بروز شدیدترین خشکسالی یک قرن اخیر در تهران

محسن اردکانی افزود: در طول دوره آماری 60 سال اخیر، گاه میزان بارش‌های سالانه به بالای 500 میلی‌متر می‌رسید و معمولا پس از دو سال خشکسالی، چند سال ترسالی رخ می‌داد که پیامدهای خشکسالی‌ها را جبران می‌کرد، اما در پنج سال اخیر میانگین بارندگی‌های استان تهران کمتر از متوسط بارندگی‌های سالانه بوده و در سال آبی گذشته با 159 میلی‌متر بارش، شدیدترین خشکسالی یک قرن اخیر در این استان اتفاق افتاد.

وی ادامه‌داد: روند بارش‌ها و تغییر اقلیم بیانگر آن است که هرچه پیشتر می‌رویم، وضعیت ناهمگون‌تر خواهد شد، ضمن آنکه زیست‌بوم شهر تهران فقط ظرفیت پذیرش چهار میلیون تا پنج میلیون نفر جمعیت را دارد در حالی که اکنون بیش از این ظرفیت در پایتخت ساکن هستند و افزون‌بر آن جمعیت شناور و اتباع ساکن در آمار شهرنشینی تهران نیستند.

مدیرعامل آب و فاضلاب استان تهران سرانه آب تجدیدشونده در کشور را 1227 مترمکعب به ازای هر نفر اعلام وخاطرنشان کرد: این میزان در استان تهران با احتساب دو سد طالقان و لار 350 مترمکعب و بدون احتساب این دو سد 180 مترمکعب برای هر نفر در سال است که شرایط کمبود آبی مطلق محسوب می‌شود.

اردکانی افزود: با توجه به کاهش شدید میزان بارندگی در سال‌های اخیر به‌ویژه در سال آبی گذشته، پیش‌بینی می‌شد سد ماملو در پایان مردادماه و سدهای امیرکبیر و لتیان در پایان شهریورماه امسال از مدار بهره‌برداری خارج شوند و امکان داشت در ابتدای مهرماه امسال 30 تا 40 درصد شهر تهران با بی‌آبی مطلق مواجه شوند که با اجرای اقدام‌های لازم در چندین گام، پایداری شبکه حفظ شد و امیدواریم با همکاری اساتید دانشگاهی، راهکارهایی را تعریف و اجرا کنیم که مدیریت آب در آینده بهتر از گذشته انجام شود.

مدیرعامل آبفای استان تهران سپس به اقدام‌های فراوان این شرکت برای افزایش ظرفیت توان تامین آب در استان تهران از جمله ارتقای ظرفیت و توان تصفیه و ذخیره‌سازی، نوسازی و بهسازی شبکه آبرسانی، هوشمندسازی و مدیریت بهینه و بهبود مدیریت مصرف اشاره کرد و گفت: استفاده از سامانه‌های هوشمند اسکادا در دو سال گذشته از 25 درصد پیشرفت به 85 درصد رسیده که در مدیریت تامین آب و رفع ناترازی شدید بسیار موثر بوده است.

اردکانی افزود: در زمینه هدررفت آب نیز هم‌اکنون میانگین هدررفت آب در استان تهران 22.16 درصد است که 11 درصد آن مربوط به هدررفت ظاهری شامل خطا در دستگاه‌های اندازه‌گیری، مصارف غیرمجاز و... و 1.46 درصد مربوط به «آب بدون درآمد» در بخش شست‌وشوی مخازن و تعمیرات شبکه و استفاده از شیرهای پیلاری آتش‌نشانی و... است و میزان هدررفت واقعی نیز 9.7 درصد یعنی حدود 2 درصد بیش از میانگین کشورهای پیشرفته بوده که رقم معقولی است اما باید برای کاهش این میزان هم تلاش کرد.

وی خاطرنشان‌کرد: هر آنچه که در زمینه ارتقای زیرساخت‌های تامین و توزیع بهینه آب در شبکه لازم بود، در سال‌های اخیر انجام شده و هم‌اکنون رویکرد مطلق و 100 درصدی آبفای استان تهران مدیریت مصرف است و در این زمینه باید با اصلاح قانون، بازدارندگی قیمتی در مصارف بیش از الگوی مصرف تعیین‌شده ایجاد کنیم که در همه دنیا این تجربه وجود دارد.

مدیرعامل آبفای تهران همچنین با اشاره به ساختار مناسبی که برای توسعه استفاده از ابزار و لوازم کاهنده مصرف با لحاظ تسهیلات قیمتی ایجاد شده است، ادامه‌داد: در نیمه نخست امسال توانستیم از طریق مدیریت فشار شبکه،12 میلیون مترمکعب هدررفت آب را کاهش دهیم و با اقدام‌های بسیار دقیق و سخت در مانور و تنظیم فشار شیرخط‌های اصلی و فرعی در شبکه توزیع که در مقاطعی از شهر تا 70 سال قدمت دارد، 66 میلیون مترمکعب آب کمتری در شبکه جاری و با اتکا به فرهنگ غنی ایرانی «چو دخلت نیست خرج آهسته‌تر کن» و همکاری شهروندان، آب کمتری را مصرف کنیم و تابستان امسال را پشت سر بگذاریم.

اردکانی ابراز امیدواری کرد: با بهره‌برداری از بخش دیگری از پروژه خط دوم انتقال آب از سد طالقان و افزایش 2500 لیتر بر ثانیه ظرفیت جدید تامین آب در آینده نزدیک، ضریب پایداری شبکه در پاییز امسال افزایش یابد هرچند که این اقدام هم به‌تنهایی کافی نیست و لازم است از هرگونه بارگذاری جمعیت جدید در تهران جلوگیری شود و جمعیت موجود نیز مصارف خود را به میزان الگوی مصرف نزدیک کنند و سرانه مصرف به ازای هر نفر در شبانه‌روز از 240 به 130 لیتر کاهش یابد.

وی گفت: در استان تهران با بهره‌برداری از تصفیه‌خانه‌های موجود فاضلاب، 550 میلیون مترمکعب ظرفیت تولید پساب استاندارد ایجاد شده است که بخشی از آن در حوزه کشاورزی و تولید محصول‌هایی نظیر چوب و بخش دیگر در حوزه صنعت استفاده می‌شود که امیدواریم در پایان برنامه هفتم توسعه این میزان به بیش از 960 میلیون مترمکعب افزایش یافته و جایگزین مناسبی برای استفاده از در بخش‌های کشاورزی و صنعت ایجاد شود.