بازیگرانی که خودشان را جای یاران امام حسین (ع) گذاشتند

علی فراهانی صدر، کارگردان مجموعه نمایشی «جرس» شبکه دو سیما در پاسخ به این سوال که چقدر ساخت کار‌های نمایشی به نسبت برنامه‌های گفتگو محور مذهبی تاثیرگذار است، گفت: تا الان در کار‌های مذهبی برنامه‌های ریلیتی شو و نمایشی نداشتیم. گاهی ما می‌خواهیم در برنامه یک محتوایی را به مخاطب منتقل کنیم. گاهی هم می‌خواهیم گفتگو را جذاب کنیم و گفتگو را به سمت نمایش ببریم.

فراهانی صدر ادامه داد: در مجموعه نمایشی «جرس» تلاش کردیم بازیگران نکاتی را که درباره شخصیت‌های یار اباعبدالله بوده، آماده کنند و در بخش‌های مختلف نمایش معرفی کنند. یعنی برنامه صرفاً گفتگو محور نباشد.

این کارگردان در پاسخ به این سوال که حتی بازیگران برای دعوت به نقش یار امام حسین (ع) با چالش رو‌به رو بودند، توضیح داد: ما در برنامه بازیگری داشتیم، که برنامه را دید، ولی قبول نکرد نقش داده شده را بازی کند و گفت این کار سختی است.

به گفته وی، اگر ما بخواهیم برای هر بازیگری نقش تعریف کنیم، باید پیش تولید داشته باشیم و دورخوانی شود، تا بازیگر بتواند به آن نقش نزدیک شود. ما به بازیگر‌ها قول می‌دادیم، که حتی می‌توانند برای اجرا کاغذ دست بگیرند و لزوماً نیاز نبود کل نمایشنامه را حفظ کنند. در قسمت‌های آقایان جعفر دهقان و سیروس کهوری‌نژاد با کاغذ اجرا صورت گرفت. ما خیلی در «جرس» میزانسن نمی‌دادیم، یا به‌طور دقیق نمی‌خواستیم نمایشی را اجرا کنند. برای همین در مدت دو سه ساعتی که همراه ما بودند، می‌توانستند نمایشنامه را حفظ کنند و بعد از تمرین کوتاه اجرا کنند.

فراهانی صدر با بیان اینکه این نوع اجرا برای بازیگر‌ها هم جذاب بود، افزود: در این برنامه به دنبال تله تئاتر برای بیننده نبودیم. «جرس» برنامه ریلیتی شو و نمایشی است. ما اگر بخواهیم تله تئاتر بسازیم، میزانسن داده می‌شود و دیالوگ‌ها باید مانند نمایشنامه اجرا شود. یعنی تا حدودی از بداهه‌گویی فاصله می‌گیریم. جای دوربین‌ها تغییر می‌کند و تلاش می‌کنیم نمایش را به فیلم نزدیک کنیم. علاوه‌بر آن تمرین برای آن نمایشنامه درنظر گرفته می‌شود. درحالی ما نمی‌خواستیم چنین پیش تولیدی داشته باشیم.

کارگردان مجموعه نمایشی «جرس» با بیان اینکه هر قسمت برنامه اجرا شد، تا بازیگر در انتهای نمایش بگوید چه حسی از شخصیت داستان گرفته است، بیان کرد: درحالی که اگر برای بازی در هر نقشی پیش تولید گذاشته می‌شد، خواه‌ناخواه حس بازیگر به آن شخصیت کمرنگ می‌شد. یعنی بازیگر بیشتر به سمت تکنیکی کار کردن حرکت می‌کرد. در انتها هم از بازیگر می‌پرسیدیم زهیر شدن، حر شدن و... سخت است؟

وی در پاسخ به این سوال که تعداد کات‌های برنامه به یکی دوتا هم می‌رسید؟ گفت: بعضی جا‌ها بازیگر‌ها دوست داشتند دوباره آن نقش را اجرا کنند. چون بازیگر از اجرایش راضی نبود و از ما می‌خواست دوباره ضبط آن صحنه از سر گرفته شود. ما دستشان را در این زمینه باز گذاشتیم. ولی تمام تلاشمان این بود که برنامه بدون کات ضبط شود و بخش نمایشی‌مان کات‌های کمتری داشت.

فراهانی صدر درباره تعداد کم بازیگران خانم که در صف یاران امام حسین (ع) بودند، خاطرنشان کرد: یک روز مانده به شروع برنامه دو نقش خانم اضافه کردیم. مثلاً نمایشنامه جناب زهیر نوشته شده بود، ولی من دیدم که همسر ایشان هم برای پیوستن همسرش به همراهی امام حسین (ع) نقش کلیدی داشت. بله، تعداد خانم‌ها کم بود.

این کارگردان ادامه داد: از طرفی، ما می‌خواستیم نقش اصحاب امام حسین (ع) را در عاشورا بازی کنیم، بخصوص اصحابی که به جنگ با لشکر کفر رفته بودند. مسلماً تعداد یاران امام حسین (ع) خیلی بیشتر است، ولی اضافه شدن این تعداد خانم هم نزدیک شروع برنامه بود. قطعاً اگر حدود یک ماه پیش تولید و یک ماه پژوهش داشتیم، می‌توانستیم تعداد بیشتری از خانم‌ها را داشته باشیم.

وی با بیان اینکه اکثر بازیگر‌ها قبل از رفتن روی صحنه مضطرب می‌شدند، تصریح کرد: چون پیش تولید نداشتند و اکثر بازیگر‌های ما هم بازیگر‌های تمرینی بودند. حتی یکی دو نفرشان اشاره کردند بدون تمرین اجرا می‌کنند. ولی به تیم برنامه‌سازی اعتماد داشتند و می‌دانستند اگر یک قسمتی را دوست نداشتند، آن قسمت حذف می‌شود.

مجموعه نمایشی «جرس» در 10 قسمت به معرفی 10 نفری که در واقعه عاشورا حضور داشتند و در نهایت جزو یاران اباعبدالله الحسین (ع) شدند، پرداخت.