سه‌شنبه 22 مهر 1404

بزرگداشتی برای محمود حکیمی / نام نویسنده بر تالار کتابخانه ملی نشست

خبرگزاری تسنیم مشاهده در مرجع
بزرگداشتی برای محمود حکیمی / نام نویسنده بر تالار کتابخانه ملی نشست

جمعی از نویسندگان و پژوهشگران در آیین بزرگداشت زنده‌یاد محمود حکیمی به برخی ویژگی‌های اخلاقی و سبک کاری او در کتاب‌هایش اشاره کردند.

فرهنگی

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آیین بزرگداشت زنده‌یاد محمود حکیمی، نویسنده و پژوهشگر برجسته ادبیات کودک و نوجوان، با عنوان «سرود رهایی» و نامگذاری تالار کودک و نوجوان کتابخانه ملی به نام این نویسنده فقید با حضور جمعی از اندیشمندان و فعالان فرهنگی در کتابخانه ملی برگزار شد.

محسن کاظمی، نویسنده و پژوهشگر حوزه تاریخ، در بخشی از این مراسم با بیان اینکه حکیمی از آن دست نویسندگانی بود که به جای فرار از واقعیت جامعه، به آن بهتر می‌نگریست، گفت: نثر و سبک حکیمی پرتحرک و در عین حال هنرمندانه و بین روایت داستانی و مستند در نوسان بود. او از نسل نویسندگانی بود که بنیاد ادبیات متفکرانه نوجوان در ایران را بنیاد نهادند.

او افزود: اگر در ادبیات کودک و نوجوان در ایران مفهوم آگاهی تاریخی جا افتاده، سهم بزرگی از آن از قبل تلاش‌های حکیمی است که هنوز برای بسیاری الهام‌بخش است. او با روایت تاریخ، آینده‌نگری می‌کرد؛ آینده‌ای که نوجوان امروز باید آن را بسازد.

بی‌حاشیه، اما پرکار، چون محمود حکیمی

کاظمی با بیان اینکه حکیمی آرمان‌گرا بود، اما نه آرمان‌گرایی که در خیال گم شود، اضافه کرد: حکیمی با قلمی تربیتی و نگاهی ادبی تلاش داشت نوجوانان را به این نکته سوق دهد که تاریخ را به عنوان گذشته که وظیفه خود بخواند و بفهمد.

این پژوهشگر با بیان اینکه حکیمی هدایت یک نسل را برعهده داشت، یادآور شد: او حکایت‌هایی را برمی‌گزید که ساده بودند اما تذکری اخلاقی و انسانی داشتند. او می‌دانست که نوجوان بی‌اطلاع نیست و در پی الگوست؛ به همین دلیل از این روزنه وارد می‌شد. او تأکید داشت که تاریخ صحنه آزمون است و انسان مسئول در برابر حقیقت. مقصد شخصیت‌های داستان‌های او یکی است: رسیدن به نیکی و ایمان.

کاظمی با بیان اینکه آثار حکیمی با وجود گذر زمان، همچنان خواندنی‌اند، افزود: شمارگان بالای آثار او نشانه پیوند مولف با نسلی است که در پی معناست. نسلی که در کتاب‌هایش، خود آرمان‌جو را می‌یافت. او تنها نویسنده تربیتی نبود، او ستم‌ستیز فرهنگی بود که در برابر اندیشه‌های مادی‌گرایانه چپ و سلفی‌گرایی بی‌روح با سلاح قلم ایستاد.

به گفته این پژوهشگر؛ "عشق" وجه مشترک آثار حکیمی است؛ عشق به پیامبر و خاندان ایشان (ع) و انسان. چه زیباست اگر نسل امروز دوباره به صدای آرام اما استوار او گوش دهد و تاریخ را بخواند؛ آن هم نه برای گذشته بلکه برای آنکه انسان بهتری شود. او به ما آموخت که می‌توان تاریخ را با عشق روایت و به نسل آینده منتقل کرد. قلم او در خدمت حقیقت بود‌.

غلامرضا امیرخانی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، دیگر سخنران این مراسم بود. او در ابتدا با اشاره به ویژگی‌ها و خصائص اخلاقی مرحوم حکیمی، او را متواضع و بزرگ‌منش توصیف و اضافه کرد: اخلاق او در نحوه برخورد با دیگران، همواره برای ما درس‌آموز و الهام‌بخش بود.

وی با بیان اینکه دهه 50 اوج فعالیت‌های حکیمی بود که میزان تیراژ آثارش میلیونی محاسبه می‌شد، یادآور شد: کسانی که آثار او را در آن زمان می‌خواندند، تحت تاثیر یک ادبیات رهابخش بودند. اگرچه جغرافیای آثارش ممکن بود در فیلیپین، ایران عصر مغول، تاریخ تشیع، ماوراءالنهر و... بوده باشد، اما در همه این‌ها ظلم‌ستیزی و تلاش برای رهایی دیده می‌شود.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی اضافه کرد: حکیمی انسان باهوشی بود. متوجه شد که دوره این نوع داستان‌ها بعد از پیروزی انقلاب تمام شده است، به همین خاطر به سمت آثار مستند و گاه مصور روی آورد.

امیرخانی با اشاره به انتشار کتاب "سرود رهایی" افزود: در این کتاب که درباره مرحوم حکیمی نوشته شده، قید شده است که از ایشان 180 عنوان کتاب منتشر شده است او نویسنده پرکاری بود که از شنیدن برخی حرف‌ها مانند اینکه ایران به رضا شاه دیگری نیاز دارد، ناراحت می‌شد. از آن پدر و پسر متنفر بود و در کتابی به فجایع عصر رضا شاه پرداخته است.

مهدی کاموس، نویسنده کودک و نوجوان و پژوهشگر، که اجرای این برنامه را برعهده داشت، در بخشی از این مراسم گفت: مرحوم حکیمی اهل تولی و تبرا بود. از فقر، شکنجه، مریدسازی و مریدپروری متنفر بود. هرگز نگفت که فلانی شاگرد من است. هیچ وقت خود را بالا نمی‌دید و در نظر او همه آدم‌ها در هر تخصصی که داشتند، استاد بودند.

در این رویداد ضمن رونمایی از چاپ جدید کتاب «سرود رهایی؛ مصاحبه تاریخ شفاهی با محمود حکیمی»، تالار کودک و نوجوان کتابخانه ملی ایران به نام این نویسنده فقید نامگذاری شد.

محمود حکیمی، متولد 1323 در تهران، از پیشگامان ادبیات متعهد کودک و نوجوان بود که در طول بیش از شش دهه فعالیت، آثار متعددی در حوزه آموزش، اخلاق و اندیشه اجتماعی برای نسل نوجوان پدید آورد. او در 30 شهریور 1403 دار فانی را وداع گفت.

در این برنامه آقایان احمد مسجدجامعی، عبدالکریم بی آزار شیرازی، میرابوالفتح دعوتی، مهدی کاموس، محسن کاظمی و غلامرضا امیرخانی حضور داشتند.

بزرگداشتی برای محمود حکیمی / نام نویسنده بر تالار کتابخانه ملی نشست 2
بزرگداشتی برای محمود حکیمی / نام نویسنده بر تالار کتابخانه ملی نشست 3