بازگشت لایحه مقابله با «کودک همسری» با یک تغییر بسیار کوچک!
طرحی که در مجلس بررسی شده، مردود شده و بار دیگر بررسی اش در آن نهاد کلید خورده است، حالا قرار است از جای دیگری هم سر برآورد و به مجلس برسد!
به گزارش «تابناک»، چند ماه پیش فیلمی در فضای مجازی منتشر شد و مورد توجه شدید کاربران ایرانی فضای مجازی قرار گرفت که نمونه عینی و مشخص کننده برخی ابعاد واقعی «کودک همسری» بود. فیلمی از عروسی یک دختر کم سن و سال اهل بهمئی که واکنش‌های زیادی به دنبال داشت.
البته آن ماجرا و حواشی اش هنوز پایان نیافته و ظاهرا به شکل گیری پرونده‌ای سوای پرونده ازدواج یک دختر کم سن و سال و زیر سن قانونی برای ازدواج هم منجر شده است؛ درست مثل فرجامی که طرح مربوط به این پدیده در مجلس بافت و حالا ابعادش رو به گسترش است.
درست یکسال پیش، یعنی چنین روز‌های در سال 97 بود که خبر رسید طرح افزایش حداقل سن ازدواج در قانون در دستور کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی قرار گرفته و بعدتر خبر رد این طرح در کمیسیون به دلیل مغایرت با شرع منتشر گردید. خبری که پایان راه این طرح نبود.
این موضوع زمانی مشخص شد که خبر رسید برخی دیگر از نمایندگان مجلس از جمله اعضای فراکسیون زنان مجلس این طرح را در دست گرفته و قصد دارند به سرانجامش برسانند. سرانجامی که اگر محقق شود، ازدواج دختران زیر 13 سال و پسران زیر 15 سال برای همیشه ممنوع خواهد شد و استثنایی نخواهد داشت.
برای درک بهتر ماجرا لازم است که یادآوری کنیم هم اکنون هم ازدواج زیر این سنین برای پسران و دختران ممنوع است، اما می‌توان در صورت رضایت والدین، به مرجع ذی صلاح مراجعه کرده و تقاضای گواهی رشد کرد و در صورت صدور آن گواهی، ازدواج در این سنین را به انجام رساند و ثبت کرد.
به عبارت بهتر، طراحان افزایش حداقل سن ازدواج، تنها به دنبال رفع این موارد بوده اند نه افزایش سن ازدواج و حتی در این گام نیز راه به جایی نبرده اند. چرا؟ رئیس کمیسون قضایی مجلس در پاسخ به این سوال، طرح را دارای اشکالات فقهی و اجتماعی توصیف می‌کند و تاکید دارد که با بحث و بررسی‌های کارشناسی به این نتیجه رسیده اند.
اما بشنوید از پیگیری این طرح در جایی دیگر و البته تحت عنوان تقریبا متفاوت؛ پیگیری طراحی لایحه‌ای دولت به منظور ممنوعیت کودک همسری که آن هم یکبار مسیر تصویب را طی کرده و ناکام مانده و حالا نسخه «جدید» آن در دستور کار قرار دارد. این را زهرا جعفری، کارشناس ارشد دفتر بررسی‌های امور حقوقی معاونت رییس‌جمهور در امور زنان و خانواده می‌گوید.
او در ادامه با تاکید بر این نکته که سابقه بررسی این موضوع در دولت به سال 92 باز می‌گردد، یادآور می‌شود که لایحه تعیین حداقل سن ازدواج یا همان لایحه اصلاح ماده 1041 قانون مدنی در نهایت در سال 97 تقدیم دولت شد که دو تغییر کلیدی را هدف قرار داده بود:
نخست افزایش حداقل سن ازدواج دختران به 16 سال و پسران به 18 سال (که در قانون فعلی به ترتیب 13 و 15 سال است) و بعد مجاز دانستن ازدواج دختران بین 13 تا 16 سال و پسران بین 16 تا 18 سال مشروط به حکم دادگاه خانواده؛ تقریبا همان شرطی که هم اکنون برای ازدواج در سنین کمتر از سن درج شده در قانون جاری است.
البته این لایحه هم به مانند طرح مجلس موفق به تصویب نشد و کمیته فرعی کمیسیون لوایح دولت آن را مردود کرد تا نتیجه، واکنشی مشابه آن چیزی که در قوه مقننه رخ داد باشد؛ اعمال تغییراتی در لایحه که موجب شده نسخه‌ای مشابه آنچه در مجلس در جریان است، در دولت شکل گیرد!
بله درست متوجه شده اید؛ در لایحه جدید دولت قرار است (عینا مطابق طرح مجلس!) ازدواج دختران کمتر از 13 سال و پسران کمتر از 15 سال به کل و بی هیچ استثنایی ممنوع شود و جالب اینکه این لایحه در کمیته فرعی کمیسیون لوایح دولت تصویب شده و راه زیادی برای ارسال به مجلس پیش رویش نیست. اتفاقی که در نوع خود بسیار عجیب است.