بازگشت به نهجالبلاغه یعنی بازگشت به سرچشمه حکمرانی الهی
نهج البلاغه تنها کتابی اخلاقی یا ادبی نیست، بلکه منشور جامع حکمرانی علوی است که عدالت، عقلانیت، اخلاق و مردمداری را بهعنوان ارکان اداره جامعه اسلامی معرفی میکند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، حجتالاسلام والمسلمین حمید محمدی، دبیر سابق شورای توسعه فرهنگ قرآنی و از پژوهشگران حوزه معارف علوی، در دوره آموزشی مدیران و کارکنان سازمان اوقاف و امور خیریه اظهار داشت: آشنایی عمیق با مبانی فکری و مدیریتی نهجالبلاغه، بهویژه در حوزه حکمرانی علوی، برای مدیران امروز یک ضرورت است. امام علی (ع) در عهدنامه مالک اشتر و سایر خطبهها الگویی از مدیریت عدالتمحور، مردممدار و امانتدار ارائه کردهاند که میتواند راهنمای عمل مدیران در سازمانهای دینی و اجتماعی همچون اوقاف باشد.
او با بیان اینکه نهجالبلاغه منشور جاودانهی حکمرانی الهی است، افزود: این اثر گرانسنگ مجموعهای از خطبهها، نامهها و حکمتهایی است که تصویری دقیق از عدالت، عقلانیت و مردمداری در حکومت اسلامی ارائه میدهد. در دنیای پرچالش کنونی که بحران اعتماد عمومی و فاصله میان مردم و حاکمیت در بسیاری از جوامع دیده میشود، بازگشت به نهجالبلاغه یعنی بازگشت به سرچشمه پاک مدیریت الهی و اخلاق سیاسی.
محمدی با اشاره به بعضی فرازهای نهج البلاغه امام علی (ع) تصریح کرد: در نگاه علوی، حکومت نه ابزار قدرتطلبی، بلکه امانتی الهی برای تحقق عدالت است. آن حضرت میفرمایند: «لولا حضور الحاضر و قیام الحجه بوجود الناصر... لألقیت حبلها علی غاربها»؛ یعنی اگر احساس مسئولیت اجتماعی نبود، حکومت را نمیپذیرفتم.
او عدالت را ستون فقرات حکومت علوی دانست و گفت: امام در نامه مالک اشتر تأکید میکنند: «وَ أَشعِر قَلبَکَ الرَحمَهَ لِلرَعِیَهِ»؛ یعنی دل خود را لبریز از مهر به مردم کن. این نگاه، عدالت را نه در قانون بلکه در دل حاکم جستوجو میکند؛ جایی که محبت، انصاف و انسانیت سرچشمه تصمیمهاست.
نهج حیات | کالبدشکافی چهار شاخص زوال جبهه حقمعاون اسبق قرآن و عترت وزارت ارشاد افزود: در مکتب علوی، قدرت تنها در پرتو زهد و تقوا معنا پیدا میکند. امام علی (ع) هشدار میدهد که اگر قدرت با پرهیز از دنیاطلبی همراه نباشد، به فساد میانجامد؛ از همین رو نهجالبلاغه را میتوان کتاب پرهیز از دنیاگرایی در سیاست دانست.
او با بیان اینکه مردم در حکومت علوی محور تصمیمسازی و پشتوانه قدرتاند، گفت: امام در نامه مالک اشتر مردم را «عمادالدین و جماعالمسلمین» معرفی میکند. در این نگاه، حاکم باید صادقانه با مردم سخن بگوید و رضایت آنان را از مسیر عدالت جلب کند.
محمدی با تأکید بر خردگرایی امام علی (ع) ادامه داد: نهجالبلاغه سرشار از توصیه به مشورت و تدبیر است. امام میفرمایند: «لا رأی لمن لا یطاع»؛ یعنی هیچ رأی و تصمیمی بدون همراهی و آگاهی مردم به ثمر نمیرسد.
او در جمعبندی سخنان خود گفت: آشنایی با نهجالبلاغه یعنی آشنایی با هندسه کامل حکمرانی دینی؛ جایی که عدالت جای تبعیض را میگیرد، خدمت بر قدرت ترجیح دارد، مردممداری جای خودکامگی را میگیرد و اخلاق بر منفعتطلبی غلبه میکند.
محمدی در پایان تأکید کرد: اگر مدیران و مسئولان امروز حتی بخشی از سیره مدیریتی امام علی (ع) را در عمل به کار گیرند، بسیاری از بحرانهای مدیریتی و اجتماعی جامعه برطرف خواهد شد.
این دورههای آموزشی، پیرو توصیه نوروزی امسال رهبر معظم انقلاب مبنی بر ضرورت توجه فعالان فرهنگی به معارف نهجالبلاغه، از سوی سازمان اوقاف و امور خیریه در ستاد به صورت حضوری و برای استانها وبیناری راهاندازی شده است.