بایدها ونبایدهای تغذیه در ماه مبارک رمضان / روزه‌داری چه فوایدی برای بدن دارد؟
دکتر مریم جوادی گفت: رعایت کردن اصول صحیح تغذیه در ماه مبارک رمضان نه‌تنها مضرر نیست بلکه سبب افزایش هورمون رشد در نوجوانان و افزایش سلامت در بزرگسالان می‌شود.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ دکتر مریم جوادی رئیس انجمن تغذیه استان قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت صبح قزوین؛ در رابطه با اصول تغذیه صحیح در زمان روزه‌داری اظهار کرد: ماه مبارک رمضان، ماه میهمانی خداوند است که مسلمانان در این ماه وظایفی بر عهده دارند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها روزه‌داری است.
وی افزود: در ماه مبارک رمضان به طور کلی دو وعده غذایی بسیار مهم سحر و افطار را داریم که به هیچ وجه هیچ کدام نباید حذف و یا جایگزین شوند. رئیس انجمن تغذیه استان قزوین بیان کرد: همچنین فاصله بین افطار و سحر با توجه به سن و قوای جسمی بدن به ویژه برای روزه اولی‌ها می‌تواند به عنوان یک میان‌وعده سبک، انرژی مورد نیاز بدن را تامین کرد. جوادی ابراز کرد: به طور کلی در وعده غذایی سحر توصیه می‌شود که حدود یک ساعت قبل از اذان صبح از خواب بیدار شده و وعده غذایی خود را با مقداری آب ولرم شروع کنیم تا ضمن شست‌وشوی لوله‌های گوارشی، بدن آماده پذیرش غذا شود. استاد گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی قزوین اذعان کرد: وعده غذایی سحر باید شامل مواد غذایی تامین‌کننده انرژی مورد نیاز بدن باشد تا موجب بدبویی دهان، تشنگی، عطش و عوارض دیگر در طول روز نشود. وی ادامه داد: در وعده سحر بهتر است از هرگونه مواد غذایی که در طول روز موجب عطش و تشنگی می‌شوند مانند ترشیجات، شوریجات، غذاهای فرآوری شده، ماهی، انواع غذاهای پرگوشت مانند انواع کباب‌ها خودداری شود. رئیس انجمن تغذیه استان قزوین عنوان کرد: همچنین توصیه می‌شود در وعده غذایی سحر از مواد غذایی مانند دوغ و ماست استفاده نشود چون موجب بدبویی دهان و عطش در طول روز خواهد شد. جوادی بیان کرد: توصیه می‌شود که وعده غذایی سحر برای افرادی که وزن مناسبی دارند شامل عدس‌پلو یا انواع حبوبات مخلوط با برنج یا غذاهای نانی مانند سبزی کوکو و غذاهای نانی دیگر باشد. استاد گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی قزوین اضافه کرد: استفاده از دوغ و سبزی خوردن به خصوص تره در وعده سحر موجب ایجاد بوی نامطبوعی در دهان در طول روز می‌شود بنابراین می‌توان از سالاد گوجه، خیار و کاهو همراه با مقداری آبغوره، آبلیمو و آویشن به‌عنوان جایگزین آن استفاده کرد. وی ابراز کرد: استفاده از سبزی خوردن گزینه مناسبی برای افطار است چون طی این فاصله می‌توان با استفاده از دهان شویه بوی نامطبوع ایجاد شده در دهان را از بین برد. رئیس انجمن تغذیه استان قزوین عنوان کرد: اگر فردی در همان ابتدای روز احساس ضعف و گرسنگی می‌کند بهتر است در انتهای سحر از شربت شیره انگور، عسل و خرما استفاده کند به طوری‌که قبل از اذان فرصت نوشیدن یک لیوان آب را داشته باشد تا از عطش بعد از مصرف مواد شیرین جلوگیری شود. جوادی ابراز کرد: اگر فردی در ابتدای روز دچار ترشی، سوزش و یا سنگینی معده می‌شود باید مواد غذایی خود را تعدیل کند چون سنگینی معده بر اثر مصرف مواد غذایی سنگین، پرخوری و درهم‌خوری‌ها ایجاد می‌شود. بهترین روش برای شروع وعده افطار استفاده از آب ولرم است استاد گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی قزوین اظهار کرد: اگر فرد در حین غذا خوردن از آب و سالاد به صورت پشت هم استفاده کند قطعا موجب سنگینی و ترشی معده خواهد شد بنابراین توصیه می‌شود مصرف غذا در وعده سحر طوری باشد که حداقل نیم ساعت بعد از آن فرد بتواند از آب یا شربت استفاده کند. وی افزود: اگر فردی سابقه مشکلات گوارشی مانند رفلاکس و ترش کردن معده را دارد با مشورت پزشک می‌تواند اقدام به روزه‌داری کند و در صورت عدم تایید پزشک قادر به روزه‌داری نخواهد بود و می‌تواند از انجام اعمال و فریضه‌های دیگر بهره ببرد. رئیس انجمن تغذیه استان قزوین ادامه داد: امسال باتوجه به روزهای گرم و طولانی، فرد روزه‌دار حدود 14 ساعت ناشتا خواهد بود بنابراین روده‌ها کاملا خشک می‌شود در نتیجه برای آماده‌سازی بدن، مصرف آب و شیر ولرم توصیه می‌شود. جوادی تصریح کرد: بهترین روش برای شروع وعده افطار استفاده از آب ولرم است چون ترشحات و روده‌های گوارشی را شست‌وشو و لوله‌های گوارشی یعنی مری و مسیر گوارش مانند معده و روده را آماده پذیرش، هضم و جذب مناسب غذا می کند. استاد گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی قزوین بیان کرد: همچنین توصیه می‌شود از مصرف چای در وعده سحر خودداری شود و تا جای امکان از چای به‌عنوان یک دمنوش بسیار عالی در فاصله بین افطار تا سحر استفاده کنند. وی تاکید کرد: استفاده از خرما در ابتدای وعده افطار بعد از مصرف آب و یا شیر ولرم موجب افزایش قند خون و در نتیجه جلوگیری از عطش و گرسنگی زیاد فرد و در نتیجه پیشگیری از زیاده‌روی در خوردن خواهد شد. رئیس انجمن تغذیه استان قزوین ادامه داد: بر اساس دستورات طب ایرانی و اسلامی توصیه می‌شود همراه مواد غذایی از مصلح آن‌ها استفاده شود، برای مثال همراه شیر می‌توان از چند قطره گلاب، عسل، خرما به عنوان مصلح استفاده کرد، همچنین افرادی که دچار نفخ می‌شوند می‌توانند از زیره یا زعفران در کنار برنج خود استفاده کنند. جوادی تصریح کرد: بهتر است از نان‌های کنجدی و پنیر همراه با سیاه‌دانه، کنجد و گردو به عنوان مصلح آن‌ها استفاده شود. استاد گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی قزوین ضمن تاکید بر پرهیز از هرگونه پرخوری و درهم‌خوری در ماه مبارک رمضان عنوان کرد: آرامش در خوردن و جویدن از اختلالت گوارشی روزه‌داری در ماه مبارک رمضان پیشگیری می‌کند همچنین به هیچ وجه خوردن آب و مایعات خنک توصیه نمی‌شود چون موجب عوارض گوارشی در بدن افراد خواهد شد. وی اذعان کرد: افرادی که وزن مناسب یا اضافه وزن دارند می‌توانند در فاصله افطار تا سحر از شیر استفاده کنند چون موجب حفظ آب بدن شده و از عطش در طول روز پیشگیری می‌کند همچنین حاوی پروتئین و چربی است و می‌تواند انرژی خوبی به بدن فرد برساند. رئیس انجمن تغذیه استان قزوین بیان کرد: برای افراد کم وزن هم توصیه می‌شود که در فاصله افطار تا سحر از لقمه‌های نان و پنیر، شیر به همراه یک تکه نان یا شیرینی‌جات خانگی استفاده شود. جوادی تصریح کرد: مصرف زولبیا بامیه با توجه به ترکیبات فوق‌العاده چرب و شیرین موجود در آن در ماه مبارک رمضان توصیه نمی‌شود و بهتر است از مواد غذایی شیرین و طبیعی مانند عسل، توت، خرما و شیره انگور استفاده شود. استاد گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی قزوین عنوان کرد: همچنین به هیچ عنوان استفاده از سوسیس، کالباس، غذاهای شور و چرب و مواد غذایی فرآوری شده توصیه نمی‌شود چون مضرات بسیار زیادی برای فرد ایجاد می‌کند. وی افزود: به منظور جلوگیری از خشکی مزاج، مصرف آب ولرم ابتدای سحر و ابتدای افطار توصیه می‌شود همچنین مصرف انواع مایعات و نوشیدنی‌ها در فاصله افطار تا سحر از یبوست پیشگیری می‌کند. رئیس انجمن تغذیه استان قزوین ادامه داد: خوردن دوغ، سیب‌زمینی آب‌پز و‌چای پررنگ موجب یبوست و سختی مزاج می‌شود بنابراین افرادی که دچار چنین مشکلی هستند باید از خوردن این مواد غذایی خودداری کند. جوادی بیان کرد: رعایت و مصرف مواد غذایی مناسب و استفاده از مصلحات در هر وعده غذایی نه تنها به سلامت جسمی افراد در ماه مبارک رمضان کمک می کند بلکه به عنوان پایه‌ای برای سلامت در ماه‌های آینده خواهد شد. استاد گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی قزوین ابراز کرد: استفاده از سبزیجات سبز تیره موجب ایجاد آرامش و قرار گرفتن عضلات بدن در حالت انعطاف خواهد شد. ساعات منتهی به افطار بهترین زمان برای انجام فعالیت‌های بدنی است وی ادامه داد: مصرف شیر در وعده شروع افطار یا وعده افطار تا سحر می‌تواند تامین کننده کلسیم بدن، حفظ آب و انرژی خوب به بدن در طول روز شده و از پوکی استخوان جلوگیری کند. رئیس انجمن تغذیه استان قزوین اضافه کرد: اگر فردی نسبت به پروتئین شیر حساسیت دارد می‌تواند از جایگزین‌هایی که حاوی کلسیم هستند مانند کلم بروکلی، ماهی یا تن ماهی استفاده کند؛ اما اگر تنها نسبت به شیر آلرژی دارند می‌توانند از شیر بدون لاکتوز، دوغ، ماست و کشک در فاصله افطار تا سحر استفاده کنند. جوادی اذعان کرد: همچنین توصیه می‌شود که حتما همراه با مواد غذایی لبنی از مصلح آن‌ها مانند آویشن استفاده کنند و اگر رفلاکس معده ندارند نعناع هم گزینه خوبی برای استفاده در کنار ماست و دوغ است. استاد گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی قزوین بیان کرد: با توجه به اینکه ماه رمضان زمان خوبی برای رسیدن به وزن مناسب است توصیه می‌شود از فعالیت بدنی‌های مناسب در کنار تغذیه صحیح استفاده شود. وی تاکید کرد: زمان مناسب برای انجام فعالیت بدنی در ماه مبارک رمضان نزدیک افطار و یا فاصله بین افطار تا سحر است تا چنانچه اگر فرد دچار عطش یا گرسنگی شد با وعده افطار آن را تعدیل کند. رئیس انجمن تغذیه استان قزوین ادامه داد: همچنین افرادی که خواب مناسبی ندارند می‌توانند فعالیت های ورزشی سبک مانند پیاده‌روی بعد از صرف افطار و شام را داشته باشند به شرطی که حداقل چهار ساعت با غذا خوردن فرد فاصله داشته باشد. جوادی عنوان کرد: با توجه به بازگشایی مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز مختلف دیگر؛ یکی از مواردی که کمک می‌کند تا فرد دچار عطش نشود استفاده از ماسک است چون استفاده از ماسک موجب حفظ بخارات دهان داخل ماسک و مرطوب ماندن فضای دهان می‌شود، در حالیکه در صورت عدم استفاده، مرتب جریان هوا وارد فضای دهان شده و عطش فرد بیشتر خواهد شد. استاد گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی قزوین تصریح کرد: توجه به میان وعده افطار تا سحر روزه اولی‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است به طوری‌که توصیه می‌شود حتما علاوه بر شام از مواد غذایی باارزش مانند املت یا تخم‌مرغ آب‌پز و انواع میوه‌ها استفاده شود. وی عنوان کرد: خوردن غذاهای بسیار چرب موجب سیری زودرس و سختی مزاج خواهد شد همچنین مشکلات دیگری در بلند مدت برای فرد ایجاد می‌کند بنابراین به همه روزه‌داران به ویژه روزه اولی‌ها توصیه داریم که به جای زولبیابامیه از شیره انگور، شیره خرما وخرما استفاده کنند. رئیس انجمن تغذیه استان قزوین اضافه کرد: اگر فردی دچار نفخ می‌شود، مصرف شیره انگور به همراه مقداری گلاب و در صورت نداشتن رفلاکس مصرف عرق نعناع توصیه می‌کنیم همچنین در صورت نداشتن کم خونی می‌توانند از مقداری آبلیمو مخلوط با آن استفاده کنند. جوادی اذعان کرد: همچنین استفاده از کاهو به همراه آبغوره، آبلیمو یا شیره انگور در فاصله افطار تا سحر برای افراد کم خون، روزه اولی و یا شاغل مناسب خواهد بود چون موجب حفظ قدرت بدنی خواهد شد. استاد گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی قزوین اذعان کرد: یکی از نکات بسیار خوب برای روزه‌داران به ویژه شاغلین و دانش‌آموزان توجه به خواب کافی و مناسب در ماه مبارک رمضان است به ویژه در این فصل که ساعات روز طولانی‌تر شده خواب حدود یک ساعت در بعدازظهر بسیار آرامش‌بخش خواهد بود همچنین خواب مناسب فاصله بین افطار تا سحر بسیار تاکید می‌شود. وی عنوان کرد: برخی افراد در طول ماه مبارک رمضان از خوردن وعده سحر خودداری کرده و آخر شب‌ها وعده سحر خود را میل می‌کنند که این کار روش صحیحی نیست چون با توجه به مدت طولانی روزه‌داری ترشحات افزایش و قند خون کاهش پیدا می‌کند همچنین این نوع روزه‌داری موجب ایجاد آسیب به کلیه‌ها خواهد شد. رئیس انجمن تغذیه استان قزوین ادامه داد: کاهش مصرف غذاهای چرب، کاهش مصرف ترشیجات، عدم مصرف مواد غذایی شور، عدم مصرف نوشابه‌ها و نوشیدنی گازدار و عدم مصرف زولبیا بامیه موجب کاهش ترشی معده خواهد شد. جوادی با بیان اینکه هورمون رشد حدود ساعت 11 تا 12 شب شروع به ترشح می‌کند، گفت: تغذیه و خواب مناسب در طول ماه مبارک رمضان، دور شدن از فضای مجازی، کاهش نور و دمای مناسب محل خواب و خواب روزانه در روزه اولی‌ها موجب تحریک هورمون رشد خواهد شد. استاد گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی قزوین افزود: روزه‌داری و اصول تغذیه صحیح در ماه مبارک رمضان به تنظیم فراسنج‌های خونی یعنی قند خون، چربی و کلسترول کمک می‌کند و برخی ناراحتی‌های گوارشی در ماه مبارک رمضان بهبود پیدا می‌کنند. وی عنوان کرد: همچنین کسانی که مشکلات کلیوی یا کلیه سنگ‌ساز دارند حتما از آب فراوان و مایعات مناسب در فاصله افطار تا سحر استفاده کنند تا در طول روز دچار مشکل نشوند. رئیس انجمن تغذیه استان قزوین بیان کرد: افراد دیابتی نوع دو نیز با مجوز پزشک می‌توانند روزه بگیرند در صورتی که ضمن مصرف غذا در ساعت معین، از مصرف مواد شیرین خودداری کرده و سبزیجات و حبوبات را در وعده غذایی خود بگنجانند چون حبوبات به کاهش قند خون کمک می‌کند همچنین استفاده از انواع سبزی‌های مختلف مانند کدو سبز و کاهو می‌تواند گزینه‌های خوبی برای میان‌وعده افطار تا سحر برای آن‌ها باشد. وی در پایان گفت: به طور کلی بررسی‌های علمی انجام شده در داخل و خارج از کشور در مورد روزه‌داری مسلمانان نشان می‌دهد در صورت رعایت برنامه‌های غذایی مناسب، روزه اولی‌ها در پایان ماه مبارک رمضان تغییر در قد خواهند داشت به شرط اینکه خواب و تغذیه مناسب داشته باشند چرا که روزه‌داری موجب تحریک و ترشح هورمون رشد خواهد شد. انتهای پیام /