بالاخره کدام مهم تر است؟ ذات بچه، محیط زندگی یا تربیت والدین؟
گروه‌های مختلف روان‌شناسان نظریات متفاوتی درباره خلق‌و‌خوی کودکان دارند. بعضی‌ها معتقدند محیطی که کودکان در آن رشد می‌کنند تنها عامل موثر در ویژگی‌های خُلقی آنهاست، برخی دیگر تربیت والدین را ملاک ارزیابی قرار می‌دهند و عده‌ای هم می‌گویند مزاجِ کودکان موروثی است و مؤلفه‌های دیگر تأثیر چندانی ندارند. کدام گروه درست می‌گوید؟ آیا کودکی که از نظر ژنتیکی مضطرب است تا پایان عمر مضطرب می‌ماند؟...
ایان صبح یکی از روزهای تعطیل آخر هفته، در استخر محله مان، سه بچه یک ساله برای کلاس شنای هفتگی شان آماده می شوند. مادرانشان مایوهای رنگی به تن آن ها کرده اند. یکی از آن ها، که دختر است، با شادمانی به چین های سرخ مایوی خودش لبخند می زند. دیگری پسری است که از آغوش مادرش می گریزد و سریع با بدن برهنه به انتهای رختکن می دود و با شعف جیغ می کشد. سومی، که او هم پسر است، زیر لب نق می زند. با وجود تلاش مادر برای برانگیختن اشتیاقش، او ابروهایش را در هم کشیده است. مادر با لحن تسکین بخش خود به تصویر رژه لاک پشت های خندان و ماهی های شادی اشاره می کند که روی مایوی پسربچه نقش بسته است، ولی تغییری در نظر و خلق و خوی پسربچه به وجود نمی آید. سرانجام هر سه بچه و مادرانشان به همراه حوله ها و اسباب بازی ها به داخل استخر می روند، ولی آنچه تجربه این بچه ها را از هم متمایز می کند صرفاً اسباب بازی هایشان نیست، متغیر دیگری نیز دخیل است، متغیری که هم زمان با آماده شدن آن ها برای شنا به خوبی خود را نشان می دهد. این متغیر چیزی است که دانش پژوهان رشد به آن مزاج 1 می گویند.
تعریف روان شناسان از مزاج این است: تفاوت های فردی در واکنش های هیجانی، بدنی و توجهی به تصاویر، صداها، بوها، مزه ها، لمس کردنی ها، و همچنین در خودتنظیمیِ هیجان، رفتار، و توجه. بچه ها در روزهای اول زندگی مزاج فطری خود را به والدینشان نشان می دهند. بعضی بچه ها خوش خلق و دوست داشتنی هستند، بعضی ها معقول هستند، بعضی ها خواب وخوراک درستی ندارند، بعضی ها همیشه بدعنق هستند، و بعضی ها کاملاً با شرایط متغیر اطرافشان سازگار می شوند. در سال 1956، روان پزشکان، الکساندر توماس و استلا چِس، تحت تأثیر سرزنش هایی قرار گرفته بودند که مادران به خاطر آینده فرزندشان می شدند و به همین خاطر مطالعه طولی نیویورک را آغاز کردند. این مطالعه گرایش های ذاتی نوزادان و تأثیر آن ها را در رشد بلندمدت از جمله در شخصیت، پیشرفت تحصیلی، رابطه با همسالان، تعاملات والد و فرزند، و سلامت روان بررسی کرد. این دو روان پزشک 133 نوزاد (66 مذکر، 67 مؤنث) از 82 خانواده سفیدپوست طبقه متوسط را مورد بررسی قرار دادند و، طی 32 سال، در کودکی، نوجوانی و اوایل بزرگسالی از آن ها داده جمع کردند. هدف آن ها درک این بود که کودکان چگونه در رشد خودشان نقش دارند. آن ها همچنین در تلاش بودند بفهمند آیا مزاج کودکان با محیط آن ها در تعامل است یا خیر و اگر چنین است چطور این اتفاق می افتد.
توماس و چِس نُه جنبه از مزاج را شناسایی کردند: سطح فعالیت، انضباط، گرایش، سازگاری، شدت، آستانه حسی، خلق وخو، حواس پرتی و پشتکار. آن ها با استفاده از این جنبه ها سه نوع گسترده از مزاج را تفکیک کردند: راحت، دشوار، و کندجوش. بیشتر بچه ها، یعنی حدود 40 درصد آن ها، در دسته «راحت» قرار می گرفتند، یعنی معمولاً خلق وخوی مثبت داشتند، با موقعیت ها و روال های تازه خوب سازگار می شدند و پس از ناراحتی به سرعت تسکین پیدا می کردند. تعداد کمتری از آن ها، یعنی حدود 10 درصد، جزء گروه «دشوار» بودند، به خاطر واکنش های عموماً منفی و شدیدشان به رویدادهای جزئی، مدت زمانی که طول می کشید تا تسکین پیدا کنند، و پیش بینی ناپذیری خواب وخوراک و ریتم گوارشی شان. حدود 15 درصد از بچه ها کندجوش بودند، به خاطر اینکه در موقعیت های جدید به طور کلی ناراحت و دلواپس بودند - نوعی گوش به زنگی دائمی - ولی با گذر زمان و دریافت حمایت می توانستند سازگار شوند. اگر حساب اعداد را داشته باشید، متوجه می شوید حدود یک سوم از نوزادان را نمی توان با این نظام دسته بندی کرد، و این نشان می دهد برخی بچه ها گرایش های ترکیبی دارند یا جنبه هایی که ذکر شد نیاز به اصلاح و گسترش دارند.
باوجوداین، توماس و چِس عملاً این ایده را رد کردند که کودکان هنگام تولد «لوح سفید» منفعلی هستند که محیط آن ها را شکل می دهد. کار این دو محقق آن دسته از دیدگاه های روان شناختی را عوض کرد که توجهشان را به طور کامل به نقش والدین و محیط در رشد کودک معطوف می کردند و گرایش های ذاتی کودک را نادیده می گرفتند. توماس و چِس، به همراه همکارانی که مطالعه اصلی آن ها را ادامه دادند، نشان دادند نوزدانِ بعضاً چندساعته ناخواسته بر محیط فیزیکی و اجتماعی خود تأثیر می گذارند، به این شیوه که مطابق با مزاج زیستی شان سازگار می شوند، مقاومت می کنند، مشاهده می کنند، واکنش نشان می دهند یا نادیده می گیرند. در پاسخ به آن ها، والدین، خواهران و برادران، و دیگر نزدیکان نیز محیط و / یا رفتارهای خودشان را تغییر می دهند. به عبارت دیگر، محیط و بچه، از همان ابتدا، رابطه ای دوجانبه و پویا دارند و در پاسخ به یکدیگر تغییر می کنند. جالب تر اینکه این تأثیر یعنی بچه ها نقش مهمی در رشد خود دارند.
تحقیقات ماری راسبارت و جروم کاگان یافته های توماس و چِس را گسترش داد. راثبارت به سایر جنبه های مزاج از جمله تسکین پذیری و ترس پرداخت، و تعریف جنبه «گرایش» را نیز به این شکل تغییر داد: هیجان زدگی مثبت کودک و پیش روی سریع به سمت موقعیت های جدید. بچه ای که آن روز با بدن برهنه در رختکن به سمت استخر می دوید و جیغ می زد نمونه بارز مزاج گرایشی است: او نسبت به استخر هیجان زده بود و نمی خواست برای شروع منتظر مادر (یا مایوی خود!) بماند. راسبارت همچنین خلق و خو و شدت را به چند نوع جزئی تر تقسیم کرد. چند هفته قبل، کودک نوپایی را دیدم که از فرط پریشانی نمی توانست وارد ساختمان استخر شود. او در پیاده رو جلوی درب ورودی می چرخید، گریه می کرد و جیغ می زد، و حرف والدینش را گوش نمی کرد. به نظر می رسید نمایش او ریشه در ترسی داشته باشد که حضور والدین یا اردک پلاستیکی ای که غریق نجات به او داده بود نمی توانست آن را تسکین دهد. والدینش از واکنش او و ناتوانی خود در تسکین دادن فوری او شوکه و ناراحت بودند. واکنش او نافرمانی عامدانه نبود بلکه نوعی وحشت زدگی بود، خصیصه ای مزاجی که به آن «واکنش گری» گفته می شود.
این متغیر مزاجی - واکنش گری - موضوع اصلی پژوهش های کاگان شد. بخشی از علتش برمی گردد به اینکه به راحتی می توان آن را در برانگیختگی صوتی، بدنی، هیجانی، و فیزیولوژیک نوزادان کوچک مشاهده کرد، حتی وقتی موقعیتی ناآشنا ولی بی خطر به آن ها ارائه می شود. کاگان و همکارانش در آزمایشی اسباب بازی های آویزانی را در چندمتری نوزادان چهارماهه قرار دادند. بیشتر نوزادان به آرامی اسباب بازی های آویزان را تماشا می کردند، ولی حدود 20 درصد از آن ها به سرعت دچار تحریک بیش از حد و آشفتگی می شدند. آن ها صدا درمی آوردند، ماهیچه هایشان را منقبض می کردند، کمرشان را کش و قوس می دادند، و نق نق یا گریه می کردند. معلوم شد همین آزمایش ساده قدرت پیش بینی بالایی دارد. این ارزیابی نشان داد نوزادانی که در چهارماهگی «واکنش گر» تلقی می شدند وقتی به نوپایی می رسیدند بیشتر احتمال داشت که کم رو باشند، در کودکی بیشتر دچار بازداری اجتماعی می شدند، و در نوجوانی مضطرب بودند. آزمایش کاگان در بلندمدت حتی می توانست کسانی را که در اوایل بزرگسالی قرار داشتند و مضطرب بودند از آن هایی که مضطرب نبودند متمایز کند؛ گروه مضطرب در نوزادی در برابر آزمایش اسباب بازی های آویزان واکنش گر بودند، درحالی که گروه غیرمضطرب واکنش گر نبودند. مشخص شد مزاج نوزادی می تواند بر اوایل بزرگسالی نیز تأثیرگذار باشد.
تحقیقات اخیر نشان داده است سه جنبه گسترده از مزاج در پیش بینی نتایج مختلف رشدی بسیار مفیدند. اولین جنبه واکنش گری یا رفتار هیجانی منفی است، که منظور از آن خلق و خوی کلی منفی، واکنش های منفی شدید، و پریشانی در موقعیت هایی است که در آن ها محدودیت وضع شده است (به طور مثال کودک در آن خشم نشان می دهد) یا موقعیت هایی که تازگی دارد (به طور مثال کودک در آن ترس نشان می دهد). دومین جنبه خودتنظیمی است که محققان به آن «کنترل تلاش مند» احساسات (مثل تسکین خود) و توجه (مثل توانایی تمرکز) می گویند. سومین جنبه چندین اسم دارد، از جمله گرایش - کناره گیری، بازداری، یا معاشرت. منظور از این جنبه گرایش به آدم ها و موقعیت های جدید یا احتیاط و کناره گیری است. جنبه های دیگری نیز هستند ولی این سه بهتر از بقیه توانسته اند از آزمون های روایی و پایایی در میان نوزادان، کودکان، و نوجوانان سربلند بیرون آیند. صدها مطالعه به طور آشکار نشان داده اند مزاج عاملی مهم در رشد کودکان است که نقش آن دست کم به اندازه همه چیزهایی است که پس از به دنیاآمدن بچه معنا پیدا می کند، از جمله فرزندپروری.
صرف نظر از ظهور زودهنگام مزاج، شواهد دیگری نیز وجود دارد - از مطالعات درباره حیوانات گرفته، تا مطالعات علوم اعصاب، مطالعات درباره دوقلوها، و مطالعات طولی - مبنی بر اینکه مزاج مبنای زیستی دارد. اول اینکه فقط آدم ها نیستند که خصوصیات مزاجی نشان می دهند. سایر پستانداران جوان از جمله سگ ها، فیل ها، دلفین ها، و حتی سنجاب ها نیز خصوصیات مزاجی دارند. این نشان می دهد مزاج جزئی از نظام زیستی مشترک است. کاگان مزاج را نوعی سوگیری موروثی در نوروشیمی مغز می داند. مغز همه پستانداران دارای ساختاری کوچک به نام آمیگدال است که نقش سامانه هشدار را ایفا می کند. آمیگدال عمدتاً مسئول ارزیابی تهدیدهاست و در صورتی که تهدیدی را تشخیص دهد، به دستگاه اعصاب سمپاتیک علامت می دهد که از طریق پاسخ جنگ یا گریز وارد عمل شود. آمیگدال در افرادِ واکنشی سریع تر تحریک می شود، بنابراین آستانه پایین تری برای فعال شدن سامانه هشدار وجود دارد. با اینکه محیط و تجربه می تواند میزان پاسخ آمیگدال را در هر دو مسیر [تحریک یا بازداری] تغییر دهد، برخی افراد - از جمله چهارماهه های مطالعه کاگان - با این سوگیری متولد می شوند که با آمادگی بیشتری تهدیدها را ادراک کنند. تحقیقات دیگر نیز به همین شکل نشان داده اند که رفتار هیجانی منفی و کناره گیری در بچه ها با فعالیت بیشتر در لوب پیشانی سمت راست مغز مرتبط است، درحالی که الگوی مزاجیِ برعکس آن با فعالیت بیشتر در لوب پیشانی سمت چپ مغز رابطه دارد.
مطالعات درباره دوقلوها شواهد بیشتری در اختیارمان می گذارد مبنی بر اینکه مزاج ریشه ژنتیکی دارد. در یکی از طرح های تحقیقاتی، دانش پژوهان ویژگی های مزاجی دوقلوهای همسان (که 100 درصد ژن هایشان مشترک است) را با دوقلوهای غیرهمسان (که 50 درصد ژن هایشان مشترک است) مقایسه کردند. اگر دوقلوهای همسان در مقایسه با دوقلوهای غیرهمسان ویژگی های مزاجی شبیه تری به هم داشته باشند، دانش پژوهان منطقاً می توانند نتیجه گیری کنند که این ویژگی ها موروثی است. در یک طرح تحقیقاتی دیگر، دانش پژوهان از نمرات مزاج یکی از جفت ها استفاده کردند تا نمرات مزاج برادر یا خواهر دوقلویش را پیش بینی کنند. هر دوی این روش های تحقیقی مکرراً نشان داده اند بیشتر جنبه های مزاج از جمله معاشرت، رفتار هیجانی، فعالیت، بازه توجه، پشتکار، و تسکین پذیری شدیداً موروثی اند.
مطالعات طولی - که نوزادان را در طول رشدشان دنبال می کنند - نشان می دهد مزاج نوزاد در زمان تولد تا چه حد بر رشد او تأثیر می گذارد. مطالعات زیادی نتایج رشدی بلندمدتی را دنبال کرده اند که با جنبه های خاصی از مزاج مرتبط هستند. به طور کلی، واکنش گریِ مزاجی منفی و، در مجموع، مزاج دشوار، با رفتار مقابله ای، لجبازی، و مشکلات سلوک در آینده کودک رابطه دارد. به این موارد «مشکلات برونی سازی» گفته می شود که پیش بینی کننده مصرف مواد در نوجوانی نیز هستند.
جوئل نیگ، با استفاده از مطالعات تعقیبیِ طولی که شروعشان از نوزادی بوده است، به این یافته رسیده که نوزادانی که بسیار تحریک پذیرند بیشتر احتمال دارد به کودکانی بدل شوند که نمی توانند خشم یا تکانه های خود را در هنگام ناکامی کنترل کنند، در حالی که نوزادانی که بسیار پرجنب و جوش هستند بیشتر احتمال دارد کودکانی تکانشی شوند. در هر دو حالت، رشدِ کنترلِ تلاش مند دچار وقفه می شود. این یافته ها نیگ را به سمت این ادعا سوق داد که اختلال نقص توجه / بیش فعالی اختلال بی توجهی یا بیش فعالی نیست، بلکه اختلال خودتنظیمی مبتنی بر مزاج است. از سوی دیگر، کم رویی و بازداری مزاجی با «مشکلات درونی سازی» از جمله اضطراب مرتبط است. یک مشکل درونی سازی دیگر، یعنی افسردگی، نیز با خلق و خوی منفی مزاجی، سازگاری پایین و میل به کناره گیری از چیزها و موقعیت های جدید (نه گرایش به آن ها) رابطه دارد.
لازم به ذکر است نوزادانی که «گرایشِ» مزاجی نشان می دهند بیشتر احتمال دارد به کودکانی کنجکاو بدل شوند. بنیاد عصبی کنجکاوی در هسته اکامبنس مغز واقع شده است، ساختاری که در «سیستم جست وجو» دخیل است. این سیستم مبنای انگیزه افراد برای کاوش و درک محیط است. هسته اکامبنس بین انگیزش - به طور مثال، میل به گرفتن پاداشی مثل غذا یا پایین آمدن استرس - و عمل لازم برای گرفتن آن پاداش پیوند برقرار می کند. ما در یکی از مطالعات حدود 60 کودک را دنبال کردیم که در زمان نوزادی در مطالعات مختلفی که آزمایشگاه من درمورد مزاج انجام می داد شرکت کرده بودند. این کودکان، که در زمان مطالعه تعقیبی به طور میانگین پنج ساله بودند، کنجکاوی شان اندازه گیری شده بود. گرایش مزاجی آن ها در شش ماهگی به طور معناداری پیش بینی کننده کنجکاوی آن ها در کودکی بود. این نشان می دهد کودکان کنجکاو از بدو تولد گرایشی انگیزشی به کنجکاوی دارند. شاید فطرتشان به این کودکان تلنگر می زند که انتظار داشته باشند تجربیات جدید مثبت باشد، و به این ترتیب به آن ها انگیزه می دهد به جست وجو و درگیری با چیزهای تازه مشغول شوند. نکته مهم این است که این کودکان دارای خودتنظیمی لازم برای حفظ علاقه و تلاششان به جست وجوگری بودند. ازآنجاکه داده های مزاج در نوزادی پیش بینی کننده این ویژگی در کودکی بود، احتمالاً فطرت در حصول این نتیجه نقش ایفا می کند.
تأثیر مزاجِ نوزادی در کودکی و فراتر از آن حاکی از ثبات احتمالی آن است و به نظر می رسد تأیید می کند که مزاج زیستی و تغییرناپذیر است. باوجوداین، محیط می تواند، با دادن پاسخی هماهنگ با ویژگی های مزاجی، آن ها را به سمت ثبات سوق دهد. به طور مثال، نوزادی کم رو را در نظر بگیرید که به خاطر کم رویی اش احتمالاً واکنش یکسانی از اعضای خانواده، همسالان، مراقبان، و غریبه ها دریافت می کند. ازآنجاکه احتمال پذیرش پیشنهادها و فرصت های اجتماعی توسط نوزاد کم رو کمتر است، در طول زمان، دیگران پیشنهادهای کمتری به او می دهند. درنتیجه، احتمالش کمتر است بچه کم رو فرصت هایی اجتماعی را تجربه کند که جرئت ورزی را تشویق می کند.
چندین مطالعه به بررسی تفاوت ها و شباهت های بین فرهنگی در مزاج پرداخته اند و دریافته اند علی رغم اینکه برخی جنبه های مزاج، از جمله حساسیت ادراکی و سطح فعالیت، جهان شمول هستند، سایر جنبه ها مثل گرایش و فعالیت ریتمی متفاوت هستند و این احتمالاً نشان از آن دارد که فرزندپروری وابسته به فرهنگ است. ازآنجاکه والدین آمریکایی برای استقلال ارزش قائل اند، بیشتر احتمال دارد که بچه هایشان را به رفتار «گرایشِ» مستقل تشویق کنند. این یافته ها تصدیق می کند با اینکه مزاج فطری است و احتمال برخی پیامدهای روان شناختی را بالاتر می برد، قابلیت تغییر توسط محیط را نیز دارد، به طوری که هیچ نتیجه خاصی قطعی نیست. اینجاست که نقش والدین پررنگ می شود.
توماس و چِس اگرچه تفاوت های مزاجی فطری را نشان دادند، ادعا نکردند مزاج بیش از محیط در آینده کودک نقش دارد، بلکه مدعی شدند رشد بهینه کودک متکی به «سازگاری مناسب» بین ظرفیت ها و ویژگی های ذاتی او و خواسته های محیط اجتماعی است، از جمله انتظارات و تعالیم والدین. محیطی پرسروصدا یا پرآشوب مناسب نوزادی نیست که واکنش گری بالا، آستانه حسی پایین، و ناتوانی در تسکین خود دارد. از سوی دیگر، محیطی ساده و بی پیرایه برای کودکی که نسبت به چیزهای تازه کنجکاو است مناسب نیست. توماس و چِس ادعا می کردند پیامدهای بلندمدت ناشی از همین تعامل بین مزاج کودک و محیط اند. به عبارت دیگر، محیط اهمیت دارد.
بیشتر تحقیقاتی که درمورد تأثیر فرزندپروری بر مزاج انجام شده است بر کودکانی تمرکز داشته که ویژگی های مزاجی دشواری داشته اند، از جمله تحریک پذیری و واکنش گری. به طور کلی، این ویژگی ها با تنبیه شدن توسط والدین یا کناره گیری آن ها همراه است، که تعامل این دو منجر به مشکلات رفتاری برونی سازی می شود که پیش تر درمورد آن صحبت شد. ولی مطالعات دیگر نشان داده است بسیاری از والدینی که بچه تحریک پذیر دارند تلاش مضاعفی می کنند تا رفتار مثبت داشته باشند، مثلاً با نشان دادن محبت و بردباری بیشتر. البته این کار به سن والدین و درک آن ها از تحریک پذیری بچه بستگی دارد.
به طور مثال، آن کودک نوپای شدیداً واکنش گری را در نظر بگیرید که از رفتن به داخل استخر امتناع می کرد و والدینش بردباری و آرامش زیادی از خود نشان می دادند. آن ها با لحن آرام با او حرف می زدند، سعی می کردند او را آرام و از او حمایت کنند، با او روی زمین نشستند و او را بغل کردند تا اینکه آرام شد. او سرانجام پذیرفت از پنجره بزرگی که آنجا بود داخل استخر و بچه هایی را که داشتند در آن خوش می گذراندند تماشا کند. والدینش نهایتاً توانستند نقشه خود را تا همین جا پیش ببرند، چراکه او در آن روز دیگر بیشتر از این نمی توانست پیش برود. مشخص شده است چنین تلاش هایی باعث بهبود عملکرد اجتماعی کلی در کودکان واکنش گر می شود.
جِی بِلسکی در مطالعه طولی خود به مدت بیش از یک دهه بچه هایی را که به لحاظ مزاجی منفی بودند دنبال کرد و نشان داد در صورتی که والدینشان بامحبت، پاسخگو، و حساس به نیازهای زودهنگام فرزندشان بودند، این بچه ها رشد تحصیلی و اجتماعی خوبی پیدا می کردند - در برخی موارد حتی «بیشتر» از همسالانی که مزاج راحتی داشتند. تحقیقات بلسکی به طور کلی نشان می دهد کودکانی که به لحاظ مزاجی آسیب پذیرند در برابر تأثیرات منفی فرزندپروری و محیط نامناسب ضربه پذیرترند، ولی از محیط حمایت گر، از جمله فرزندپروری بامحبت و پاسخگو، نفع بیشتری می برند. بر همین اساس، تحقیقاتی که ما در آزمایشگاهمان انجام داده ایم نشان می دهد کودکانی که به لحاظ مزاجی کمتر احتمال دارد تا شش ماهگی لبخند بزنند و بخندند در تولد یک سالگی شان دلبستگی ایمن تری دارند. فرض ما این است که علت این اتفاق زمان و تلاش بیشتری است که والدین این نوزادان برای بهبود خلق و خوی کلی شان صرف می کنند که نتیجه اش می شود دلبستگی ایمن.
یک مسیر تحقیقاتی دیگر بر نوزادانی با مزاج ترسان تمرکز کرده است، مثل سبک «کندجوش» که نخستین بار توماس و چِس آن را شناسایی کردند. فرزندپروری در اینجا نقش مهمی ایفا می کند. والدین ممکن است بخواهند فرزند گوش به زنگ خود را بیش از حد محافظت و کنترل کنند، ولی این کار احتیاط ذاتی کودک را تشدید می کند و منجر به کناره گیری اجتماعی می شود. بسیاری از کارهایی که درمورد مزاج ترسان انجام شده است به طور خاص بر رابطه آن با رشد وجدان تمرکز کرده است، چراکه بازداری یکی از نشانه های خودکنترلی است. درواقع، مزاج ترسان با رشد همدلی، گناه، و شرم رابطه دارد. محققانی همچون گرازینا کوچانسکا دریافته اند تنبیه ملایم والدین کافی است تا رشد وجدان در کودکان ترسان بیشتر شود؛ از سوی دیگر، وجدان اخلاقی در کودکان ترسان بیشتر به کیفیت دلبستگی کودک به مراقبان خود بستگی دارد. این ویژگی کودک را ترغیب می کند که برای روابط ارزش قائل شود و «قاعده زرین» 2 را بپذیرد.
تحقیقات بیشتر در آزمایشگاه ما تأثیر والدین بر نوزادان ترسان و نترس را نشان داده است. در آزمایشی که اخیراً انجام دادیم، به بچه های شش ماهه تصویر سر مانکنی سفید را نشان دادیم که چشمانش متحرک و بسیار بزرگ بود. این محرکِ مبهم می توانست موجب ترس یا تفریح بچه ها شود. در حالات آزمایشی دیگر، از والدین خواسته شد یا به مانکن بخندند یا وانمود کنند که از آن می ترسند. نوزادانی که مزاج ترسان داشتند صرفاً با دیدن خنده والدینشان متقاعد می شدند تا جذب محرک شوند. ولی در سوی دیگر، ترس والدین نسبت به محرک نمی توانست کاری کند که نوزادانِ نترس جذب مانکن نشوند. بنابراین، محیط، از جمله فرزندپروری، می تواند بر مزاج تأثیر بگذارد و احتمال برخی نتایج روان شناختی - از جمله معاشرت، گرایش و حتی وجدان اخلاقی - را بالا ببرد. باوجوداین، ظرفیت مزاجی کودک برای خودتنظیمی احساسات، رفتار و توجه احتمالاً در محیط های به شدت استرس زا اهمیت بیشتری دارد.
پس از شنا، بار دیگر آن سه بچه را در رختکن می بینم. هر سه زیر حوله می لرزند و مادرانشان موفقیتشان در استخر را به آن ها یادآوری می کنند. بچه ای که با شعف جیغ می زد سعی می کند همچون یک تردست کوچک از زیر دست مادرش فرار می کند و نمی گذارد او با حوله خشکش کند و مادرش از انرژی زیاد او در تعجب است. بچه ای که مایوی قرمز چین چین داشت، با لبخندی از روی خوشحالی، به آرامی بیسکوییت ماهی شکلش را می خورد. بچه ای که در ابتدا اوقات تلخی می کرد چهره ای حاکی از رضایت دارد، چراکه مادرش، با پیش بینی حساسیت او به این تغییر شرایط، عروسک موردعلاقه اش را به او رسانده بود. در این صبح شنبه، در یک استخر عمومی، فطرت و تربیت را می توان به طور آشکار مشاهده کرد.
این مطلب را جینا میرو نوشته و در تاریخ 17 ژانویه 2023 با عنوان «Born That Way» در وب سایت ایان منتشر شده است و برای نخستین بار با عنوان «بالاخره کدام مهم تر است؟ ذات بچه، محیط زندگی یا تربیت والدین؟» در بیست وهفتمین شماره فصلنامه ترجمان علوم انسانی با ترجمه محمدحسن شریفیان منتشر شده است. وب سایت ترجمان آن را در تاریخ 15 مرداد 1402با همان عنوان منتشر کرده است.
از دست ندهید