان‌گر کیفیت کار و طرز فکر آن گروه است.

او با ابراز تاسف فراوان ادامه می‌دهد: بسیار غم‌انگیز است که به اسم تئاتر و به بهانه زنده نگه داشتن آن چه می‌کنند! این جملات شوخی ابلهانه‌ای است با تئاتر و به نام آن به نفع خودشان سوءاستفاده می‌کنند زیرا تئاتر، هزاران سال است که زنده است.

افشردی با اشاره به اینکه تئاتر خصوصی به غلط اتفاق افتاده است، یادآوری می‌کند: آنچه امروز به عنوان تئاتر خصوصی در جریان است، با آنچه خواسته هنرمندان بود، فرسنگ‌ها فاصله دارد. قرار بود خصوصی‌سازی برای از بین بردن چند قطبی بودن سالن‌های دولتی اتفاق بیفتد ولی حالا هر کسی بخواهد می‌تواند تئاتر کار کند. می‌توان یک ماهه کارگردان و بازیگر شد. شما به راحتی می‌توانید در یک کارگاه آموزشی با عنوان از ایده تا اجرا ثبت نام کنید و با 12 جلسه، تبدیل به بازیگر و کارگردان شوید و نمایش‌تان را در هر جایی که دوست دارید،، اجرا کنید.

شایان افشردی خاطرنشان می‌کند: در شورای نظارت و ارزشیابی، هیچ‌گونه ارزشیابی وجود ندارد و کار این شورا تنها به نظارت خلاصه شده و این تلخ است که به اسم تئاتر، هر کاری می‌کنند و بعید می‌دانم با این وضعیت اتفاق خوبی رخ بدهد.

نمایش «هملت» تا روز 13 اسفند ماه در مرکز تئاتر مولوی روی صحنه است. این نمایش هر شب ساعت 19 و سی دقیقه و به مدت 55 دقیقه روی صحنه می‌رود.

انتهای پیام